«Η αποψινή βραδιά στη Γαλλία δεν μοιάζει με καμία άλλη. Το μάθημα αυτής της βραδιάς είναι ότι η ακροδεξιά βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας» προειδοποίησε την περασμένη Κυριακή ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ μετά τα αποτελέσματα του α΄ γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών. Με σχεδόν 30% των ψήφων, η Εθνική Συσπείρωση (RN) προηγείται του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP – 28%), που ενώνει όλα τα αριστερά κόμματα, και του κόμματος του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν (Μαζί! – 20%). Απέδωσε η τακτική της Μαρίν Λεπέν να «ξεπλύνει» το γνωστό για ρατσισμό και αντισημιτισμό κόμμα της. Στις βουλευτικές εκλογές του 2022 το RN έλαβε 4,2 εκατ. ψήφους (18,7%) και πλέον κατέκτησε την πρωτιά με υπερδιπλάσιες (10,4 εκατ.).
Γαλλία: Από τι θα εξαρτηθεί ο β΄γύρος
Η έκβαση του σημερινού β΄ γύρου θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη στάση των κεντρώων και της Δεξιάς. Μόνο η συγκρότηση ενός ισχυρού δημοκρατικού μετώπου μπορεί να μπλοκάρει ένα κόμμα το οποίο ενώ προσποιείται το δημοκρατικό, παραμένει εξαιρετικά επικίνδυνο επειδή το πρόγραμμά του πηγάζει από το έθνος, που ισοδυναμεί με την κατάταξη των πολιτών βάσει καταγωγής. «Κυριακή 7 Ιουλίου, η χώρα όχι μόνο ποντάρει στην αλλαγή, αλλά ρισκάρει την απόλυτη ανατροπή» σημείωνε η εφημερίδα «Le Monde» πριν από λίγες μέρες.
Περισσότερα από είκοσι χρόνια μετά τον «σεισμό» της 21ης Απριλίου 2002 που οδήγησε τον Ζαν-Μαρί Λεπέν στον β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών απέναντι στον Ζακ Σιράκ, το μέτωπο όλων των δημοκρατικών κομμάτων ενάντια στην ακροδεξιά δεν εμφανίζεται πια αυτομάτως. Ο πρωθυπουργός Ατάλ όμως ήταν ξεκάθαρος: «Να εμποδίσουμε το RN να έχει απόλυτη πλειοψηφία στον β΄ γύρο και να κυβερνήσει τη χώρα με το καταστροφικό του έργο». Ο πρόεδρος Μακρόν κάλεσε επίσης σε μια «μεγάλη, ξεκάθαρα δημοκρατική συγκέντρωση» κατά του RN.
Οι περισσότεροι από τους υποψήφιους του Μακρόν υπάκουσαν στις οδηγίες και αποσύρθηκαν, ακόμη κι αν προεκλογικά εξομοίωναν το κόμμα του Μελανσόν με την ακροδεξιά. Ενα τμήμα της Δεξιάς (Les Républicains) –αν και πολιτικοί κληρονόμοι του Σαρλ ντε Γκολ και του αγώνα του ενάντια στην ακροδεξιά– τάχθηκε υπέρ μιας συμμαχίας με το RN. Αυτό είναι το τελευταίο στάδιο της κανονικοποίησης του RN, το οποίο ίδρυσαν πρώην μέλη των SS, νοσταλγοί του δωσιλογικού καθεστώτος του Βισύ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή πρώην στρατιώτες που βασάνισαν άγρια μαχητές στον πόλεμο της Αλγερίας (1954-62).
