Η «γαλάζια» σαπουνόπερα της εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας

Η «γαλάζια» σαπουνόπερα της εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας

«Επιτελικό» σίριαλ με παραγωγό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, πλειάδα πρωταγωνιστών και… θέμα τον ευτελισμό του θεσμού

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει ότι θα αποφασίσει μόνος του στο βουνό κατά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές του. Κάπως έτσι αυτές τις ημέρες, στο Μέτσοβο όπου βρίσκεται από την ημέρα των Χριστουγέννων, ανάμεσα σε ορειβασία, ορεινή ποδηλασία και σκι, ο πρωθυπουργός φέρεται να παίρνει την απόφασή του, που όμως δεν εξαντλείται στο κατάλληλο πρόσωπο.

Αν και η σημειολογία της γενέτειρας του Ευάγγελου Αβέρωφ ευνοεί τον Αντώνη Σαμαρά, η πρόσφατη κυβίστηση του πρωθυπουργού έβαλε στο παιχνίδι ως φαβορί τον Προκόπη Παυλόπουλο. Εκ των πραγμάτων η απόφαση που θα πάρει προσμετράει τις πολιτικές επιπτώσεις και φυσικά εντάσσεται στο πλαίσιο των ευρύτερων σχεδιασμών του, που αφήνουν ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, όσο έχει ακόμη ισχυρό προβάδισμα από τον ΣΥΡΙΖΑ και μπορεί να καθορίζει τις εξελίξεις.

Σε κάθε περίπτωση θα ανακοινώσει την απόφασή του όπως προβλέπει η συνταγματική προθεσμία. Μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, είπε ότι «ακόμη και εφόσον αποφασίσω, θα το ανακοινώσω με τη λήξη της θητείας, γιατί διαφορετικά θα είναι προσβλητικό για τον εν ενεργεία πρόεδρο».

Ωστόσο η πιο πρόσφατη διαρροή του Μεγάρου Μαξίμου αναιρεί τις προηγούμενες και εκ των πραγμάτων βάζει στο παιχνίδι τον κ. Παυλόπουλο. Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Αρχικά, όπως φάνηκε στη ΔΕΘ, ο κ. Μητσοτάκης είχε αποκλείσει απλώς τον νυν πρόεδρο της Δημοκρατίας – άλλωστε ήταν ο μόνος βουλευτής που δεν τον είχε ψηφίσει το 2015.

Στη συνέχεια έδωσε ένα πλαίσιο που περιέγραφε ένα πρόσωπο έξω από το κομματικό φάσμα, που «θα εξέφραζε στο συμβολικό επίπεδο τη δική του περίοδο διακυβέρνησης και τη νέα Ελλάδα που οικοδομεί». Παράλληλα άφησε να διαρρεύσει ότι αναζητά σε αυτό το περίγραμμα γυναικείο πρόσωπο. Καθώς μάλιστα έντεκα βουλευτές από το κόμμα του πρότειναν δημοσίως τον κ. Σαμαρά και ήταν έτοιμοι να το κάνουν καμιά εικοσαριά ακόμη, δήλωσε δημοσίως ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να έχει ευρύτερη αποδοχή, ενώ διέρρευσε σε φιλικά ΜΜΕ ότι «δεν θα είναι κομματική υποψηφιότητα».

Ο κ. Σαμαράς με τη βεντέτα που έχει ανοίξει από το 2015 με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι υποψηφιότητα που διχάζει και δεν ενώνει. Ειρήσθω εν παρόδω, δεν παρέδωσε το Μέγαρο Μαξίμου και αργότερα δήλωσε ότι δικαιώθηκε γι’ αυτό, ενώ γενικότερα έχει υιοθετήσει απόψεις εμπαθών συνεργατών του, αποστατών του χώρου τους, εναντίον συνολικά της Αριστεράς, που η περίπτωσή τους χρήζει ψυχολογικής μάλλον παρά πολιτικής ερμηνείας.

Τα ελληνοτουρκικά αλλάζουν το τοπίο

Αυτά μέχρι τις πρόσφατες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά. Πριν από μερικές ημέρες από το Μαξίμου διέρρευσε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες και με δεδομένη την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, που προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί, χρειάζεται ένα πολιτικό πρόσωπο που να προκαλεί ευρύτερη συναίνεση και να μπορεί να διατυπώσει διεθνώς της νομικές και πολιτικές θέσεις της Ελλάδας.

Ασχετα από το αν το αντιλαμβανόταν, ήταν σαν να φωτογράφιζε τον Πρ. Παυλόπουλο, ο οποίος είναι γνωστός για τις θέσεις του στα εθνικά και ήδη πριν από δύο χρόνια μιλούσε σε υψηλό νομικό επίπεδο για το Δίκαιο της Θάλασσας και τη Συνθήκη του Μοντέγκο Μπέι. Η Ντόρα Μπακογιάννη το είπε πιο απλά, ότι δεν μπορεί σε αυτήν τη συγκυρία ο επόμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας να πρέπει να μάθει τι είναι η υφαλοκρηπίδα και τι προβλέπουν το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.

