Η περιπετειώδης συμφωνία για την εξαγορά του δημοφιλούς μέσου κοινωνικής δικτύωσης θα δώσει την ευκαιρία στον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμο να ελέγξει μια από τις κυριότερες πλατφόρμες δημόσιου διαλόγου στον πλανήτη. Τι μπορεί να πάει στραβά;
Η απάντηση είναι πολλά. Πολλά μπορούν να πάνε στραβά και άσχημα, καθώς ο Μασκ έχει δείξει κατά την διάρκεια της διαδικτυακής του παρουσίας ότι δεν έχει ξεκάθαρη ιδέα του τι σημαίνει «ελευθερία του λόγου». Κι αυτό γιατί την έχει καταχραστεί πολλάκις για να κάνει προσωπικές επιθέσεις σε χρήστες του μέσου πολύ πιο αδύναμους από αυτόν, να επιτεθεί σε ΜΜΕ που κρίνουν τα προϊόντα του με τρόπο που δεν του αρέσει, ακόμα και να καυχηθεί για πραξικοπήματα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής!
Πολλοί χρήστες και ειδικοί της επικοινωνίας έχουν ήδη εκφράσει την ανησυχία ότι με το να λέει ο Μασκ ότι θέλει να υπερασπιστεί την ελευθερία έκφρασης κλείνει ουσιαστικά το μάτι στους «εναλλακτικούς δεξιούς» (alt-right), σαλπίζοντας την θριαμβευτική επιστροφή των fake news, της παραπληροφόρησης και της ρητορικής μίσους στην πλατφόρμα. Μερικοί εκτιμούν πώς είναι ακόμα πιθανή η επανάκαμψη του λογαριασμού του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ανεστάλη στη σκιά των γεγονότων της 6ης Ιανουαρίου 2021 και της εισβολής των οπαδών του στο Καπιτώλιο, που είχε ως αποτέλεσμα μία νεκρή και δεκάδες τραυματίες.
Προειδοποιήσεις
Ήδη ο ευρωπαίος επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιεί τον Μασκ ότι θα πρέπει να ακολουθήσει τις νόρμες που αναφέρονται στο νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA). Ο νόμος αυτός προβλέπει την ενδελεχή επισκόπηση του περιεχομένου των social media και την άμεση απομάκρυνση παράνομου υλικού όπως προτροπή σε εγκλήματα μίσους και παιδική πορνογραφία. Όμως το Twitter πάει ένα βήμα παραπέρα την προσοχή του για την προστασία των πιο ευάλωτων χρηστών του: έχει καταβάλλει προσπάθειες να περιορίσει και περιεχόμενο που ναι μεν δεν είναι παράνομο αλλά είναι τοξικό (lawful but awful), όπως παραπληροφόρηση, ρητορική μίσους και παρεμβάσεις από ξένους παράγοντες.
Η ινδή νομικός Βιτζάγια Γκάντε, επικεφαλής της ομάδας δεοντολογίας του Twitter, είναι άκρως αντίθετη με την εγκατάσταση του Μασκ στην κεφαλή της εταιρείας. Κι αυτό γιατί όπως έγραψε και στο ίδιο το μέσο ο νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας είναι υπέρ της χαλάρωσης των κανόνων επισκόπησης περιεχομένου ώστε να απαγορεύεται μόνο ότι είναι παράνομο από την πλατφόρμα, πράγμα που αντιβαίνει στη λογική πάνω στην οποία προσπάθησε να χτίσει την πολιτική της εταιρείας για το περιεχόμενο της πλατφόρμας η Γκάντε.
By “free speech”, I simply mean that which matches the law.
I am against censorship that goes far beyond the law.
If people want less free speech, they will ask government to pass laws to that effect.
Therefore, going beyond the law is contrary to the will of the people.
— Elon Musk (@elonmusk) April 26, 2022
Έτσι, αν επικρατήσει η λογική Μασκ, αναμένεται να αυξηθεί ο ρατσισμός, ο μισογυνισμός και γενικώς η τοξικότητα στο Twitter, με θύματα τις πιο μικρές και αδύναμες να αντιδράσουν κοινότητες.
Επιχειρηματική κίνηση
Επικριτές του Μασκ λένε ότι η εξαγορά του Twitter –η οποία αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχει τελεσφορήσει ακόμα- έγινε για να μπορεί ο νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας να επηρεάζει τη μετοχή της κύριας εταιρείας του, Tesla. Αποκτώντας τον έλεγχο ενός Μέσου με τόσο μεγάλη επιρροή, μπορεί να ανεβοκατεβάσει το χρηματιστήριο κατά το δοκούν, είναι εν ολίγοις το επιχείρημα.
Παράλληλα, σε δεύτερη ανάγνωση, η εξαγορά του Twitter από τον Μασκ είναι συμβολική για τις ΗΠΑ του σήμερα: μια χώρα στην οποία οι πλουτοκράτες έχουν την ανεμπόδιστη ελευθερία να ενεργούν χωρίς κανένα έλεγχο. Η προσφορά του Μασκ ήταν σημαντικά χαμηλότερη ανά μετοχή από ό,τι διαπραγματευόταν το περασμένο καλοκαίρι, περιορίζοντας τη δυνατότητα των ανταγωνιστών να εμπλακούν στην διαδικασία ενώ δεν ακολούθησε κανένα από τους κανόνες της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Το αν το Twitter υπό το Μασκ θα γίνει καλύτερο ή χειρότερο είναι κάτι που αναμένεται να διαπιστωθεί. Όμως το γεγονός ότι μια χούφτα άνθρωποι, όπως ο Ίλον Μασκ, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ και ο Τζεφ Μπέζος, έχουν τη δύναμη να επηρεάζουν την καθημερινότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων είναι μια ήδη διαπιστωμένη αποτυχία της δημοκρατίας μας.