Μια μεγάλη πληγή που άνοιξε η οικονομική κρίση του 2009 στην πατρίδα μας ήταν αναντίρρητα η μετανάστευση των νέων ανθρώπων. Αυτή η διαδικασία εξελίχθηκε σταδιακά με αποτέλεσμα την τελευταία δεκαετία να έχουν αποχωρήσει από την Ελλάδα περισσότεροι από 400.000 νέοι άνθρωποι.
Οι συνέπειες αυτού του μαζικού κύματος μετανάστευσης ως απότοκου της οικονομικής κρίσης είναι πολλές. Αρχικά, η ποιότητα των ανθρώπων αυτών είναι δυσαναπλήρωτη. Πρόκειται άλλωστε για μια γενιά ανθρώπων νέων από 25-45 ετών, στην πιο παραγωγική τους ηλικία εργασιακά, με υψηλό επίπεδο σπουδών και γνώσης, με ιδιαίτερα τυπικά προσόντα και κυρίως επαφή με τους δύο τομείς που συμβάλουν στην ανάπτυξη, δηλαδή την τεχνολογία και την έρευνα.
Μια ακόμη συνέπεια είναι η «ζημία» που έχει υποστεί το ελληνικό κράτος καθώς αυτοί οι εξαιρετικοί επιστήμονες κατά πλειοψηφία αποφοίτησαν από δημόσια σχολεία και το δημόσιο ελληνικό πανεπιστήμιο, το ελληνικό κράτος δια των φόρων των πολιτών πλήρωσε τις σπουδές τους, αλλά οι νέοι αυτοί επιστήμονες παράγουν υπεραξία για άλλες χώρες και οικονομίες, αμειβόμενοι φυσικά πολύ καλύτερα σε σχέση με τον μισθό που θα λάμβαναν στον τόπο τους.
Επιπρόσθετα, υφίσταται σοβαρό ζήτημα απομείωσης του πληθυσμού, καθώς λόγω της αποχώρησης των νεών αυτών ανθρώπων η πατρίδα μας «μικραίνει» πληθυσμιακά και οι άνθρωποι αυτοί είναι δυσαναπλήρωτοι τόσο σε οικονομικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Πως όμως θα γυρίσει η γενιά αυτή πίσω; Πως θα επιτευχθεί δηλαδή το περίφημο brain gain;
Είναι ένα ζήτημα για το οποίο γίνεται πολύς λόγος στη δημόσια σφαίρα και πρέπει να εξεταστούν λύσεις απτές και άμεσες.
Πρώτον, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ως οικονομία δεν είναι εύκολο οι μισθοί να είναι ανταγωνιστικοί στον βαθμό που χρειάζεται για να επιστρέψουν οι άνθρωποι λόγω αυτού. Πρέπει όμως να αυξηθούν σημαντικά. Αν για παράδειγμα ο μισθός του νεοδιόριστου γιατρού στο ΕΣΥ ανέβει στα 2000 ευρώ, όπως λέει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και παράλληλα δοθεί η δυνατότητα σε νέους που επιστρέφουν να λαμβάνουν ένα δάνειο με χαμηλή δόση για να διαμένουν σε μια αξιοπρεπή κατοικία το χάσμα θα μειωθεί διότι οι άνθρωποι αυτοί πληρώνουν σε αρκετές περιπτώσεις πολύ υψηλά ενοίκια στο εξωτερικό και αυτό θα τους δώσει τη δυνατότητα να δουν με καλό μάτι την επιστροφή τους.
Δεύτερον, είναι σημαντικό το φορολογικό κίνητρο. Αν για παράδειγμα θεσπιστεί η δυνατότητα αυτών των ανθρώπων να έχουν φοροαπαλλαγές για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή να μπορέσουν να χρηματοδοτούνται από εργαλεία προκειμένου να επιχειρήσουν στην Ελλάδα θα ήταν για αυτούς ένα κίνητρο επιστροφής με την συσσωρευμένη εμπειρία που έχουν ήδη και τις παραστάσεις τους από το εξωτερικό,
Τρίτον, στο ακαδημαϊκό πεδίο είναι πολύ σημαντικό να ενισχυθεί με κονδύλια η έρευνα για να προσελκύσει αυτούς τους νέους επιστήμονες που θέλουν να συμβάλουν στην εθνική προσπάθεια από αγάπη για τον τόπο τους και σήμερα βλέπουν κλειστές πόρτες. Άλλωστε οι περισσότεροι εξ αυτών έφυγαν διότι δεν είχαν ως πιθανοί υποψήφιοι διδάκτορες χρηματοδότηση για συνέδρια και έρευνα, ούτε φυσικά πόρους για τη διαβίωση τους, ενώ εάν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ψηφιστεί και συνεχίσει το δρόμο του 2015-2019 στα θέματα έρευνας, όπου έγιναν σημαντικές αλλαγές, οι συμπατριώτες μας θα δουν μια διέξοδο επιστροφής.
Τέταρτον, ένας σημαντικός παράγοντας, όπου θα μπορούσε να αλλάξει την αντίληψη για την Ελλάδα σε αυτούς τους ανθρώπους είναι η διαφάνεια. Οι περισσότεροι ανησυχούν για την ποιότητα του κράτους, τις ίσες ευκαιρίες και την νοοτροπία που έχει καλλιεργηθεί σε σχέση με την διαφθορά στη χώρα. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι ζουν σε χώρες με συγκεκριμένες δομές, που η εκάστοτε κυβέρνηση δεν δρα αδιαφανώς, δεν υπάρχουν κανάλια που δεν μιλάνε και δεν παραβιάζονται τα δικαιώματα των πολιτών, όπως έγινε εδώ με τις παρακολουθήσεις από την κυβέρνηση, τους αποξενώνει. Φυσικά αποξενώνονται και οι άνθρωποι που ζουν εντός της χώρας. Για να αντιστραφούν οι όροι απαιτείται μια κυβέρνηση που θα εξασφαλίσει σε αυτούς τους ανθρώπους την αλλαγή στο παράδειγμα, την αλλαγή στην πεποίθηση και στο τέλος της ημέρας την αλλαγή στην απόφαση να ζουν μακριά από την πατρίδα τους.
Για να συμβεί αυτό είναι αναγκαίο η γενιά που ξενιτεύτηκε να δει ξανά μια προοπτική. Το κίνητρο δεν πρέπει να είναι οικονομικό μόνο. Πρέπει να είναι οραματικό. Να τους γίνει δηλαδή γνωστό ότι η Ελλάδα θα αλλάξει, ότι πλέον τα πάντα θα λειτουργούν με κανόνες ίδιους για όλους και ότι είναι αναγκαίοι για να χτιστεί η Ελλάδα του αύριο στην οποία αξίζει να μεγαλώνουν τα δικά τους παιδιά.