Πληρώθηκαν ή όχι τελικά τα μέλη της ομάδας EVA ή δούλεψαν αφιλοκερδώς, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση; Γιατί η Palantir εμπλέκεται και πάλι σε αυτό το πρότζεκτ. Σε ποιον δίνει ο Κυριάκος Πιερρακάκης 1.500.000 ευρώ;
Ο αλγόριθμος EVA –για την ανάλυση των Passenger Locator Forms (PLFs) με στόχο τη βελτιστοποίηση των τεστ στους τουρίστες το καλοκαίρι– ήταν δωρεά επιστημόνων προς το ελληνικό κράτος. Δωρεάν, όπως λέει η κυβέρνηση, ήταν και οι υπηρεσίες της Palantir, της εταιρείας που έφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην Ελλάδα για την ανάλυση προσωπικών δεδομένων των πολιτών.
Μόνο που σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τον αλγόριθμο EVA υπάρχει ρητή αναφορά του (συν)δημιουργού του Κίμωνα Δρακόπουλου ότι «όλοι οι προγραμματιστές, όλες οι βάσεις δεδομένων, οι διαδικτυακές υπηρεσίες της Amazon που πρέπει να πληρωθούν, νομίζω ότι έρχονται (σ.σ.: τα χρήματα) από το πακέτο στήριξης της ΕΕ».
Ο Κ. Δρακόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και το «επίσημο» στόρι λέει ότι εκείνος επικοινώνησε τέλη Απριλίου στέλνοντας e-mail στον πρωθυπουργό προσφέροντας τη βοήθεια του ιδίου και της ομάδας του για τον τρόπο παρακολούθησης και ελέγχου της πανδημίας μέσω του EVA.
Στις 13 Νοεμβρίου σε podcast, στο οποίο συμμετείχαν ο ίδιος, ο συνεργάτης του στον EVA Βίσαλ Γκούπτα και ο πρύτανης Τζεφ Γκάρετ, κάνει σαφή αναφορά σε προγραμματιστές, βάσεις δεδομένων και υπηρεσίες της Amazon που πρέπει να πληρωθούν. Για το μόνο που λέει «νομίζω» είναι η πηγή χρηματοδότησης που ο ίδιος πιστεύει ότι είναι από το πακέτο στήριξης της ΕΕ προς τα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Να σημειώσουμε ότι αυτή η αναφορά γίνεται έπειτα από ερώτημα του πρύτανη για το κατά πόσο εμπλέκεται η Ευρωπαϊκή Ενωση στον EVA.
Ποιος πληρώνεται τελικά από την κυβέρνηση
Στις 7 Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία συμπτωματικά η Palantir ανακοίνωσε ότι συνεργάζεται με την ελληνική κυβέρνηση από τις 24/3 αφιλοκερδώς, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Χαρδαλιάς απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή είπε ότι «η ομάδα δεν πληρώθηκε ούτε για την προσφορά του λογισμικού ούτε για τους servers που χρησιμοποιήθηκαν στην πλατφόρμα Amazon Web Services». Τυχαίο ή όχι, δεν ανέφερε τους προγραμματιστές.
Εδώ λοιπόν προκύπτει το ερώτημα ποιος από τους δύο λέει αλήθεια. Η φράση του Δρακόπουλου ότι «εμείς δεν χρηματοδοτηθήκαμε, δεν πήραμε τίποτε γι’ αυτό, όμως όλοι οι προγραμματιστές, όλες οι βάσεις δεδομένων, οι διαδικτυακές υπηρεσίες της Amazon που πρέπει να πληρωθούν» είναι σαφής. Δεν μπορεί ο δημιουργός του αλγόριθμου να μην ξέρει ποιοι δούλεψαν γι’ αυτό και πόσο πρέπει να αμειφθούν. Εάν λέει αλήθεια, τότε η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να παρουσιάσει στοιχεία για το ποιοι πληρώθηκαν, πόσο και από ποιον φορέα.
