Ο «παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος πασχίζει να γεννηθεί. Τώρα είναι η εποχή των τεράτων».
Η φράση του Αντόνιο Γκράμσι, προφητική περισσότερο από ποτέ, ουδόλως φαίνεται να πτοεί τον Β. Σόιμπλε ο οποίος την προηγούμενη εβδομάδα εξέφρασε την άποψη ότι «δεν είναι απόλυτο ότι όλα υποχωρούν μπροστά στην προστασία της ανθρώπινης ζωής». Μέσα στον επικοινωνιακό ορυμαγδό της χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων στην Ελλάδα οι δηλώσεις του πρώην υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας πέρασαν σχεδόν απαρατήρητες. Ισως γιατί είναι γνωστές οι πάγιες θέσεις του ότι οι αγορές πρέπει να ρυθμίζουν τις ζωές μας και η Γερμανία την ευρωπαϊκή οικονομία. Γιατί επομένως η πανδημία να τον έκανε να αλλάξει γνώμη; Νοιάστηκε ποτέ για την ανθρώπινη ζωή;
Τον ένοιαξαν οι εκατοντάδες αυτοκτονίες Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης; Τον ένοιαξαν οι χιλιάδες νεκροί στην ΕΕ εξαιτίας της δημοσιονομικής πολιτικής που τους επέβαλε, με αποτέλεσμα να καταρρεύσουν τα εθνικά συστήματα υγείας; Μέχρι τώρα ξέραμε ότι υπερασπίζεται λόγω και έργω τον συμπατριώτη του Μαξ Βέμπερ και την καλβινιστική θεολογία, σύμφωνα με την οποία σώζεται μόνο όποιος εφαρμόζει την εργασιακή ηθική που δίνει έμφαση στη σκληρή δουλειά και στον ασκητικό βίο˙ ότι ενσαρκώνει τον γερμανικό κώδικα συμπεριφοράς που δεν κάνει καμία υποχώρηση απέναντι στις ανθρώπινες αδυναμίες και ατέλειες. Η Covid-19 ωστόσο του στέρησε τη χαρά να κατηγορεί τους πολίτες για λάθη και πολυτελή διαβίωση και έτσι τα τσιράκια του ξεπέρασαν τον μέντορά τους, υποστηρίζοντας ότι η πολιτεία δεν θα πρέπει να βασίζεται στις εισηγήσεις των λοιμωξιολόγων.
Η δυσάρεστη όμως διαπίστωση είναι ότι οι αντιλήψεις του Σόιμπλε έχουν μολύνει όλο τον δυτικό κόσμο. Το είδαμε στην Αγγλία με το πρόσχημα της θεωρίας της αγέλης. Τα μιάσματα δεν είναι πλέον οι Εβραίοι αλλά οι ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς ομάδες, στις οποίες φέρονται σαν να είναι πραγματικές μύγες που πρέπει να πεθάνουν.
Το νοσηλευτικό προσωπικό, οι εργαζόμενοι στα σουπερμάρκετ, οι ντελιβεράδες κ.λπ. στους οποίους αφιερώνονται δακρύβρεχτα σποτάκια στην Ελλάδα ή αποθεώνονται στη Γαλλία είναι οι ίδιοι άνθρωποι που φορούσαν τα κίτρινα γιλέκα και τους οποίους η κυβέρνηση Μακρόν ξυλοκοπούσε πριν από έναν χρόνο. Μόλις η υγειονομική κρίση υποχωρήσει θα μετατραπούν ξανά σε αναλώσιμα γρανάζια. Τα βάθρα και τα βάραθρα δεν τηρούν τις αποστάσεις.
Η επιστροφή στη νέα κανονικότητα θα περιέχει όλα τα δοκιμασμένα υλικά της παλιάς συνταγής: ετεροβαρή μέτρα κοινωνικού ελέγχου, μεταλλαγμένα μνημόνια, κυβερνητικές εκκλήσεις να συμμορφωθούμε προς τας υποδείξεις, πληρωμένους κονδυλοφόρους που θα εγκωμιάζουν πολιτικούς και πολιτικές. Η μόνη απούσα θα είναι η αξία της ανθρώπινης ζωής, την οποία θα επικαλούνται με πλεονάζοντα φαρισαϊσμό οι εξουσίες, ενώ θα έχουν φροντίσει με κάθε τρόπο να βρίσκεται μονίμως σε κώμα. Η πανδημία όμως ως λυδία λίθος θα φανερώσει ποιος θα αντέξει περισσότερο. Ο κόσμος που δέχτηκε την overdose ενδοφλέβια ένεση φόβου ή οι ηγέτες που θα κριθούν με βάση τους στίχους του Καβάφη;
Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν
λεπτομερώς, απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία
μισθοδοσία, να δούμε τι απομένει πια, μετά τόση δεινότητα χειρουργική.
H Χρύσα Κακατσάκη είναι φιλόλογος ιστορικός Τέχνης
