Οπως υποστήριζε το παλιό διαφημιστικό σλόγκαν, ένα από τα πολλά που αποκοίμιζαν τον λαό μας τάζοντάς του την επερχόμενη ευρωπαϊκή ευημερία, ζούμε στην «κοινωνία της πληροφορίας». Υπάρχει πλέον τρόπος να μαθαίνουμε ό,τι μας ενδιαφέρει μέσα από ποικιλώνυμα κανάλια πρόθυμα να μας αποκαλύψουν το οτιδήποτε. Αυτό που δεν μας είπαν ήταν ότι τα όσα μας ενδιαφέρουν θα τα επιλέγουν και θα τα ιεραρχούν κέντρα τύπου λόμπι, όπου η είδηση ταυτίζεται με διαφήμιση προϊόντος και η διαφήμιση υποκαθιστά την είδηση. Κέντρα που αποφασίζουν αυτό που μας ενδιαφέρει πριν από εμάς για εμάς. Ετσι λοιπόν το επίπεδο της «πληροφορίας» –προσοχή, όχι είδησης– που φτάνει ως εμάς ανταγωνίζεται σε διαύγεια, ποιότητα και χρησιμότητα τα όσα κανείς (δεν) μαθαίνει στο πλέον αυταρχικό των γνωστών καθεστώτων.
Τα όσα συμβαίνουν στη Γαλλία δεν βρίσκονται στον πρώτο κύκλο επιλογών των «κέντρων πληροφόρησης». Υποψιάζομαι ότι δεν βρίσκονται ούτε στον δεύτερο ούτε στον τρίτο. Υπολείπονται σε προτεραιότητα ακόμη και από την περίπτωση της όποιας τηλεπερσόνας χώρισε ή ξεχώρισε εμφανιζόμενη με κάποιο αποκαλυπτικό των προσόντων της είδος φορέματος. Μα ακόμη και όταν ακούγεται κάτι για τα όσα συμβαίνουν στην Γαλλία, η είδηση ενέχει «ειδική παρουσίαση». Γεγονότα, συγκρούσεις, φωτιές, δακρυγόνα και καταστροφές. Η μαζική διαμαρτυρία, αν δώσει κανείς προσοχή σε τέτοιου είδους παρουσιάσεις, είναι ένα είδος βιβλικής καταστροφής από την οποία κινδυνεύει με καταστροφή ολόκληρος ο κόσμος. Κάτι ανάλογο με αυτό που οι αναθεωρητές της Ιστορίας υποστηρίζουν ότι γινόταν στον καιρό της Κατοχής. Οι Γερμανοί εκτελούσαν μαζικά, βασάνιζαν, λεηλατούσαν, κατέστρεφαν, έκαιγαν. Η Αντίσταση έφταιγε για όλα αυτά, όχι φυσικά οι ναζί. Αν όλοι έσκυβαν το κεφάλι ευλαβικά στο Γ’ Ράιχ, οι στρατιώτες του τελευταίου θα ήταν τα καλύτερα των παιδιών. Τι παράξενο όμως. Ακόμη και εκεί όπου δεν υπήρχε αντίσταση τα ίδια έκαναν.
Αυτό που συμβαίνει τις ημέρες αυτές στη Γαλλία είναι απολύτως μεταδοτικό. Η απόκρυψή του λειτουργεί σαν ένα είδος υγειονομικού παραπετάσματος που εμποδίζει τη διάδοση της αρρώστιας. Χιλιάδες άνθρωποι, εκατομμύρια αθροιστικά, διαδηλώνουν σε κάθε μεγάλη ή μικρή πόλη της Γαλλίας επίμονα και μαχητικά ενάντια στη «μεταρρύθμιση» του συνταξιοδοτικού και τη διαρκή υποβάθμιση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων. Η τρομερή καταστολή στην οποία διακρίνεται το άλλοτε αποικιακό γαλλικό κράτος δεν αποδίδει πλέον, δεν τρομάζει τον κόσμο. Ούτε ο τελευταίος γοητεύεται πλέον από υποσχέσεις περί σωτήρων και περί μιας όποιας επόμενης κυβέρνησης η οποία θα διορθώσει τα κακώς κείμενα. Στην αστική δημοκρατία της παρακμής ο επόμενος είναι συνήθως χειρότερος από τον προηγούμενο και ο μεθεπόμενος είναι πάντα έτοιμος να οδηγήσει τον λαό λίγο πιο κάτω.
Για τη δική μας χώρα, για τον δικό μας λαό, τα όσα συμβαίνουν στη Γαλλία τις μέρες ετούτες είναι μάθημα πολιτικό. Μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό, αυτό είναι το περιεχόμενο του μαθήματος. Ακόμη και αν οι κινητοποιήσεις ηττηθούν, ακόμη και αν οι «δημοκρατικοί» τυραννίσκοι που διαφεντεύουν τις ζωές μας προχωρήσουν στο ανθρωποκτόνο έργο τους, ο δρόμος έχει ανοίξει μπροστά. Ο δρόμος που οδηγεί στο τέλος των τυράννων και του συστήματος που τους δημιουργεί και τους τρέφει: του καπιταλισμού δηλαδή, αυτού που γνωρίσαμε στα Τέμπη. Αυτού που τοποθετεί τα κέρδη πάνω από την ανθρώπινη ζωή.
*Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