Ο Ν. Χαρδαλιάς και κατ’ επέκταση η ελληνική κυβέρνηση θα βγάλουν «άσχετο» και ψεύτη τον «ευεργέτη» τους Δρακόπουλο ή θα πουν ότι από τις 13 Νοεμβρίου, που έκανε την αναφορά ο Δρακόπουλος, μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου, που τοποθετήθηκε ο Χαρδαλιάς, έπιασε ο «πόνος» την Amazon και τους προγραμματιστές και παραιτήθηκαν των αμοιβών τους;
Οταν ο EVA συνάντησε την Palantir
Στις 7/12 ο Ν. Χαρδαλιάς ανέφερε και τα εξής στη Βουλή: «Στην πρώτη συνάντηση, την 1η Μαΐου (σ.σ.: την ανύπαρκτη… 31η Απριλίου αναφέρει ως ημερομηνία επικοινωνίας του Δρακόπουλου με τον πρωθυπουργό) η ομάδα ΕVΑ πρότεινε τη βελτιστοποίηση των δειγματοληψιών στις πύλες εισόδου ακολουθώντας τα εξής βήματα: τη δημιουργία της ηλεκτρονικής φόρμας εντοπισμού των επιβατών PLF… και την αλγοριθμική βελτιστοποίηση των διαθέσιμων τεστ». Παράλληλα, προανήγγειλε και τη συνέχιση της εφαρμογής του συγκεκριμένου συστήματος το 2021 εάν συνεχίζεται η πανδημία το καλοκαίρι του 2021.
Στις 31/12 η Κοινωνία της Πληροφορίας σύναψε σύμβαση ύψους 73 χιλ. ευρώ με την PricewaterhouseCoopers, για την οποία αναφέρεται ως αντικείμενο «η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα αναλύσεων δεδομένων στην ομάδα διαχείρισης PLFs για την πανδημία Covid 19». Γι’ αυτό που σχεδίασε η ομάδα EVA δηλαδή, με βάση τα λεγόμενα του Χαρδαλιά. Και συνεχίζει το κείμενο στη σύμβαση: «Ειδικότερα, η επανεκκίνηση της τουριστικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με το άνοιγμα των συνόρων έχουν αυξήσει σημαντικά τις ροές ξένων τουριστών προς την Ελλάδα, με συνέπεια να έχουν αυξηθεί και τα ενεργά κρούσματα (σ.σ.: διατυπώσεις μηνός Δεκεμβρίου, λες και τις έχουν κοπιάρει από ανοιξιάτικο έγγραφο)».
Στην από 1/12 απόφαση της ΚτΠ για τη σύμβαση με την PwC αναφέρεται: «Συγκεκριμένες δράσεις περιλαμβάνουν τις ηλεκτρονικές –πλέον– φόρμες PLFs (Passenger Location Form), τη χρήση QR codes ως υποστηρικτική του PLF, την αξιοποίηση μηχανικής εκμάθησης για στοχευμένη δειγματοληψία και ανάλυση του προφίλ ρίσκου των εισροών ανά χώρα, την ψηφιακή διασύνδεση με τα κατά τόπους εργαστήρια και την περαιτέρω αξιοποίηση του διαθέσιμου εργαλείου Eπιχειρησιακής Eυφυΐας (Βusiness Ιntelligence – BI) για την ανάλωση και απεικόνιση των δεδομένων για την υποστήριξη αποφάσεων».
Απορία προκαλείται όμως από πού είναι διαθέσιμο το εργαλείο BI για να αξιοποιηθεί «περαιτέρω».
Στις 19/1 ο υπουργός Επικρατείας Κυριάκος Πιερρακάκης σε απάντησή του προς τη βουλευτή Μαρία Απατζίδη αναφέρει: «Η γενική κατηγορία συστημάτων τα οποία χρησιμοποιούνται σε τέτοιες περιπτώσεις ονομάζονται συστήματα Eπιχειρηματικής Eυφυΐας (Business Intelligence) και μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη λήψη έγκαιρων και αποτελεσματικών μέτρων και αποφάσεων. Υπό αυτές τις εξαιρετικά σοβαρές και επείγουσες συν
Ο δημιουργός του EVA Κίμων Δρακόπουλος δηλώνει ότι η ομάδα του δεν πληρώθηκε και η κυβέρνηση οφείλει να παρουσιάσει στοιχεία για το ποιοι πληρώθηκαν, πόσο και από ποιον φορέα θήκες και ελλείψει ενός τέτοιου συστήματος στην κατοχή του ελληνικού κράτους εκείνη τη στιγμή, η Ελλάδα αποφάσισε να αξιοποιήσει ένα τέτοιο σύστημα από την εταιρεία Palantir Technologies…».
