Τι συμβαίνει με την ακροδεξιά στην Ευρώπη; Γιατί το εγχείρημα της ΕΕ αντί να αλλάξει τον πλανήτη τελικά φαίνεται να αλλάζει την ίδια; Τι σημαίνει αυτή η επιστροφή στο εθνικό κράτος; Γιατί όλο και περισσότεροι πολίτες θέλγονται από τον λόγο πολιτικών που προκρίνουν τον εθνικό απομονωτισμό και δαιμονοποιούν τις Βρυξέλλες; Γιατί φουντώνει η ακροδεξιά στη Γερμανία; Γιατί κάνει την εμφάνισή της και στον «ατίθασο» ευρωπαϊκό νότο;
Μια πρώτη σχετικά εύκολη απάντηση είναι οι πολιτικές λιτότητας. Όμως η ακροδεξιά φουντώνει και στον προηγμένο βορρά με το καλύτερο επίπεδο διαβίωσης και το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Μια άλλη εξήγηση είναι ο φόβος του προσφυγικού – μεταναστευτικού, με τους πολίτες να αισθάνονται ότι απειλούνται τα κεκτημένα τους από τους νεοφερμένους. Μια τρίτη εξήγηση είναι η απουσία κάθε εναλλακτικής πρότασης. Πώς, δηλαδή, το ευρωπαϊκό εγχείρημα (μοναδικό στα παγκόσμια χρονικά) θα πάει παρακάτω, μακριά από περιοριστικά δημοσιονομικές πολιτικές, μακριά από την παντοκρατορία του μη αιρετού Eurogroup. Στην Ευρώπη απουσιάζει το όραμα και περισσεύουν οι πολιτικές διαχείρισης της φτώχειας.
Όποιοι και να είναι όμως οι λόγοι, η Ευρώπη μοιάζει με τον ουροβόρο όφι. Το «όχι» στην περαιτέρω ενοποίησή της αφενός ενισχύει την επιστροφή στο εθνικό κράτος, αφετέρου την αφήνει πλανητικά έκθετη απέναντι στους νέους μεγάλους παίκτες στη διεθνή σκακιέρα Ρωσία και Κίνα. Πολλώ δε μάλλον όταν το «America first» του Ντόναλντ Τραμπ αφήνει χώρο για διεθνείς ανακατατάξεις ευρείας κλίμακας.
Σε αυτή την παγκόσμια σκακιέρα η Ευρώπη μένει μόνη με τον «μουτζούρη» του προσφυγικού – μεταναστευτικού και την γκρίνια στο εσωτερικό της.