Από τη στιγμή όμως που ο πρωθυπουργός στρέφεται σε πολιτικό πρόσωπο, αναγκαστικά θα είναι από τη δική του παράταξη. Με νυν πρόεδρο τον Πρ. Παυλόπουλο και δύο υποψηφίους πρώην πρωθυπουργούς (τον Κώστα Καραμανλή και τον Αντ. Σαμαρά) να προέρχονται από την κεντροδεξιά, εάν επιλέξει πολιτικό πρόσωπο από άλλο πολιτικό χώρο, «θα ξεσηκωθούν και οι πέτρες στη ΝΔ», όπως έλεγε έμπειρος βουλευτής.

Ενδεχόμενες υποψηφιότητες όπως του Κώστα Σημίτη, του Βαγγέλη Βενιζέλου ή του Γιώργου Παπανδρέου, που πρότεινε η Φώφη Γεννηματά, ή κάποια από τις Αννα Διαμαντοπούλου και Μαρία Δαμανάκη, που ακούστηκαν στο πρόσφατο παρελθόν, με βεβαιότητα θα προκαλέσουν κύμα αντιδράσεων στο εσωτερικό της «γαλάζιας» παράταξης.

Ειδικά για τον κ. Σημίτη, τις όποιες πιθανότητες είχε τις έκαψαν με τον πρωτοσέλιδο τίτλο τους τα «Νέα» και μαζί μείωσαν και τις αντίστοιχες πιθανότητες του Κ. Καραμανλή. Σύμφωνα με συνομιλητές του, ο κ. Καραμανλής δεν ενδιαφέρεται ούτε προωθεί τη δική του υποψηφιότητα. Μέχρι τώρα έχει κάνει μία δημόσια τοποθέτηση στην τελετή βράβευσης του Πρ. Παυλόπουλου από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών πριν από περίπου ενάμιση μήνα και, όπως λένε, θα επανέλθει στηρίζοντας τον άλλοτε υπουργό του. Μένει ο Αντ. Σαμαράς, ο οποίος δεν το βάζει κάτω. Θεωρεί ότι ο κ. Μητσοτάκης του χρωστά μετά τη συμφωνία που είχε κάνει μαζί του για να τον στηρίξει για την προεδρία του κόμματος και εν συνεχεία για την πρωθυπουργία και θα επιμείνει μέχρι τέλους.

Ως προς τις διαθέσεις του πρώην πρωθυπουργού, υπάρχουν διιστάμενες απόψεις. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες έχει διαμηνύσει στους δικούς του βουλευτές ότι φυσικά και επιμένει στη δική του υποψηφιότητα, ωστόσο υπό τις παρούσες συνθήκες της έξαρσης των ελληνοτουρκικών δεν θα απέκλειε τον Πρ. Παυλόπουλο. Οι πιο κοντινοί του όμως αντιτείνουν ότι αυτό δεν ισχύει και ότι ο κ. Σαμαράς δεν ξεχνά τις ιδιαίτερες σχέσεις που είχε αναπτύξει ο νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Τελευταία ετυμηγορία υπέρ Παυλόπουλου

Σε κάθε περίπτωση και μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο έχει κερδίσει έδαφος ο Πρ. Παυλόπουλος, ο οποίος τείνει να γίνει φαβορί. Μετά τον Νικήτα Κακλαμάνη, που εξαρχής είχε προτείνει την ανανέωση της θητείας του, και η Ολγα Κεφαλογιάννη την εβδομάδα που πέρασε τάχθηκε δημοσίως υπέρ του νυν προέδρου της Δημοκρατίας.

Η Μαριέττα Γιαννάκου –ορισμένοι τη βλέπουν για καλή γυναικεία υποψηφιότητα– δήλωσε προ ολίγων ημερών ότι δεν πρέπει ο υποψήφιος να είναι πρώην πρωθυπουργός. Με αυτό τον τρόπο η έμπειρη πολιτικός απέκλεισε τους δύο πρώην πρωθυπουργούς της παράταξής της. Στην κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ είναι πολλοί όμως εκείνοι που συμμερίζονται τα επιχειρήματα υπέρ της ανανέωσης της θητείας του νυν προέδρου.