«Ναι» σε ασφαλιστικό και διακρίσεις
Το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας είναι πλειοψηφικό δύο γύρων με 577 μονοεδρικές περιφέρειες. Στον β΄ γύρο περνούν όσοι υποψήφιοι έχουν περάσει το 12,5% εφόσον δεν έχει κερδίσει κανείς την απόλυτη πλειοψηφία στον α΄ γύρο. Ηδη έχουν εκλεγεί 76 βουλευτές (39 του RN, 32 του NFP, 2 του Μαζί!) από τον α΄ γύρο, όπου καταγράφηκε ιστορικά πολύ υψηλή συμμετοχή (67,9%). Απομένει η εκλογή 501 βουλευτών και παρά τις 221 συμφωνίες να αποσυρθούν υποψήφιοι ώστε να μείνει ένας απέναντι στο RN για να μη διασκορπιστούν οι δημοκρατικές ψήφοι, δεν είναι σίγουρο ότι το RN θα χάσει την απόλυτη πλειοψηφία. Θα ακολουθήσουν οι ψηφοφόροι την κομματική γραμμή; Θα αυξηθεί περαιτέρω η συμμετοχή;
«Οσο περισσότερος κόσμος μας χτυπήσει τόσο περισσότερες ψήφους θα κερδίσουμε» σχολίασε για το κάλεσμα καλλιτεχνών, πανεπιστημιακών και αθλητών σε ενότητα ενάντια στην ακροδεξιά ο Στιβ Μπριουά, δήμαρχος του Ενάν-Μπομόν στη βόρεια Γαλλία, όπου η Λεπέν εκλέχτηκε από τον α΄ γύρο με 58,24%. Το RN προβάλλει μια αντισυστημική ρητορική στοχεύοντας τις πνευματικές ελίτ και τους προνομιούχους των αστικών κέντρων και δαιμονοποιεί την Αριστερά ως αντισημιτική, επικαλούμενο δηλώσεις ορισμένων βουλευτών του κόμματος του Μελανσόν μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Στο πρόγραμμά του το RN υποχώρησε μόνο σε κοινωνικά μέτρα, όπως η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, ωστόσο προτεραιότητά του αποτελεί η υιοθέτηση νόμων που εισάγουν διακρίσεις αντίθετες στο ίδιο το σύνταγμα και στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη που ορίζουν ότι «οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν ίσοι στα δικαιώματα». Το RN επιδιώκει να απαγορεύσει σε 3,5 εκατ. Γάλλους διπλής υπηκοότητας να ανέρχονται σε ανώτερα πολιτικά αξιώματα και να υπηρετούν στο διπλωματικό σώμα ή σε «στρατηγικά ευαίσθητα» πόστα. Στο πνεύμα περιστολής των δικαιωμάτων και περιθωριοποίησης, το RN σκοπεύει να αμφισβητήσει τον νόμο του εδάφους, που επιτρέπει σε όσα παιδιά γεννήθηκαν στη Γαλλία από αλλοδαπούς γονείς να αποκτούν την υπηκοότητα στην ηλικία των 18 ετών – βασίζεται σε νόμο του 1889 που ακόμη και το ακροδεξιό καθεστώς του Βισύ δεν κατήργησε.
Τα επίχειρα της ζαριάς του Μακρόν
Σήμερα υπάρχει πιθανότητα το RN να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία (περισσότερες από 289 από τις 577 έδρες) στη Βουλή. Αν δεν το πετύχει, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος θεσμικού μπλακάουτ. Μπορεί να υπάρξει συμφωνία κυβέρνησης συνασπισμού, ωστόσο φαίνεται δύσκολο καθώς τα τρία βασικά κόμματα αντιπαρατέθηκαν σφοδρά τελευταία. Μια διορισμένη κυβέρνηση τεχνοκρατών θα νομοθετούσε διεκπεραιωτικά μόνο για τρέχοντα ζητήματα, όπως είχε συμβεί π.χ. στην Ιταλία το 2018. Σε κάθε περίπτωση, το σύνταγμα προβλέπει νέες εκλογές σε ένα χρόνο.
Σε τι κατάσταση θα βρίσκεται η Γαλλία την επομένη των εκλογών; Ο Μακρόν είπε ότι φοβάται εμφύλιο πόλεμο. Οι διεθνείς αγορές πάντως εκτίμησαν ότι η νίκη του RN απομακρύνεται μετά το θετικό αποτέλεσμα της Αριστεράς στον α΄ γύρο.
Ενα είναι βέβαιο: οι Γάλλοι θα θυμούνται τις βιαστικές εκλογές που επέβαλε ο Μακρόν και τους άφησε άφωνους, ανήσυχους και φοβισμένους. Εδώ και λίγες μέρες οι ρατσιστικές επιθέσεις πολλαπλασιάστηκαν, τα παιδιά με αλλοδαπούς γονείς ξεσπούν σε κλάματα ρωτώντας αν θα μπορούν να παραμείνουν στη Γαλλία, οι γιατροί με ξένη υπηκοότητα –πολύ σημαντικοί στην επαρχία– αναρωτήθηκαν αν πρέπει να φύγουν, οι καλλιτέχνες αν θα συνεχίσουν να προωθούν τον γαλλικό πολιτισμό με κρατική ενίσχυση, οι δημοσιογράφοι αν θα μπορούν να παραμείνουν ανεξάρτητοι…
Η Μαρίνα Ράφενμπεργκ είναι ανταποκρίτρια της εφημερίδας «Le Monde» στην Αθήνα
Διαβάστε επίσης:
Η μαφία της Μυκόνου, δύο δολοφονίες και το χαμένο ηχητικό – Την Κυριακή στο Documento
Άνοιξε τις πύλες του το 43ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης