Το 1969 ο Τζον Λένον και η Γιόκο Ονο, θέλοντας να στείλουν ένα φιλειρηνικό μήνυμα λόγω του πολέμου στο Βιετνάμ, τύπωσαν γιγαντοαφίσες που τοιχοκολλήθηκαν σε αρκετές πόλεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Με τεράστια γράμματα ήταν γραμμένο «Ο πόλεμος τελείωσε» και με πολύ μικρότερα «αν το θέλεις κι εσύ». Αυτή την υποσημείωση φαίνεται να μη λαμβάνουν υπόψη κυρίως ο Νετανιάχου αλλά και η Χαμάς, συνεχίζοντας την άγρια σύγκρουση μεταξύ τους. Φαίνεται επίσης ότι αγνοούν τη ρήση του Γκράμσι ότι η Ιστορία διδάσκει αλλά δεν έχει μαθητές. Το ξέρει όμως πολύ καλά ο σκηνοθέτης της ταινίας «Ζώνη ενδιαφέροντος». Ο Γκλέιζερ δεν κάνει ακόμη ένα φιλμ για το Ολοκαύτωμα, αλλά για το πώς η καλλιέργεια του απόλυτου κακού βασίζεται στην άρνηση της αλήθειας, την απώθηση του τραύματος, τη συνενοχή και την αδράνεια. Ο Ρούντολφ Ες είναι καλός οικογενειάρχης και ευσυνείδητος υπάλληλος. Η σύζυγός του εφαρμόζει αυστηρή πειθαρχία στην ανατροφή των παιδιών και τη λειτουργία του νοικοκυριού της, χωρίς ποτέ να διανοηθεί ότι οι μαύροι καπνοί στον ουρανό μπορεί να προέρχονται από τα κρεματόρια του κοντινού Αουσβιτς. Η γερμανική βίλα μοιάζει με κιβωτό ψευδαίσθησης.
Ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι η Ιστορία μιλά για γεγονότα, η τέχνη για όλα. Γι’ αυτό και ο φετινός κινηματογράφος έκανε την καλύτερη ανασκόπηση της απερχόμενης χρονιάς, χωρίς να απαριθμεί νεκρούς και τόπους αλλά δείχνοντας στη συναισθηματική παλέτα ό,τι συνιστά την ανθρώπινη έρημο ή όαση. Η «Τελευταία παμπ» π.χ. του Κεν Λόουτς θίγει το φλέγον ζήτημα του μεταναστευτικού και του
αυξανόμενου κύματος ξενοφοβίας. Οι Σύριοι πρόσφυγες που καταφτάνουν στο μικρό χωριό της Αγγλίας αντιμετωπίζουν την καχυποψία και την εχθρότητα των κατοίκων μέχρι να καταλάβουν ότι δεν έχουν τίποτε να μοιράσουν παρά μόνο ένα πιάτο φαγητό. Στα καθ’ ημάς, η μεταφορά της «Φόνισσας» στη μεγάλη οθόνη, αν και δίχασε κυρίως τον αντρικό πληθυσμό, ασχολείται με το θέμα της έμφυλης βίας που προσωποποιείται με δολοφονίες μικρών κοριτσιών από τη Φραγκογιαννού.
Κοινή συνισταμένη των παραπάνω ταινιών είναι η κοινοτοπία του κακού μέσα από τον παραμορφωτικό φακό μιας «κανονικότητας». Κανονικότητα να εξολοθρεύονται οι βρόμικοι Εβραίοι ή οι τρομοκράτες Παλαιστίνιοι. Κανονικότητα η πολιτισμένη Ευρώπη να υψώνει φράχτες για τους μετανάστες όταν δεν τους χρειάζεται για φτηνό εργατικό δυναμικό. Κανονικότητα οι άντρες να κακοποιούν τις γυναίκες τους αφού γεννήθηκαν με το «προνόμιο» της σωματικής δύναμης.
Βέβαια όλα τα παραπάνω δεινά τα προκαλεί ο ανθρώπινος παράγοντας, σε αντίθεση με τη φύση που έχει τους δικούς της νόμους. Και αυτό που ενόχλησε τη χρονιά που μας πέρασε είναι ότι η κυβέρνηση, έχοντας εθίσει τους πολίτες στην «κανονικότητα» των pass και τη συνειδητή εθελοτυφλία, μπορούσε άνετα να επικαλεστεί την κακιά στιγμή για τα Τέμπη, ενώ το έγκλημα θα μπορούσε να αποφευχθεί. Να ρίξει το φταίξιμο στην κλιματική κρίση για τις καταστροφικές πυρκαγιές και τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, ενώ θα μπορούσε να έχει πάρει μέτρα.
Μία ωστόσο πρέπει να είναι η ευχή για το 2024. Να ρυθμίσουμε τα ρολόγια μας στην ώρα που το μέλλον γεννά προσδοκίες και με μεγαλύτερη κοινοτοπία του καλού.
