Απόσπασμα από μία ανέκδοτη συνέντευξη.
Τον Νοέμβριο του 2018 η Καίτη Γκρέυ στο πλαίσιο μιας μεγάλης συνέντευξης μού είχε μιλήσει μεταξύ άλλων και για τον τροβαδούρο Πάνο Τζαβέλλα (1925 – 2009), τον δημιουργό του «Κυρ – Παντελή» και του «Ξυπνήστε», που είχε αφήσει εποχή με τα αντάρτικα του στην Πλάκα. Ήταν μια ολότελα απρόβλεπτη συνεργασία αυτή, όταν δηλαδή η Καίτη Γκρέυ αποδέχτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 την πρόταση του Τζαβέλλα να είναι η ερμηνεύτρια ενός κύκλου λαϊκών τραγουδιών του με τίτλο «Θρήνοι και Αναστάσιμα».
Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την εταιρεία «Venus» το 1983 και περιείχε δώδεκα τραγούδια σε μουσική και στίχους του Τζαβέλλα και σε στίχους ακόμη των Θ. Πανουτσόπουλου – Γ. Μυλωνάκου, ενώ υπήρχαν και δύο παραδοσιακά κομμάτια από τον Πόντο και την Κοζάνη διασκευασμένα από τον Τζαβέλλα. Στο LP αυτό, μπουζούκια έπαιζαν ο Χρήστος Νικολόπουλος και ο Στέλιος Λιανδράκης, κλαρίνο ο Νίκος Φιλιππίδης, βιολί ο Λευτέρης Ζέρβας κ.α.
Μεταφέρω αυτούσιο και «αμοντάριστο» τον προφορικό λόγο της Καίτης Γκρέυ για τη συγκεκριμένη συνεργασία της, γι’ αυτό και όπως διαπιστώνει κανείς περνάει απ’ το ένα θέμα στο άλλο με τον Πάνο Τζαβέλλα να βρίσκεται φυσικά στο επίκεντρο:
«Είχα ένα φίλο αστυνομικό που με είχε προϊδεάσει: «Πήγαινε πάρε πολύ ψωμί και βασικά είδη, γιατί θα έχουμε κλεισούρα». «Γιατί;» τον ρωτάω, «Άσ’το τώρα» μου απαντάει, «κάνε αυτό που σου λέω».
»Μόλις είχε σκάσει η χούντα, όπως καταλαβαίνεις, αλλά εγώ δεν ανακατευόμουν ποτέ με τα πολιτικά. Εμένα με κάλεσε ο Παπανδρέου τον πρώτο χρόνο του ΠΑΣΟΚ κι έραψα και πράσινο φόρεμα. Πήγα και του τραγούδησα. Ο καλλιτέχνης είναι γεννημένος για όλο τον κόσμο. Τα πιστεύω του τα’χει μέσα του! Αν και δεν ήθελα να σ’το πω, θα το πω: Εγώ μια ζωή ήμουν Νέα Δημοκρατία. Τώρα, βέβαια, τους έχω σιχαθεί όλους, και τη Νέα Δημοκρατία, και το ΠΑΣΟΚ. Όποτε βλέπω τη Φώφη, έξαλλη γίνομαι, γιατί εμένα ο πατέρας της ήτανε φίλος μου. Α πα πα, τι καλός άνθρωπος ήταν αυτός, ψυχούλα! Μ’ αγαπούσε πάρα πολύ! »Τον δε ΣΥΡΙΖΑ, τον τωρινό πρωθυπουργό, τον είχα κεράσει και καφέ. Σας είπα, δεν μ’ αρέσει να κομματίζομαι, γι’ αυτό κι όταν το παιδί αυτό (σ.σ. ο Αλέξης Τσίπρας) ζήτησε να με δει, εγώ δεν πήγα.
»Όταν πέθανε ο Πάνος Τζαβέλλας, εγώ είχα λυπηθεί πολύ γιατί τον αγαπούσα και τον λάτρευα. Είχαμε κάνει κι έναν δίσκο, τον «δίσκο της χρονιάς» αν θυμάστε (σ.σ. Παρότι η Καίτη Γκρέυ τον χαρακτηρίζει «δίσκο της χρονιάς», η αλήθεια είναι πως το άλμπουμ «Θρήνοι και Αναστάσιμα» δεν πήγε καλά από εμπορικής άποψης). Πολύ ωραίος δίσκος, πάρα πολύ μ’ αρέσει ακόμη! Το τραγούδι «Της φωτιάς ο γιος» μου θύμιζε τα πρώτα τραγούδια του Καλδάρα και ένα άλλο κομμάτι, το «Θέλω αγάπη – θέλω χαρά», εγώ του τό’χα ζητήσει να μου το γράψει.