Στην ίδια απάντηση ο Κυρ. Πιερρακάκης παρουσιάζει τη σύμβαση με την PwC ως «συνέχεια» αυτής με την Palantir λέγοντας πως «μετά τη λήξη της δοκιμαστικής περιόδου του ως άνω συμφώνου με την Palantir Technologies, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θεωρώντας αναγκαία τη χρήση ενός τέτοιου λογισμικού, προχώρησε στη σύναψη σύμβασης με την PricewaterhouseCoopers…». Στη σύμβαση δεν αναφέρεται νέο σύστημα Eπιχειρηματικής Eυφυΐας αλλά μόνο η «περαιτέρω» εφαρμογή αυτού της Palantir που αναφέρεται από την Κοινωνία της Πληροφορίας.
Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να τοποθετηθεί αν τα δύο συστήματα σχετίζονται μεταξύ τους (και δεν εννοούμε μόνο λειτουργικά), ειδικά από τη στιγμή που ο Κ. Δρακόπουλος αναφέρει ότι πρέπει να πληρωθούν οι «προγραμματιστές».
Η Palantir παρείχε Επιχειρηματική Ευφυΐα «δωρεάν» με μία σύμβαση μόλις 2 σελίδων που δεν περιγράφει σχεδόν τίποτε και που το «προϊόν» της –βάσει των γραπτών– θα εξακολουθήσει να χρησιμοποιείται. Για την ομάδα EVA όμως δεν αναφέρεται πουθενά να υπάρχει γραπτή συμφωνία έστω «διά το τυπικόν», όπου να περιγράφεται ότι είναι δωρεά η δουλειά με τα PLFs, τον αλγόριθμο και την ανάλυση (εργαλεία που επίσης θα εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούνται). Το ερώτημα είναι πώς διασφάλισε η ελληνική κυβέρνηση ότι η ομάδα EVA δεν θα εγείρει μελλοντικά αξιώσεις για τις υπηρεσίες της.
Το 1,5 εκατομμύριο ευρώ αναζητά πρότζεκτ
Η υπογραφή Πιερρακάκη είναι στο έγγραφο της 15ης Ιανουαρίου για ασαφές έργο με προϋπολογισμό 1,5 εκατ. ευρώ. Εργο που ήδη έχει προσφέρει ο EVA, σε συνεργασία με την Palantir, για το οποίο ο Κίμων Δρακόπουλος επαναλαμβάνει ότι η ομάδα του εργάστηκε δωρεάν και δεν γνωρίζει τίποτα για τη νέα απόφαση
Και τώρα λοιπόν, που έχουμε τα δύο συστήματα «δωρεάν» και μόνο η PwC θα πληρωνόταν 73 χιλ. ευρώ για τον συμβουλευτικό της ρόλο, αποφασίστηκε το 1,5 εκατ. ευρώ για… αλγόριθμους και εργαλεία ανάλυσης της πανδημίας.
Στις 7 του Δεκέμβρη η Palantir ανακοινώνει τη συνεργασία της με την ελληνική κυβέρνηση σε δελτίο Τύπου με τίτλο: «Η ελληνική κυβέρνηση και η Palantir επιβεβαιώνουν ξανά τη συνεργασία τους για τον ψηφιακό μετασχηματισμό». Συνεργασία που κατά τα λεγόμενα του Πιερρακάκη έληξε. Από τα αναγραφόμενα σε συμβάσεις και αποφάσεις το BI σύστημά της θα αξιοποιηθεί «περαιτέρω» για την ανάλυση των Passenger Locator Forms.
