Σχεδόν όλοι στην Ευρώπη ζουν σε μολυσμένες πόλεις και πόλεις όπου τα μέσα ετήσια επίπεδα λεπτών σωματιδίων είναι υψηλότερα από το συνιστώμενο όριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι σχεδόν όλοι στην ήπειρο αναπνέουν κακό αέρα που έχει αποδειχθεί θανατηφόρος .
Η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο αναπνευστικών και καρδιακών παθήσεων και μειώνει το προσδόκιμο ζωής. «Με τα τρέχοντα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, πολλοί άνθρωποι [αρρωσταίνουν]. Γνωρίζουμε ότι η μείωση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης μειώνει αυτούς τους αριθμούς», δήλωσε ο Μαρκ Νιουβενχούισεν, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal).
Πόσο κακή είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη;
Η DW συνεργάστηκε με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημοσιογραφίας Δεδομένων για την ανάλυση δορυφορικών δεδομένων από την Υπηρεσία Παρακολούθησης Ατμόσφαιρας Copernicus (CAMS). Διαπίστωσε ότι το 2022, σχεδόν όλοι στην Ευρώπη – το 98% των ανθρώπων – ζούσαν σε περιοχές όπου η συγκέντρωση των λεπτών σωματιδίων, που συνήθως συντομεύονται ως PM 2,5, ήταν πάνω από το όριο που είχε θέσει ο ΠΟΥ.
Ο ΠΟΥ συνιστά η ετήσια μέση συγκέντρωση ρύπανσης από λεπτά σωματίδια να μην υπερβαίνει τα πέντε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Ένα μικρογραμμάριο είναι χίλιες φορές λιγότερο από ένα χιλιοστόγραμμο. Τα επίπεδα ρύπανσης διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή στην Ευρώπη. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρή σε μέρη της Κεντρικής Ευρώπης, στην κοιλάδα του Πάδου στην Ιταλία και σε μεγαλύτερες μητροπολιτικές περιοχές, όπως η Αθήνα, η Βαρκελώνη και το Παρίσι.
Η ανάλυση δείχνει ότι οι πιο μολυσμένες περιοχές της Ευρώπης φθάνουν τις μέσες ετήσιες συγκεντρώσεις PM 2,5 περίπου στα 25 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Έχουν αναφερθεί υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης για μεμονωμένες ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά αυτή η νέα ανάλυση δεδομένων προσφέρει μια πρώτη πανευρωπαϊκή σύγκριση της ρύπανσης σε διαφορετικές περιοχές.
Χρησιμοποιήθηκαν επίσης τα δεδομένα για να εντοπίσουμε δύο μέρη με παρόμοια προβλήματα αλλά διαφορετική προοπτική. Στη βόρεια Ιταλία, τα επίπεδα ρύπανσης είναι υψηλά και φαίνεται να παραμένουν υψηλά. Στη νότια Πολωνία, είναι επίσης υψηλά αλλά φαίνεται να πέφτουν.
Τι είναι τα λεπτά σωματίδια;
Τα λεπτά σωματίδια είναι ένας συνδυασμός πολύ μικρών στερεών και υγρών σωματιδίων διαφορετικών υλικών και ρύπων. Οι ρύποι είναι αόρατοι με γυμνό μάτι. Έχουν διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρόμετρα ή περίπου 30 φορές πιο λεπτή από ένα μόνο σκέλος τρίχας.
Παρόλο που υπάρχουν πολλοί άλλοι ρύποι που επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία, είναι σύνηθες να εστιάζουμε σε αυτά τα είδη σωματιδίων, καθώς υπάρχουν σταθερά επιστημονικά στοιχεία για την αρνητική τους επίδραση στη δημόσια υγεία.
Πώς συγκρίνεται η Ευρώπη με άλλα μέρη του κόσμου;
Η ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη είναι γενικά καλύτερη από ό,τι σε άλλες περιοχές του κόσμου. Σε πόλεις της βόρειας Ινδίας, όπως το Νέο Δελχί, το Βαρανάσι και η Άγκρα, για παράδειγμα, οι μέσες τιμές PM 2,5 μπορεί να φτάσουν έως και 100 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.
Στην Ευρώπη, τα δεδομένα δείχνουν επίπεδα ρύπανσης έως και 25 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Αλλά ακόμη και σε συγκριτικά χαμηλότερα επίπεδα της Ευρώπης, η ρύπανση μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία των ανθρώπων.
Ποιο είναι το προτεινόμενο όριο της ΕΕ και τι λένε οι ειδικοί;
Οι νέοι κανόνες της Ευρώπης για την ποιότητα του αέρα θα επιτρέψουν μια μέση ετήσια συγκέντρωση 10 μικρογραμμαρίων λεπτών σωματιδίων ανά κυβικό μέτρο αέρα. Η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε προτείνει την υιοθέτηση των συστάσεων του ΠΟΥ, οι οποίες είναι αυστηρότερες στα πέντε μικρογραμμάρια λεπτών σωματιδίων ανά κυβικό μέτρο αέρα. Αλλά ακόμη και στα 10 μικρογραμμάρια, θα ήταν αυστηρότερο από τα τρέχοντα πρότυπα, τα οποία επιτρέπουν ετήσιες συγκεντρώσεις PM 2,5 στα 20 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο — τέσσερις φορές υψηλότερες από την τρέχουσα σύσταση του ΠΟΥ.
