Επανακυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες το μνημειώδες έργο του Ζαν-Λικ Γκοντάρ με τίτλο «Ιστορία(ες) του σινεμά».
Δέκα χρόνια από τη ζωή του αφιέρωσε στο πιο φιλόδοξο έργο της καριέρας του ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Το «Ιστορία(ες) του σινεμά» (Ηistoire(s) du cinema/ Story(ies) of cinema) μέσα σε 266 λεπτά, συμπυκνώνει όχι μόνο ολόκληρη του φιλοσοφία του γαλλοελβετού σκηνοθέτη για το σινεμά αλλά και τη στιγμή ωρίμανσης ενός αξεπέραστου καλλιτέχνη ο οποίος μπαίνοντας στη δεκαετία των 50 ένιωσε την βαθιά ανάγκη να εκφράσει τις βασικές διαδρομές της μοναχικής του πορείας.
Η ταινία προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ των Καννών το 1988 κι εννέα χρόνια αργότερα, συμπεριλήφθηκε στο τμήμα Un Certain Regard στο Φεστιβάλ του 1997. Η φήμη του φιλμ γιγαντώθηκε με τον καιρό και έφτασε το 2012 να ψηφιστεί ως η 48η καλύτερη ταινία όλων των εποχών σε δημοσκόπηση σκηνοθετών από το περιοδικό Sight & Sound.
Για τον Γκοντάρ η ιστορία του σινεμά, είναι η μοναδική ιστορία του κόσμου. Πρόκειται για την ευτυχή συνάντηση όλων των τεχνών αλλά κυρίως της ζωγραφικής και της λογοτεχνίας που τις θεωρούσε κομβικά αφηγηματικά εργαλεία για την κινηματογραφική γλώσσα.
«Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να πεις την Ιστορία» θα πει. «Νομίζω πως ήταν για μένα ο μοναδικός τρόπος να συνειδητοποιήσω πως, αν και είχα τη δική μου προσωπική ιστορία σαν άτομο, αν δεν ήταν το σινεμά, δε θα ήξερα πως είχα τη δική μου ιστορία. Ήταν ο μοναδικός τρόπος και τον οφείλω στο σινεμά. H μεγαλύτερη ιστορία είναι η ιστορία του σινεμά. Είναι ο 19ος αιώνας καθώς μπαίνει στον 20ο. Είναι μεγαλύτερη τέχνη απ’ όλες τις άλλες γιατί βασίζεται στην προβολή, ενώ άλλες έχουν την τάση να μειώνουν το μέγεθός τους. Ο σκοπός μου μοιάζει με αυτό το μικρό ποίημα του Μπρεχτ: “Εξετάζω προσεκτικά το πρότζεκτ μου. Δεν μπορεί να υλοποιηθεί”. Επειδή μπορεί να γίνει μόνο στην τηλεόραση που από τη φύση της μειώνει το μέγεθος. Στο σινεμά ο θεατής γοητεύεται. Μπορούμε να γράψουμε ιστορία με αυτήν την ιστορία που προβάλλεται. Είναι η μεγαλύτερη ιστορία και δεν την έχει πει κανείς ως σήμερα» ήταν τα δικά του λόγια σε σχέση με τις προσωπικές του ανάγκες που κάλυψε η δημιουργία του εν λόγω φιλμ.
Όμως, τι ακριβώς είναι το «Ιστορία(ες) του σινεμά»;
Πριν από όλα υπάρχουν αναφορές σε όλα τα σπουδαία φιλμ που τον επηρέασαν (από τον ιταλικό νεορεαλισμό έως το κλασικό Χόλιγουντ) και διαμόρφωσαν την ριζοσπαστική ματιά του. Επίσης για πρώτη φορά εντοπίζονται εδώ τα πρώτα κύτταρα του δοκιμιακού- πειραματικού σινεμά που συναντήσαμε στα ύστατα έργα που έφτιαξε στη τελευταία φάση της ζωής του. Η πάντα ανήσυχη γραφή του συνθέτει ένα μνημειώδες έργο που αποτελείται από 8 ταινίες μικρού μήκους για την ιστορία του κινηματογράφου και τη σχέση της με τον 20ό αιώνα. Δημιουργούνται με αντιπαραβολές μεταξύ εικόνων, δειγμάτων, αποσπασμάτων ταινιών, μονολόγων του σκηνοθέτη και ήχων μέσα ή έξω από τις ταινίες που προβάλλονται. Θεωρώντας τα 8 μέρη μαζί ένα ενιαίο έργο, το συγκεκριμένο κομμάτι της φιλμογραφίας του Γκοντάρ αναδεικνύει περισσότερο από κάθε άλλο τις καταβολές του ως κριτικού κινηματογράφου και τις ικανότητές του ως κινηματογραφιστή – χαρακτηριστικά που υποδηλώνονται από όλες τις ταινίες του, αλλά ποτέ δεν αποκαλύπτονται πλήρως.
Το Histoire(s) du cinéma αναφέρεται πάντα με τον γαλλικό του τίτλο, λόγω του αμετάφραστου παιχνιδιού λέξεων που υπονοεί. Η συγκεκριμένη φράση Histoire(s) du cinéma σημαίνει ταυτόχρονα The History of Cinema , Histories of Cinema , The Story of Cinema και Stories of Cinema. Παρόμοιες διπλές ή τριπλές έννοιες, καθώς και τα λογοπαίγνια, είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε όλη την Ιστορία και σε μεγάλο μέρος του έργου του Γκοντάρ. Είναι ένα κινηματογραφικός πίνακας που συνθέτει σε ένα σύνολο τρεις αλληλένδετες κατευθύνσεις έρευνας: τι έχει κάνει ο αιώνας στον κινηματογράφο. Τι έκανε ο κινηματογράφος στον αιώνα. Τι συνθέτει την εικόνα (κινηματογραφική ή άλλη) γενικά.
Τέλος, πάνω και πέρα από την επιστημονική του διάσταση, το Histoire(s) περιλαμβάνει ένα θετικό έργο της επανεφεύρεσης του κινηματογράφου μέσω της υλοποίησης των προηγούμενων ιδεών του Γκοντάρ για την ιστορία του κινηματογράφου και τους κινηματογραφικούς τρόπους σκέψης και ιστορίας, μαζί με την καθιέρωση του «μετακινηματογράφου» «ως ένας τρόπος να δεις τον κόσμο».