Στις 7 του Δεκέμβρη ο Ν. Χαρδαλιάς, επίσης από το βήμα της Βουλής, απαντώντας σε ερωτήσεις για τον αλγόριθμο EVA είπε: «Αν το καλοκαίρι του 2021 η πανδημία δεν έχει λήξει και ο αριθμός των τεστ είναι ακόμη περιορισμένος σε σχέση με τις αφίξεις, σας ενημερώνουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε ακριβώς το ίδιο σύστημα». Για την ανάλυση των PLFs δηλαδή.
Συμφωνία για ανανέωση της συνεργασίας με την ελληνική κυβέρνηση και μάλιστα διευρυμένη, πέραν της Covid-19, έχει ανακοινώσει και ο Κ. Δρακόπουλος του EVA περιγράφοντας τα μελλοντικά του σχέδια στο podcast με τον πρύτανη από τις 13 του Νοέμβρη: «Συμφωνήσαμε με την ελληνική κυβέρνηση να ξεκινήσουμε το Center for Data Science and Operations, το οποίο θα ξεκινήσει να λειτουργεί το επόμενο καλοκαίρι σε διάφορα αντικείμενα και όχι μόνο σε σχέση με την Covid. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία για μένα προσωπικά, για το γκρουπ, για μας όλους…».
Στις 20 Ιανουαρίου ο Δρακόπουλος με δημόσια ανάρτησή του στην προσωπική του σελίδα στο Facebook ενημερώνει τους Βίσαλ Γκούπτα (σ.σ.: ο συνεργάτης που ήταν μαζί του στο podcast), Χάμσα Σριντάρ Μπαστάνι και Τζον Βίκτορι ότι «Ενημερωτικά: δεν έχουμε καμία σχέση με το συνημμένο». Και επισυνάπτει έναν σύνδεσμο από τη Διαύγεια.
Θα περίμενε κανείς ότι θα ήταν η σύμβαση με την PwC, με τη λογική ότι τα PLFs που εκείνοι δημιούργησαν και ανέλυαν με σύστημα «δικό» τους (και με απλήρωτους προγραμματιστές και βάσεις δεδομένων, σύμφωνα με τον Χαρδαλιά) τους τα παίρνει η PwC με αμοιβή και με λογισμικό που κρίθηκε αναγκαίο για την ανάλυση των «δικών» τους PLFs από τη συνεργασία ελληνικής κυβέρνησης – Palantir.
Και όμως, τελικά είναι μια απόφαση του υπουργού Επικρατείας Κυρ. Πιερρακάκη με ημερομηνία 15/1 που αναφέρει επί λέξει: «Αποφασίζουμε την προέγκριση του Τεχνικού Δελτίου Προτεινόμενης Πράξης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας με τίτλο “Εργαλεία ανάλυσης και ερμηνείας στοιχείων επιδημιολογικής επιτήρησης με αλγορίθμους μηχανικής μάθησης”, ως σύμφωνη με την Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική, με ενδεικτικό προϋπολογισμό €1.500.000,00 συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ».
Η περιγραφή μοιάζει με αυτό που έχει ήδη προσφέρει μέσω EVA ο Κ. Δρακόπουλος (και ενδεχομένως και η Palantir) και τώρα σπεύδει να ενημερώσει τους συνεργάτες του ότι δεν έχουν σχέση με το συγκεκριμένο. Την ίδια αίσθηση με μας έχει και μια φίλη του, η οποία κάτω από το ποστάρισμα εύλογα ρωτάει «1,5 εκατ. για κάτι που –αν δεν κάνω λάθος– εσείς κάνατε δωρεάν;».
Και εκείνος –που έχει ανακοινώσει στο podcast διευρυμένη συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση– απαντά: «Το 1,5 εκατ. είναι για κάποιο άλλο πρότζεκτ, θα δούμε τι, δεν έχω ιδέα. Οντως το δικό μας ήταν δωρεάν» (εξαιρουμένων των προγραμματιστών και των βάσεων δεδομένων που ο ίδιος είπε ότι πρέπει να πληρωθούν, συμπληρώνουμε εμείς).