Οι Γερμανοί έχουν μια λέξη για τη χαρά που νιώθει κάποιος με τη μιζέρια του άλλου: schadenfreude. Το συναίσθημα αυτό είναι που κατακλύζει τον ευρωπαϊκό νότο για τη λιτότητα στην οποία φαίνεται να βυθίζεται η Γερμανία εξαιτίας μιας απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που ανατρέπει τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης συνασπισμού του καγκελαρίου Σολτς, ο οποίος πλέον καλείται να καλύψει μια τρύπα 60 δισ. ευρώ εκ των ενόντων, δημιουργώντας ρήγμα στην εύθραυστη ενότητα της κυβέρνησης.
Απόφαση δίχως προηγούμενο
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το Συνταγματικό Δικαστήριο κατέστησε ουσιαστικά άκυρο τον πυρήνα της νομοθετικής ατζέντας της γερμανικής κυβέρνησης και άφησε τη χώρα σε σοκ.
Προκειμένου να παρακάμψει τους αυτοεπιβαλλόμενους περιορισμούς του ελλείμματος της Γερμανίας, οι οποίοι δίνουν στις κυβερνήσεις ελάχιστο περιθώριο να ξοδεύουν περισσότερα από όσα εισπράττουν σε φόρους, ο συνασπισμός του Σολτς βασίστηκε σε μια σειρά από «ειδικά κεφάλαια» εκτός του κύριου προϋπολογισμού. Ο Σολτς ήταν πεπεισμένος ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα χρήματα χωρίς να παραβιάσει το λεγόμενο φρένο χρέους.
Το δικαστήριο διαφώνησε. Η απόφαση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της κυβέρνησης να έχει πρόσβαση σε συνολικά 869 δισεκατομμύρια ευρώ που είναι σταθμευμένα εκτός του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού σε 29 «ειδικά ταμεία». Η κίνηση του δικαστηρίου ανάγκασε την κυβέρνηση να παγώσει τις νέες δαπάνες και να θέσει σε αναμονή την έγκριση του προϋπολογισμού του επόμενου έτους.
Σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την απόφαση, τόσο το μέγεθος της απόφασης όσο και η πραγματικότητα ότι δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος γίνονται όλο και πιο ξεκάθαρα. Αν και ο Σολτς έχει υποσχεθεί να καταλήξει σε ένα νέο σχέδιο «πολύ γρήγορα», λίγοι βλέπουν μια λύση χωρίς την επιβολή λιτότητας.
Η Bundestag αναμένει ότι ο Σολτς θα βρει αρκετές περικοπές για να αντιμετωπίσει την άμεση τρύπα των 20 δισ. ευρώ που δημιούργησε η απόφαση στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, αλλά όχι πολύ περισσότερα.
German statistics
Διαβάζοντας κανείς μεταξύ των γραμμών, οι δικαστές του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας πρότειναν ότι η χρήση των σκιωδών κεφαλαίων από τον συνασπισμό του Σολτς ισοδυναμούσε με λογιστικό δόλο — το ίδιο είδος λογιστικής αλχημείας με το οποίο το Βερολίνο κατακεραύνωσε την Ελλάδα για περισσότερο από μια δεκαετία πριν.
Για τις χώρες της ευρωζώνης με πρόσφατη ιστορία προβλημάτων χρέους – μια ομάδα που περιλαμβάνει εκτός από την Ελλάδα την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία – οι οικονομικές δυσκολίες της Γερμανίας είναι πολύ γνωριμες. Από το 2010 και μετά, βρέθηκαν στην καθόλου αξιοζήλευτη θέση να προσπαθούν να εξηγήσουν στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπουργό Οικονομικών της Μέρκελ, πώς σχεδίαζαν να επιστρέψουν στο μονοπάτι της δημοσιονομικής ορθότητας. Μετά από παρότρυνση του Σόιμπλε, η Ελλάδα παραλίγο να εγκαταλείψει το ευρώ εντελώς.