Καταρχήν, όπως όλοι –πλην του κ. Σαμαρά– αναγνωρίζουν, ο κ. Παυλόπουλος άσκησε με επάρκεια τα καθήκοντά του και οι περισσότεροι θεωρούν ότι είναι επιτυχημένος πρόεδρος. Επιπλέον υπάρχει η παράδοση των Κάρολου Παπούλια και Κωστή Στεφανόπουλου που επίσης έκαναν δύο θητείες. Γιατί λοιπόν να αλλάξει με τον κ. Παυλόπουλο που προέρχεται από τη ΝΔ και η απόρριψή του θα αντανακλά και στο κόμμα; Επιπλέον είναι το πρόσωπο που θα συγκεντρώσει την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και πληροί μία από τις προϋποθέσεις που έχει βάλει ο πρωθυπουργός, αφού θα τον ψηφίσει και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι δε γνωστές οι εθνικές του θέσεις, ειδικά στα ελληνοτουρκικά, και είναι εξαιρετικός γνώστης του Διεθνούς Δικαίου και των εξελίξεων τις τελευταίες δεκαετίες. Ο κ. Παυλόπουλος, λένε οι υποστηρικτές του, έχει και ένα επιπλέον στοιχείο υπέρ του, καθώς η πρόσφατη δημοσκόπηση της MRB δείχνει ότι η πλειοψηφία των πολιτών επιθυμεί παραμονή του – παρά τον πόλεμο που του έχουν κάνει ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Σαμαράς.

Και στο βάθος εκλογές

Μετά τις τόσες κυβιστήσεις του κ. Μητσοτάκη τίποτε δεν αποκλείει ακόμη μία. Σε κάθε περίπτωση, αν τελικώς καταλήξει στον Προκόπη Παυλόπουλο, θα καταγραφεί ως προσωπική του υποχώρηση. Από την άλλη όμως τα πράγματα δεν είναι ρόδινα για την κυβέρνηση παρά τη στήριξη που ακόμη απολαμβάνει από την πλειονότητα των ΜΜΕ, παρότι και εκεί έχουν αρχίσει και παρουσιάζονται ρωγμές. Το μεταναστευτικό – προσφυγικό έχει υποβαθμιστεί επικοινωνιακά, αλλά οι τοπικές κοινωνίες είτε των νησιών είτε της ενδοχώρας όπου μεταφέρονται πρόσφυγες εξακολουθούν να διαμαρτύρονται.

Στο μακεδονικό ζήτημα η δεξιά πλειοψηφία των ψηφοφόρων δεν έχει συμβιβαστεί με το θα «τηρήσουμε και θα τιμήσουμε τη συμφωνία των Πρεσπών και θα ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων» της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Στα ελληνοτουρκικά οι τέσσερις πρώτοι μήνες της απραξίας και της προσπάθειας κατευνασμού της γείτονος χώρας δεν ξέφυγαν από την προσοχή της κομματικής βάσης. Οι διαρροές ότι η ελληνική κυβέρνηση σκοπεύει να κινηθεί στην κατεύθυνση της επίλυσης των διαφορών στη Χάγη μόνο ενθουσιασμό δεν προκαλούν στο ενημερωμένο κοινό της ΝΔ, που θεωρεί ότι θα συνδυαστεί με παραχωρήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επιπλέον η δυναμική που είχε αναπτυχθεί στην οικονομία έχει αρχίσει και εξαντλείται καθώς οι «δεσμεύσεις», όπως ήταν αναμενόμενο, διαψεύδονται – είναι χαρακτηριστική η μείωση του κοινωνικού επιδόματος και ο ενταφιασμός της 13ης σύνταξης.

Η απασχόληση θα συνεχίσει να κινείται με αυξητικό ρυθμό, ωστόσο οι θέσεις εργασίας μόνο καλοπληρωμένες δεν θα είναι.

Αλλά και στο πεδίο των επενδύσεων το «εμβληματικό» Ελληνικό έχει πέσει στις συμπληγάδες των Μοϊκανών, γνήσιων και εγχώριων, και των Σιου. Τα «γαλάζια» κομματικά στελέχη δυσανασχετούν, καθώς διαψεύστηκαν οι προσδοκίες για τοποθετήσεις στον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό. Τα μηνύματα φτάνουν στο Μαξίμου και είναι ενδεικτικό από αυτή την άποψη ότι στην τελευταία του περιοδεία ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε την τοπική οργάνωση της ΝΔ στα Τρίκαλα, κάτι που σε όλες τις προηγούμενες επισκέψεις του είχε αποφύγει.

Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο μια «ακατάλληλη» επιλογή για την Προεδρία της Δημοκρατίας απλώς θα ενέτεινε την υφέρπουσα αλλά διάχυτη επιφυλακτικότητα στο εσωτερικό του κόμματος. Δεν είναι τυχαίο ότι στα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία αναπτύσσονται σενάρια για πρόωρες εκλογές το 2020 σε συνάφεια με την αλλαγή του εκλογικού νόμου.

Documento Newsletter