Όταν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε την ομάδα της για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίμησε να μην απαντήσει στους αμφισβητίες σχετικά με το ποιος είναι πραγματικά επικεφαλής στις Βρυξέλλες.
Καθώς μας αποκάλυπτε τους 26 επιτρόπους και τους ρόλους τους, ένα πράγμα ήταν σαφές: θα έχει απεριόριστο έλεγχο της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσα σε λίγα λεπτά, εισήγαγε έναν μεγάλο τίτλο με μικρή ευθύνη για μια από τις πιο ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στήριξε τους φίλους της και αραίωσε ισχυρά χαρτοφυλάκια μοιράζοντάς τα σε πολλά άτομα.
Η αρπαγή της εξουσίας ήταν πλήρης.
«Θα ελέγχει ακόμη περισσότερο τα πάντα», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος, όπως και άλλοι που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο, έμεινε ανώνυμος ώστε να μιλήσει ελεύθερα. «Ποιος πίστευε ότι αυτό ήταν καν δυνατό;»
Ήταν το αποκορύφωμα μιας πολύμηνης δημόσιας και ιδιωτικής στρατηγικής για την απομάκρυνση των αντίθετων φωνών της πρώτης θητείας της ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από την πρώτη ομάδα, κανένας από τους αρνητές δεν παρέμεινε. Μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Τιερί Μπρετόν της Γαλλίας και ο Φρανς Τίμερμανς της Ολλανδίας έχουν πλέον απομακρυνθεί.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της – κατά την οποία αντιμετώπισε μια παγκόσμια πανδημία και έναν πόλεμο στο κατώφλι της ΕΕ – ανέπτυξε τη φήμη ότι έπαιρνε μονομερείς αποφάσεις, υπερέβαινε την περιγραφή της θέσης της, απέκλειε τους άλλους ηγέτες της ΕΕ από τη λήψη αποφάσεων και μιλούσε μόνο σε μια χούφτα συμβούλων. Ως αποτέλεσμα, απέκτησε το παρατσούκλι Βασίλισσα Ούρσουλα στις Βρυξέλλες.
Το πρωί της ανακοίνωσης της φον ντερ Λάιεν για τη δεύτερη κορυφαία ομάδα της, αρνήθηκε να πει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τους εταίρους της στη διαδικασία έγκρισης των επιτρόπων, ποιον αναθέτει σε ποια θέση. Αντ’ αυτού, έφυγε από μια συνάντηση με τους κορυφαίους ηγέτες του Κοινοβουλίου και πήγε κατευθείαν σε μια συνέντευξη Τύπου στην οποία αποκάλυψε όλες τις λεπτομέρειες. Αργότερα κατηγορήθηκε για «περιφρόνηση» του Κοινοβουλίου.
Λίγες ώρες νωρίτερα, έπεισε τους Γάλλους ότι θα έδινε στον υποψήφιο επίτροπο μια εξαιρετικά σημαντική θέση αν αντικαθιστούσαν τον Μπρετόν. Την Τρίτη, καθώς αποκάλυψε τις περιγραφές των θέσεων εργασίας, συνειδητοποίησαν ότι είχαν εξαπατηθεί για μια αποδυναμωμένη θέση.
«Όποιος πίστευε ότι θα μπορούσε να αλλάξει το ύφος της, τη θέλησή της να διατηρεί αυστηρό έλεγχο, ήταν τουλάχιστον αφελής», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ.
Μια Επιτροπή ίσων;
Η δημόσια γλώσσα γύρω από τους 26 επιτρόπους, έναν από κάθε χώρα μέλος της ΕΕ (εκτός από τη Γερμανία, επειδή η φον ντερ Λάιεν είναι επίτροπος της), ήταν διπλωματική, αν όχι διαβεβαιωτική.
Τους είπε ότι είναι μια ομάδα «ίσων».
Σκίζοντας το παλιό οργανόγραμμα, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι απαλλάσσει την Επιτροπή από «τα προηγούμενα σχετικά άκαμπτα στεγανά», καθιστώντας το θεσμικό όργανο λιγότερο ιεραρχικό.
Υποστήριξε ότι θα επιτρέψει μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των επιτρόπων και των υπαλλήλων τους και θα τους αναθέσει «ίση ευθύνη» για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων τους. Ωστόσο, διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τους ίδιους τους υπαλλήλους της στην Επιτροπή, λένε ότι η νέα της δομή θα επιτρέψει στη φον ντερ Λάιεν να διαιρεί και να κυριαρχεί.
«Δεν νομίζω ότι αυτό είναι σφάλμα, αλλά χαρακτηριστικό του συστήματος του νέου σώματος», δήλωσε ο Ρενέ Ρεπάσι, ο οποίος ηγείται των Γερμανών Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ενώ οι σοσιαλιστές, η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξασφάλισαν ένα χαρτοφυλάκιο μεγατόνων για την Ισπανίδα Teresa Ribera, συμπεριλαμβανομένης της ισχυρής θέσης ανταγωνισμού, αλλού έμειναν με λιγότερο σημαντικά χαρτοφυλάκια και διογκωμένους τίτλους εργασίας. Η Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι η ελάχιστα γνωστή υποψήφια των σοσιαλιστών Ρουμάνων Roxana Mînzatu θα είναι η εκτελεστική αντιπρόεδρος για τους ανθρώπους, τις δεξιότητες και την ετοιμότητα.
