Τα φετινά Χριστούγεννα είναι πολύ διαφορετικά για όλους.
Τα νοσοκομεία ασφυκτιούν, το σχολείο έχει συρρικνωθεί σε μια οθόνη, η εστίαση είναι διασωληνωμένη και η ψυχαγωγία ανύπαρκτη. Οι προσωπικές ελευθερίες σε αναστολή με ακοίμητο φρουρό την ακραία καταστολή. Σε αυτό το πρωτόγνωρο σκηνικό η κυβέρνηση της ΝΔ ξεπερνά τον εαυτό της αυθαιρετώντας και πάλι, αυτήν τη φορά εισάγοντας τη χώρα σε μια κινηματογραφικών διαστάσεων δυστοπία. Στον κόσμο της Palantir.
Πρόκειται για μια ιδιωτική εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων, η οποία έχει πάρει το όνομά της από το μυθικό σύμπαν του «Αρχοντα των δαχτυλιδιών». Στο σκοτεινό αυτό παραμύθι του Τόλκιν, το πάλαντιρ είναι μια άφθαρτη κρυστάλλινη σφαίρα που δείχνει τι συμβαίνει σε άλλους τόπους. Η διαφορά με άλλες κρυστάλλινες σφαίρες είναι ότι η δύναμη του πάλαντιρ εξαρτάται από την επιδεξιότητα αυτού που την κοιτά. Με άλλα λόγια, όσο πιο δεινός είναι ο χρήστης τόσο πιο πολλά μυστικά αποκαλύπτει το πάλαντιρ που χρησιμοποιεί. Αυτά συμβαίνουν στη μυθολογία του Τόλκιν.
Στην πραγματική ζωή η Palantir είναι μια εταιρεία εξόρυξης τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων από το διαδίκτυο στην υπηρεσία όποιου φορέα το ζητήσει (και το πληρώσει αδρά).
Η Palantir έχει χαρακτηριστεί ως η πιο «τρομακτική» από τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς καθώς συνεργάζεται με τη CIA, ενώ ένα από τα πρώτα πρότζεκτ της ήταν η παροχή δεδομένων σε Αμερικανούς στρατιώτες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Οι ιδρυτές της θεωρούνται φίλα προσκείμενοι στον Τραμπ, αν και ο ένας εξ αυτών προβάλλει ένα «δημοκρατικό» προφίλ.
Στις 3 Δεκεμβρίου 2020 o πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αλεξ Καρπ, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της αμερικανικής εταιρείας, συναντήθηκαν με τηλεδιάσκεψη στην οποία συμμετείχαν το στέλεχος της Palantir Τζος Χάρις και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης.
Μάθαμε ότι η συζήτηση είχε θέμα τον καθορισμό διαδικασιών προκειμένου να βοηθηθεί η Ελλάδα στην καλύτερη αντιμετώπιση της πανδημίας. Το γεγονός ανακοινώθηκε από την Palantir στην Business Wire, ενώ είχε προηγηθεί ένα tweet από τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ στις 25 Νοεμβρίου. Ωστόσο, στα καθ’ ημάς η σύμβαση-συμφωνία δεν υπάρχει στη Διαύγεια και δεν έχει ανακοινωθεί μέχρι σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο επισήμως από κανένα στέλεχος της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με κυβερνητικές διαρροές και διάφορα δημοσιεύματα του Τύπου εκ των υστέρων, η συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με την Palantir δεν έχει «ανέβει» στη Διαύγεια γιατί η πλατφόρμα παραχωρείται ΔΩΡΕΑΝ.
Αυτές οι δωρεάν σκιώδεις υπηρεσίες προκαλούν μεγάλη ανησυχία στο ΜέΡΑ25. Διότι σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες πληροφορικής και ερευνητές του δικαίου της πληροφορίας, τα προσωπικά δεδομένα είναι ένα πολύτιμο εργαλείο –κάποιοι το ονομάζουν όπλο– για κάθε επιχείρηση, αλλά και για κάθε κυβέρνηση. Ειδικά τώρα εν μέσω πανδημίας, που οι πολίτες χρησιμοποιούν ακατάπαυστα το διαδίκτυο και διαχέουν προσωπικές πληροφορίες είτε μέσω ίντερνετ είτε μέσω των SMS μετακίνησης, οι πλατφόρμες αποκτούν τεράστιο περιεχόμενο προσωπικών δεδομένων. Και μάλιστα, και αυτό είναι ακόμη χειρότερο, οι επιδέξιοι ενδιαφερόμενοι δύνανται να αντλήσουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, όπως αυτά της υγείας των πολιτών.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει προνοήσει για την προστασία του καταναλωτή-πολίτη με το γνωστό GDPR. To GDPR επιβάλλει στους ιστότοπους να ενημερώνουν και να ρωτούν τον χρήστη αν συμφωνεί με τη χρησιμοποίηση των προσωπικών του δεδομένων από συγκεκριμένους φορείς και για συγκεκριμένους λόγους. Στην Αμερική ωστόσο δεν υπάρχει τέτοια νομοθεσία!
Στο ΜέΡΑ25 αναρωτιόμαστε. Είναι τυχαίο που η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει μια συνεργασία με αμερικανική εταιρεία και όχι ευρωπαϊκή; Τι σημαίνει η δωρεάν δοκιμή (free trial) και τι αντίτιμο θα κληθεί να πληρώσει το ελληνικό κράτος γι’ αυτή την «προσφορά»; Τι επιδιώκει η κυβέρνηση της ΝΔ με αυτήν τη συνεργασία;
Η συγκεκριμένη εταιρεία-γρίφος είναι η μόνη που μπορεί να συνδράμει την αντιμετώπιση της πανδημίας; Γιατί άραγε ξαφνικά εταιρικοί κολοσσοί μάς κάνουν δώρα; Θυμόμαστε πολύ καλά τη «δωρεάν» παροχή υπηρεσιών της Cisco (Webex) στην ΥΠΑΙΘ κ. Κεραμέως, με μια συμφωνία που ακόμη… αναζητείται, και κατά τα λεγόμενα της υπουργού «είναι στο συρτάρι μου, ελάτε να τη δείτε». Ανήκουστα πράγματα!
Το ΜέΡΑ25, πρώτο από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλίευσε την είδηση περί συνεργασίας με την Palantir και αντέδρασε άμεσα! Με αίσθηση ευθύνης και χρέους απέναντι στους πολίτες καταθέσαμε αίτημα κατάθεσης εγγράφων (ΑΚΕ) στις 10/12/20 στη Βουλή και αναμένουμε την άμεση παρουσίαση της εν λόγω σύμβασης από τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Πιερρακάκη εντός της προβλεπόμενης από τον κανονισμό της Βουλής προθεσμίας των 30 ημερών.
Ευχόμαστε ο κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του να δώσουν επαρκείς εξηγήσεις και να μπορέσουν να αποκαταστήσουν έστω και τώρα τη διαύγεια στην πολιτική ζωή αυτού του τόπου. Κατά τη γνώμη μας, χωρίς διαφάνεια και σεβασμό στα δικαιώματα των πολιτών δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία. Η ΝΔ μάλλον ορίζει διαφορετικά από εμάς τη δημοκρατία.
Η Μαρία Απατζίδη είναι βουλευτής ανατολικής Αττικής του ΜέΡΑ25