H ιστορική απολογία του Τάσου Λειβαδίτη για την ουσία της τέχνης

H ιστορική απολογία του Τάσου Λειβαδίτη για την ουσία της τέχνης

Στις 10 Φεβρουαρίου του 1955 στην αίθουσα του εφετείου αυτός που δικάζεται για εσχάτη προδοσία είναι ποιητής. Τον Τάσο Λειβαδίτη βαρύνει η κατηγορία ότι το βιβλίο του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου» «στρέφεται εναντίον του καθεστώτος που μάχεται για τη χώρα» (κυβέρνηση Αλέξανδρου Παπάγου). Ο ποιητής βρίσκεται υπόλογος απέναντι στο κράτος με βάση τον νόμο «Περί μέτρων ἀσφαλείας τοῦ Κράτους, τοῦ πολιτεύματος, τοῦ κοινωνικοῦ καθεστῶτος καὶ προστασίας τῶν ἐλευθεριῶν τῶν πολιτῶν». Η δίκη αυτή και η δίμηνη κράτησή του διαμόρφωσαν τότε ένα ισχυρό κλίμα συμπαράστασης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ο ποιητής μέσω της ιστορικής απολογίας του θα διατυπώσει την ουσία και τον σκοπό της τέχνης του. «Δεν δικάζομαι για κανένα συγκεκριμένο αδίκημα, αλλά γι’ αυτή την ίδια την ποιητική μου ιδιότητα. […] Κάθε πόλεμος μαζί με τις φρικαλεότητες που διαπράττει, μαζί με τους χιλιάδες σκοτωμένους, τη διαταραχή που φέρνει στην οικονομία των χωρών, την έκλυση των ηθών και γενικά με την αναστάτωση στην ψυχολογία των ανθρώπων που ’χει σαν επακόλουθο, φέρνει συγχρόνως μαζί του κι ένα ισχυρό αντιπολεμικό ρεύμα, που εκδηλώνεται σ’ όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. […] Με το βιβλίο μου προσπάθησα να προσφέρω κι εγώ τις υπηρεσίες μου στην ειρήνη. Προσπάθησα να δείξω τους χιλιάδες ξύλινους σταυρούς, τα συρματοπλέγματα, τα κρεματόρια, τον φόβο. Να δείξω τη φωτιά και τον θάνατο. Και πλάι σ’ αυτά να τραγουδήσω την ελπίδα και το μέλλον. Και την ακλόνητη πίστη των ανθρώπων ν’ αγωνιστούν για την ειρήνη. Το μεγάλο αυτό θέμα, βαρύ για τους ώμους ενός νέου ποιητή, το σήκωσα μ’ όσο πάθος και σεβασμό διαθέτω. Εχω ήσυχη την καλλιτεχνική μου συνείδηση ότι έκανα τα καθήκον μου σαν υπερασπιστής της ειρήνης. Γιατί ο ποιητής ή ο συγγραφέας απ’ τη στιγμή που θα χαράξει την πρώτη φράση του πάνω στο χαρτί είναι δεμένος με όρκο ακατάλυτο να υπερασπίσει ό,τι πιο άξιο έχει η ζωή: τη δικαιοσύνη, την αλήθεια, την ομορφιά, την ειρήνη». Ο Τάσος Λειβαδίτης τελικά αθωώθηκε πανηγυρικά. Το δικαστήριο μάλιστα διέταξε την απόδοση των κατασχεμένων βιβλίων. Οταν η ποίηση τρομάζει την εξουσία φαίνεται ότι κάτι κάνει σωστά. Εάν και προσπάθησε να εξοντώσει φυσικά και πνευματικά τον Λειβαδίτη, δεν τα κατάφερε. Η ποίησή του θα είναι πάντα εδώ, με τον άνθρωπο στο κέντρο της.

Documento Newsletter