Η «ανταρσία» Παναθηναϊκού, Ολυμπιακού και ΑΕΚ, η διαγραφή τους από την ΕΠΟ και η αναγκαστική οπισθοχώρηση της ομοσπονδίας
Το καλοκαίρι του 1927 η ΕΠΟ ετοιμαζόταν να διοργανώσει τη σεζόν 1927-28 το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου με τη συμμετοχή των πρωταθλητριών ομάδων των τριών ιδρυτικών ποδοσφαιρικών ενώσεων. Δηλαδή της ΕΠΣ Αθηνών, της ΕΠΣ Πειραιώς και της ΕΠΣ Μακεδονίας. Ομως λίγες μέρες προτού ξεκινήσει το πρωτάθλημα ΕΠΟ και Ολυμπιακός έρχονται σε πολύ μεγάλη κόντρα με θέμα τη διαχείριση των εισιτηρίων (ποσοστά κ.λπ.). Αποτέλεσμα της κόντρας ήταν η ομοσπονδία να τιμωρήσει με τετράμηνη ποινή αποκλεισμού τους Πειραιώτες και να απαγορεύσει με την ποινή διαγραφής σε όλα τα υπόλοιπα σωματεία να αγωνίζονται μαζί του, ακόμη και σε φιλικά παιχνίδια!
Απρόσμενη στήριξη
Τότε ήταν όμως που οι «ερυθρόλευκοι» βρήκαν δύο μεγάλους συμμάχους που δεν τους περίμεναν. Παναθηναϊκός και ΑΕΚ τάχθηκαν με το μέρος του Ολυμπιακού και προχώρησαν μαζί του στη διοργάνωση μεταξύ τους φιλικών αγώνων. Μάλιστα η οριστική ρήξη των τριών με την ομοσπονδία ήρθε όταν η ΑΕΚ αρνήθηκε να αγωνιστεί με τον Απόλλωνα σε προγραμματισμένο αγώνα που θα τελούνταν προς οικονομική ενίσχυση της ΕΠΟ. Υστερα από αυτή την εξέλιξη η μεν ΕΠΣΑ τιμώρησε με τετράμηνο αποκλεισμό τον Παναθηναϊκό και την ΑΕΚ, η δε ΕΠΟ διέγραψε τους τρεις συλλόγους στις 31 Οκτωβρίου 1927 και προχώρησε στη διοργάνωση του πρωταθλήματος χωρίς αυτούς. Από την Αθήνα μετείχε ο Ατρόμητος, από τον Πειραιά ο Εθνικός και από τη Θεσσαλονίκη ο Αρης.
Οι φιλικοί αγώνες μεταξύ των τριών μεγάλων του κέντρου αποδείχθηκαν πολύ πιο ενδιαφέροντες από το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα της ΕΠΟ τους και κέρδισαν. Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός και ΑΕΚ δεν κάθισαν με σταυρωμένα χέρια και ίδρυσαν τον περίφημο ΠΟΚ (Ποδοσφαιρικός Ομιλος Κέντρου), που πήρε το όνομά του από τα αρχικά των τριών ομάδων της Αθήνας και του Πειραιά (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΑΕ Κωνσταντινουπόλεως). Πρωτεργάτες αυτής της πρωτοφανούς πρωτοβουλίας ήταν ο Θανάσης Μέρμηγκας από τον Ολυμπιακό, ο Απόστολος Νικολαΐδης από τον Παναθηναϊκό και ο Κωνσταντίνος Κωνσταντάρας από την ΑΕΚ.
Η ΕΠΟ με την αδιάλλακτη στάση της λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο, που δεν ήταν άλλος από τον φίλαθλο κόσμο, και την πάτησε. Αυτό γιατί Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός και ΑΕΚ με τα φιλικά που έδιναν συγκέντρωναν τριπλάσιο κόσμο από τις υπόλοιπες ομάδες των πρωταθλημάτων της ΕΠΟ!
Τρεις ομάδες, τρεις θεσμοί
Οι διοικήσεις των τριών ομάδων βλέποντας ότι έχουν ρεύμα αποφάσισαν τότε τη δημιουργία των τριών τουρνουά σε τρεις διαφορετικές εποχές του χρόνου, για να μπορούν να συντηρούνται και να επιβιώνουν. Δημιούργησαν έτσι το Κύπελλο Σεπτεμβρίου, το Κύπελλο Χριστουγέννων και το Κύπελλο Πάσχα, προσκαλώντας παράλληλα και ξένες ομάδες για ακόμη περισσότερες εισπράξεις και για να προσδώσουν στα τουρνουά ακόμη μεγαλύτερο κύρος σε σχέση με το πανελλήνιο πρωτάθλημα της ΕΠΟ.
Το πρώτο Κύπελλο Πάσχα διοργανώθηκε από τον ΠΟΚ το 1928. Με στόχο τη μεγαλύτερη επιτυχία των αγώνων προσκλήθηκαν επίσης η ισχυρή Μπεογκράτσκι και μια μεικτή παικτών από δύο ομάδες του Βουκουρεστίου: της Βένους, πρώην πρωταθλήτριας Ρουμανίας, και της Σπάρτα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τουρνουά του Πάσχα συνεχίστηκε με διακοπές έως το 1964 και διεξάχθηκε συνολικά 23 φορές.
Πολυνίκης σύλλογος υπήρξε ο Ολυμπιακός με έντεκα κατακτήσεις, ακολούθησαν ΑΕΚ και Παναθηναϊκός με τέσσερις, ενώ από μία κατάκτηση είχαν η ρουμανική Προγκρεσούλ Βουκουρεστίου, η γερμανική ΦΚ Κολωνίας, ο Αρης και ο Εθνικός Πειραιά. Βλέποντας η ΕΠΟ την επόμενη σεζόν ότι το πανελλήνιο πρωτάθλημά της χωρίς τους τρεις λαοφιλείς συλλόγους δεν είχε την παραμικρή επιτυχία και ότι ο κόσμος είχε στραμμένη την προσοχή του στα τουρνουά και τα φιλικά του ΠΟΚ αναγκάστηκε να αποσύρει τις διαγραφές των σωματείων και να τα εντάξει πάλι στο μητρώο της.
