Οι επιθέσεις με drones των Χούτι εναντίον εμπορικών πλοίων σε ένδειξη αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους προκαλούν μεγάλους τριγμούς στο παγκόσμιο εμπόριο
Ηταν το 2021 όταν το θηριώδες φορτηγό πλοίο «Ever Given» κόλλησε στη διώρυγα του Σουέζ εμποδίζοντας τη διέλευση φορτίων που εκτιμούνταν σε 10 δισ. δολάρια τη μέρα. Εν μέσω πανδημίας σε όλο τον πλανήτη, που ήδη προκαλούσε τεράστιες αναταράξεις στο εμπόριο, οι παραδόσεις καθυστέρησαν, οι τιμές του πετρελαίου ανέβηκαν με ό,τι συνεπαγόταν αυτό και το κόστος των μεταφορών εκτινάχθηκε. Τότε κυκλοφορούσαν σενάρια τρόμου που αφορούσαν άνοδο των τιμών για τους καταναλωτές.
Σήμερα μια νέα αναταραχή εν μέσω του πολέμου στη Γάζα έρχεται να προκαλέσει τριγμούς στο παγκόσμιο εμπόριο και φόβους για όλα τα παραπάνω σε έναν πλανήτη αρκετά διαφορετικό από το 2021. Τις τελευταίες δέκα μέρες μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες όπως η BP, μεταφορικές όπως ο κολοσσός Maersk και βιομηχανικοί γίγαντες όπως η Electrolux αποφάσισαν να αναστείλουν όλα τα δρομολόγιά τους μέσω της Ερυθράς θάλασσας μετά τις συνεχείς επιθέσεις της πολιτοφυλακής Χούτι της Υεμένης, η οποία βάζει στο στόχαστρο εμπορικά πλοία κατά μήκος της διαδρομής που οδηγεί από και προς τη διώρυγα του Σουέζ.
Η αναστάτωση που προκαλούν οι επιθέσεις περιέχει την ανησυχητική πιθανότητα να επιφέρει σοβαρές συνέπειες στο παγκόσμιο εμπόριο. Υπολογίζεται ότι από το Σουέζ περνάει το 12% του παγκόσμιου διαμετακομιστικού εμπορίου, ενώ και μόνο στο άκουσμα της ανακοίνωσης της Β, οι τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρώπη κινήθηκαν ανοδικά. Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε την περασμένη Κυριακή, η «Wall Street Journal» εκτιμά ότι η κατάσταση είναι σοβαρή για την παγκόσμια ναυτιλία εδώ και δεκαετίες.
Στόχοι στην τύχη
Οι Χούτι ξεκίνησαν τις επιθέσεις τους σε ένδειξη αλληλεγγύης στους Παλαιστίνιους. Οι αντάρτες της Υεμένης, που έχουν διασυνδέσεις με την Τεχεράνη, ισχυρίστηκαν ότι οι επιθέσεις τους είχαν στόχο πλοία που συνδέονταν με το Ισραήλ, δηλαδή πλοία που έφεραν ισραηλινές σημαίες, λειτουργούσαν ή ανήκαν σε ισραηλινές εταιρείες.
Στην πράξη ωστόσο η στοχοποίηση φαίνεται ότι είναι πολύ πιο τυχαία. Καθώς οι Χούτι εκτόξευαν πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πλοία που διέσχιζαν το στενό Μπαμπ ελ Μαντέμπ, πολλά πλοία δεν είχαν προφανή σχέση με το Ισραήλ. Την περασμένη εβδομάδα οι αντάρτες χτύπησαν πλοίο που ανήκε σε νορβηγική εταιρεία, ενώ ένας άλλος στόχος έπλεε με σημαία Παναμά.
Η Δύση σε αναβρασμό
Ο αυξανόμενος αριθμός επιθέσεων από τους Χούτι έχει αναγκάσει τις παγκόσμιες δυνάμεις να αναζητούν λύση για να αποφευχθεί το «έμφραγμα» στο διεθνές εμπόριο. Αμερικανικά και βρετανικά πολεμικά πλοία κατέπλευσαν στην περιοχή για να προστατεύσουν εμπορικά πλοία, ενώ το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό έχει ήδη καταρρίψει πολλά μη επανδρωμένα αεροσκάφη των Χούτι. Η Ουάσινγκτον πιέζει τους συμμάχους να κάνουν περισσότερα.
Σε δήλωσή του την περασμένη Δευτέρα, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Οστιν ανακοίνωσε τη σύσταση πολυεθνικής πρωτοβουλίας για την «από κοινού αντιμετώπιση των προκλήσεων ασφαλείας στη νότια Ερυθρά θάλασσα και στον Κόλπο του Αντεν», χαρακτηρίζοντάς τη «μια διεθνή πρόκληση που απαιτεί συλλογική δράση». Η πρωτοβουλία με τίτλο «Επιχείρηση “φύλακας της ευημερίας”» θα περιλαμβάνει αρχικά το Μπαχρέιν, τη Βρετανία, τον Καναδά, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, τις Σεϋχέλλες και την Ισπανία. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη αυξημένη παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο προκειμένου να αποτρέψουν την επέκταση της σύγκρουσης πέρα από τη Γάζα.
Παράλληλα, με τις εκλογές να πλησιάζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους αιματηρούς πολέμους στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία να μαίνονται, οι Αμερικανοί θέλουν να αποφύγουν πάση θυσία μια νέα παγκόσμια οικονομική κρίση. Από την άλλη πλευρά, οι Χούτι ανακοίνωσαν ότι δεν θα αλλάξουν τη στάση τους σχετικά με τη σύγκρουση στη Γάζα λόγω της παρουσίας αυτής της πολυεθνικής ναυτικής συμμαχίας, όπως δήλωσε στο Reuters ο κορυφαίος διαπραγματευτής τους.
Ο ίδιος ανέφερε πως η ναυτική συμμαχία υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν «ουσιαστικά περιττή», προσθέτοντας ότι όλα τα ύδατα πέριξ της Υεμένης είναι ασφαλή για όλα τα πλοία εκτός από εκείνα που συνδέονται με το Ισραήλ ή που κατευθύνονται προς το Ισραήλ, λόγω του «άδικου επιθετικού πολέμου στην Παλαιστίνη».
Ο οικονομικός αντίκτυπος
Εντονοι φόβοι έχουν προκληθεί στους κολοσσούς των εμπορικών μεταφορών όπως η δανική Maersk και η ΒΡ, οι οποίοι και αποφάσισαν να σταματήσουν τις πλεύσεις από την Ερυθρά θάλασσα. Η Maersk προχώρησε στην επαναδρομολόγηση των πλοίων της από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας περιπλέοντας την Αφρική.
Λόγω αυτού του γεγονότος οι συνέπειες αναμένονται διόλου αμελητέες στο κόστος της εμπορευματικής κίνησης, αφού πέρα από τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις –εκτιμώνται σε τουλάχιστον δύο επιπλέον εβδομάδες– θα καταναλωθούν περισσότερα καύσιμα για το μεγαλύτερο ταξίδι αλλά και αλλαγές στα συμβόλαια παράδοσης.
Οι συνέπειες έχουν τη δυναμική να λάβουν σοβαρές διαστάσεις αν υπολογίσει κανείς ότι περίπου το 40% του διαμετακομιστικού εμπορίου μεταξύ Ευρώπης και Ασίας διέρχεται από την πλωτή αυτή οδό.
