Με μια αποικιοκρατική σύμβαση την οποία η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αναγόρευσε ως «μεγάλη επιτυχία», η καναδική πολυεθνική Eldorado Gold απέκτησε τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των χρυσοφόρων μεταλλευτικών κοιτασμάτων της Χαλκιδικής για 25 χρόνια, απαλλάχτηκε όμως από την υποχρέωσή της να δημιουργήσει μεταλλουργία χρυσού για την παραγωγή τελικού προϊόντος στην Ελλάδα – η οποία θα αύξανε την εγχώρια προστιθέμενη αξία και θα απέδιδε σημαντικά φορολογικά οφέλη στο ελληνικό Δημόσιο.
Η συμφωνία ανάμεσα στην καναδική πολυεθνική και το ελληνικό Δημόσιο υπογράφηκε την περασμένη Παρασκευή με μεγάλη επισημότητα, σε τελετή στην οποία μετείχαν οι υπουργοί Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας και Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο διευθύνων σύμβουλος της Eldorado Gold, Τζορτζ Μπερνς και ο διευθυντής Ελλάδος Χρήστος Μπαλάσκας καθώς και οι πρεσβευτές του Καναδά και των ΗΠΑ στην Ελλάδα.
Βελτιωμένοι όροι για να «χρυσωθεί» το χάπι
Η υπογραφή χαρακτηρίστηκε από την υιοθέτηση διθυραμβικών τόνων εκ μέρους του αρμόδιου Υπουργού κ. Σκρέκα, ο οποίος υποστήριξε ότι με τη συμφωνία η κυβέρνηση «απεμπλέκει και επανεκκινεί μία από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα μας» και εξέθεσε όσο πιο αναλυτικά μπορούσε τους βελτιωμένους οικονομικούς όρους που πρόσφερε η εταιρεία για να «χρυσώσει» το χάπι της αθέτησης της δέσμευσής της να φτιάξει μεταλλουργία χρυσού στην Χαλκιδική.
Οι βελτιωμένοι όροι περιλαμβάνουν την αύξηση των μεταλλευτικών τελών που θα πληρώνει η εταιρεία προς τα Ελληνικό Δημόσιο στα 80 εκατ. ευρώ ετησίως, την αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 1.350, μια επένδυση ύψους 1 δισ. ευρώ σε εργοστάσιο εμπλουτισμού του μεταλλεύματος, λήψη μέτρων για τη μείωση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος και χρηματοδότηση αντισταθμιστικών έργων και πρόσθετων παροχών προς την τοπική κοινωνία.
Απεμπολήθηκε η δημιουργία μεταλλουργίας στην Ελλάδα
Αυτό που έχει εξαφανιστεί ωστόσο από τη συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση της ΝΔ είναι η υποχρέωση των Καναδών να δημιουργήσουν μεταλλουργία χρυσού κοντά στο χώρο των μεταλλείων, κι ας ήταν αυτός ο βασικός όρος με τον οποίο προσδιορίστηκε το τίμημα της μεταβίβασης των μεταλλείων Κασσάνδρας και όλων των σχετικών δικαιωμάτων στην Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, σε τίμημα πολύ χαμηλότερο της πραγματικής τους αξίας. Ο ίδιος όρος άλλωστε – «η δημιουργία καθετοποιημένης μονάδας παραγωγής καθαρού χρυσού, χαλκού και αργύρου στην Ελλάδα για την παραγωγή τελικού προϊόντος μεγάλης προστιθέμενης αξίας και για την μεταφορά τεχνογνωσίας» – ήταν και ο μοναδικός λόγος για τον οποίο δόθηκε το πράσινο φως από το ΣτΕ για να προχωρήσει η επένδυση.
Προκειμένου να σωθούν τα προσχήματα, βεβαίως, αντί του παλιού όρου για τη δημιουργία μεταλλουργίας εντός 24 μηνών – η καναδική εταιρεία αναλαμβάνει μια αόριστη υποχρέωση να παρουσιάσει εντός 24 μηνών νέα «τεχνικοοικονομική μέθοδο» με την οποία θα μπορεί να λειτουργήσει μία καθετοποιημένη μεταλλουργία χρυσού χωρίς τις καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον που θα είχε η μονάδα της Χαλκιδικής με την τεχνολογία που πρότεινε η Eldorado Gold. Ο όρος αυτός όμως δεν είναι δυνατό να ικανοποιηθεί καθώς η Eldorado Gold δεν είναι σε θέση μέσα σε δύο χρόνια να επινοήσει νέα τεχνολογική μέθοδο αβλαβούς εξαγωγής χρυσού από κοιτάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό, όπως της Χαλκιδικής – αφού αυτό δεν το έχουν καταφέρει παγκόσμιοι μεταλλευτικοί όμιλοι με δεκαετίες επιστημονικής έρευνας.
Μεταφορά δικαιοδοσίας σε ξένα δικαστήρια, για το φόβο του… ΣΥΡΙΖΑ
Κι ακριβώς επειδή είναι γνωστό ότι ο όρος δεν θα τηρηθεί, για να κατοχυρωθεί η Eldorado Gold έναντι μιας κυβερνητικής αλλαγής, η οποία θα έφερνε π.χ. τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, και θα την έβαζε σε νέες περιπέτειες με τα ελληνικά δικαστήρια, η συμφωνία περιλαμβάνει μέχρι και «νομικές δικλείδες που θωρακίζουν την επένδυση απέναντι σε απρόβλεπτους ανασταλτικούς παράγοντες», μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η μεταφορά της δικαιοδοσίας από τα ελληνικά στα διεθνή δικαστήρια.
Τόσο όμως η μεταφορά της δικαιοδοσίας σε ξένα δικαστήρια, όσο και το γεγονός ότι στη βάση της νέας συμφωνίας η Eldorado Gold διατηρεί τη δυνατότητα να παίρνει τα χρυσόφορα κοιτάσματα της Χαλκιδικής και να τα στέλνει στο εξωτερικό ως «χώμα» ώστε να παράγει τον καθαρό χρυσό σε τρίτες χώρες χωρίς να πληρώνει στην Ελλάδα τους αναλογούντες φόρους, αποτελούν δύο βασικά χαρακτηριστικά των συμφωνιών που κάνουν οι μεγάλες δυτικές πολυεθνικές με τις αναπτυσσόμενες χώρες, εξ ου και δεν υπάρχει καμιά υπερβολή στον χαρακτηρισμό της συμφωνίας ως αποικιοκρατικής.