»Άκουγα από το συνάφι «Τι θες να μπλέξεις με κομμουνιστικά τραγούδια;» και τους απαντούσα: «Γιατί; Δεν είναι ωραία λαϊκά τραγούδια; Και αυτός είναι ένας ευγενέστατος άνθρωπος, γιατί να μην του τα πω;» Τόσα ξέρανε, τόσα λέγανε! Μαλλιάς, κομμουνιστής, χίπης ο Τζαβέλλας, αλλά αυτά δεν έχουν καμία σημασία. Ερχόταν, θυμάμαι, στο σπίτι μου στο Πόρτο Ράφτη. Η μεγαλύτερη μαλακία της ζωής μου ήτανε που πούλησα εκείνο το σπίτι, αλλά πάλι καλά που το πήρε ένας, ο οποίος μετά έγινε καρδιολόγος μου. «Έλα, ρε κορίτσι μου, να σε δει η γειτονιά που σε λατρεύει» μου λέει σήμερα με τη γυναίκα του. Κι εγώ τον ρωτάω «Θα με φιλοξενήσετε δηλαδή στο σπίτι μου;»…«Βεβαίως» μου απαντάνε, «γιατί όχι;» (γέλια).
»Τέλος πάντων, μου κόστισε πολύ ο χαμός του Πάνου Τζαβέλλα. Μα τι κάνει η Νατάσσα, η σύντροφος του; Άχου πώς την αγαπώ και δεν μου σηκώνει το τηλέφωνο! Μάλλον θα’χει αλλάξει νούμερο»
(Προθυμοποιούμαι να της τηλεφωνήσουμε επί τόπου απ’ το κινητό μου. Με ρωτάει αν η Νατάσσα Παπαδοπούλου παντρεύτηκε μετά το θάνατο του Τζαβέλλα και δηλώνει την επιθυμία να βρεθούν να της μαγειρέψει χταπόδι). Συνεχίζει:
»Τον αγαπούσε πάρα πολύ τον Πάνο, του στάθηκε ως το τέλος. Όταν μου τηλεφώνησε ξαφνικά για να μου πει ότι ο Πάνος έφυγε, μου φάνηκε απίστευτο. Πήρα ένα φίλο μου και πήγαμε στην κηδεία στο Σχιστό. Το θυμάμαι τώρα και μου χαλάει η ψυχολογία. Γινόταν κομφούζιο στο προαύλιο της εκκλησίας στο νεκροταφείο. Δεν μπήκαμε μέσα, γιατί η Νατάσσα μου είπε πως γινόταν πολιτική και όχι θρησκευτική κηδεία. Παρών ήταν και ο Τσίπρας. Βγαίνει στο μικρόφωνο η Νατάσσα Παπαδοπούλου και λέει «Φίλοι μου, δεν θα κεράσουμε καφέδες, γιατί τα λεφτά που είχαμε για καφέδες, τα δώσαμε στην τάδε για να χειρουργηθεί».
»Εγώ συγκινήθηκα πάρα πολύ κι είχα μες τη τσάντα μου χίλια ευρώ. «Βρε Νατάσσα, πες στον κόσμο να μπουν όλοι μέσα στο καφενείο για καφέ. Εγώ θα κεράσω για τον Πάνο». Ξαναπιάνει το μικρόφωνο η Νατάσσα: «Φίλοι μου, περάστε μέσα για καφέ. Κερνάει η κυρία Γκρέυ». Έτσι έγινε κι όταν φεύγανε, με έπιασε η Παπαρήγα του ΚΚΕ, που επίσης ήταν εκεί, και γίναμε φίλες. Την είχα πετύχει και στον «Μαγεμένο Αυλό» την Παπαρήγα, όπου μου είπαν ότι είχε τα γενέθλια της. «Και τι θέλετε να κάνω εγώ;» τους είπα. Ήρθε αυτή στο τραπέζι μου, μ’ αγκάλιασε, «Τι καλό παιδί είσαι εσύ» μου είπε, «σ’ αγαπώ πολύ»…
Κάποια στιγμή ο Τσίπρας μου παράγγειλε ότι θέλει να με δει επειγόντως. Απάντησα ότι δεν θέλω, για να μην εμπλακώ με κόμματα, αφού – όπως ξανάπα – ο καλλιτέχνης ανήκει σ’ όλα τα κόμματα. Και το ότι ήμουν μια ζωή Νέα Δημοκρατία, ποτέ δεν το έδειξα. Όταν πήγα στον Παπανδρέου, κατόπιν προσκλήσεως του, ήταν εκεί και ο Δήμος Μούτσης. Ο Μπάμπης Μπακάλης είχε γράψει ένα τραγούδι για το ΠΑΣΟΚ και μου είπαν ότι ήθελε να βάφτιζε έτσι και ολόκληρο ένα δίσκο που κάναμε. Πάτησα πόδι! «Αν το κάνετε αυτό, θα τον σπάσω το δίσκο» φώναξα! Το τραγούδι έλεγε «Είναι γλυκιά η Αλλαγή στον έρωτα και στη ζωή/ κάτι καλύτερο ζητούμε κι όλοι καρτερούμε σαν ήλιος να φανεί/ τώρα που γνώρισα εσένα τη ζω ονειρεμένα την κάθε μου στιγμή/ είναι γλυκιά η Αλλαγή» κλπ. Αυτό ήθελε να βάλει τίτλο στο δίσκο μου, το «Είναι γλυκιά η Αλλαγή». Έπιασα τον Μπάμπη: «Μην τολμήσεις και βάλεις αυτό τίτλο, θα χαλάσουμε τη φιλία μας»! «Όχι, αγάπη μου, δεν το βάζω» μου απάντησε…»
Διαβάστε επίσης
Έγκλημα Τέμπη: Δύο χρόνια πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρίστανε τον… εμπειρογνώμονα (Video)