Ως πρόσθετο μαξιλάρι, έχει ορίσει έμπιστους πιστούς όπως ο Σλοβάκος Maroš Šefčovič, ο Λετονός Valdis Dombrovskis και ο Ολλανδός Wopke Hoekstra να είναι «τα σκυλιά της φρουράς» που θα κρατούν τους νέους συναδέλφους τους υπό έλεγχο, δήλωσε ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
Ήταν μάλιστα αμείλικτη με τον σύμμαχό της Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος, μαζί με την τότε καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ, πίεσαν για να ξαναπάρει τη θέση της Επιτροπής το 2019.
Μία ημέρα πριν από την ανακοίνωσή της, η Γαλλία αντάλλαξε τον Μπρετόν με τον λιγότερο έμπειρο Στεφάν Σεζουρνέ, αφού η φον ντερ Λάιεν του είχε εγγυηθεί έναν πιο ισχυρό ρόλο, αν ο μεγαλύτερος εσωτερικός της επικριτής απομακρυνόταν.
Αλλά οι Γάλλοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι η φον ντερ Λάιεν έπαιξε με τον Μακρόν, δίνοντας στον προστατευόμενό του Σεζουρνέ μια πιο αδύναμη θέση από αυτή που είχε ο Μπρετόν.
Ο Μακρόν «αντάλλαξε κάποιον που τόλμησε να σταθεί απέναντι στη φον ντερ Λάιεν με κάποιον με πολύ πιο αδύναμη προσωπικότητα», δήλωσε τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ. Ο διπλωμάτης πρόσθεσε ότι ο μεγάλος φόβος του Παρισιού ενόψει των ευρωεκλογών του περασμένου Ιουνίου ήταν μια ενθαρρυμένη φον ντερ Λάιεν.
Ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής αντέκρουσε τον χαρακτηρισμό της νέας Επιτροπής, τονίζοντας ότι η τρέχουσα δομή επιτρέπει μια πιο «ολιστική» προσέγγιση.
«Η λογική προσπαθεί να βελτιώσει τη δομή και την ικανότητα συντονισμού, αυτή είναι η λογική πίσω από αυτό», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Αλλά … στο τέλος της ημέρας, είναι το κολέγιο που αποφασίζει τα πολιτικά ζητήματα που έχουμε μπροστά μας».
Δεύτερη πράξη
Το ότι η φον ντερ Λάιεν συσσωρεύει εξουσία δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη.
Οι άλλοτε ισχυροί ηγέτες που κατεύθυναν την ΕΕ έχουν αποδυναμωθεί, αφήνοντας ένα κενό για να το καλύψει η φον ντερ Λάιεν. Ο Μακρόν της Γαλλίας υπέστη μεγάλη ήττα στις ευρωεκλογές του Ιουνίου από την ακροδεξιά και στη συνέχεια πέρασε από μια σκληρή εθνική ψηφοφορία. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανησυχεί για το δικό του μέλλον και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ είναι απασχολημένος με την εσωτερική πολιτική.
«Δεν χρειάζεται να διδάξετε στη φον ντερ Λάιεν πώς να παίζει το παιχνίδι της εξουσίας», δήλωσε ο τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ. «Είδε το κενό που άφησαν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πήδηξε σε αυτό».
Είναι επίσης τυχερή που ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα επιλέχθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ ως ομόλογός της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μπορεί να χαίρει ευρείας εκτίμησης, αλλά δεν αναμένεται να αντιταχθεί στη φον ντερ Λάιεν (και σίγουρα είναι απίθανο να συγκρουστεί μαζί της, όπως έκανε ο απερχόμενος επικεφαλής του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ).
Παρόλα αυτά, η φον ντερ Λάιεν δεν θα είναι σε θέση να διοικήσει πλήρως την Ευρώπη μόνη της για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Χρειάζεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να δώσει το πράσινο φως στην ομάδα της, ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει τις εργασίες της – ιδανικά μάλλον νωρίτερα παρά αργότερα. Και η φον ντερ Λάιεν πρέπει να κρατήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες και τους πρεσβευτές τους στις Βρυξέλλες αρκετά κοντά, ώστε να διασφαλίσει ότι θα συμφωνήσουν με τα σχέδιά της για το μέλλον της Ευρώπης – και ότι θα ανοίξουν τα πορτοφόλια τους για να πληρώσουν για όλα αυτά.
Πηγή: Politico
Διαβάστε επίσης:
«Έκθεση ιδεών» η απάντηση της φον ντερ Λάιεν στην επιστολή Μητσοτάκη για την ακρίβεια στην ενέργεια
Βρετανία: Σφοδρή κριτική στον Στάρμερ – Δέχτηκε δώρα αξίας 100.000 λιρών
Νασράλα – Χεζμπολάχ: «Η επίθεση του Ισραήλ ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου κατά του Λιβάνου»
