Oταν ο µετέπειτα πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος τον ∆εκέµβριο του 1975 διατύπωνε την άποψη ότι «οι επιστήµονες ξεχνούν την επιστηµονική αντικειµενικότητα και γίνονται συχνά κοµµατικοί παράγοντες», σίγουρα δεν είχε προφητέψει όσα θα διαδραµατίζονταν εν έτει 2020 εξαιτίας της πανδηµικής κρίσης.
Εκτός από τα λόγια του στενού συνεργάτη του Κωνσταντίνου Καραµανλή, όσα µεσολάβησαν την προηγούµενη εβδοµάδα επιβεβαίωσαν την αποκάλυψη του Documento για την προσαρµογή της επιτροπής εµπειρογνωµόνων στα διλήµµατα της εκτελεστικής εξουσίας. Η δηµόσια παραδοχή του καθηγητή Μικροβιολογίας και µέλους της επιτροπής Αθανάσιου Τσακρή στον αέρα του Σκάι, η µετατροπή της επιστηµονικής επάρκειας του Σωτήρη Τσιόδρα σε µανδύα κάλυψης κυβερνητικών ευθυνών για την ασφυκτική κατάσταση στα µέσα µαζικής µεταφοράς και η ακράδαντη απόδειξη της στυγνής προπαγάνδας του Μεγάρου Μαξίµου δεν αφήνουν περιθώρια για παρερµηνείες.
Την προηγούµενη Κυριακή η εφηµερίδα ανέδειξε την πληµµελή τήρηση πρακτικών στην επιτροπή εµπειρο-γνωµόνων. Οι ενστάσεις εντάσσονται στα πρακτικά µόνο κατόπιν αιτήµατος του διαφωνούντα, ελάχιστες είναι οι ψηφοφορίες και τα µέλη της επιτροπής δεν λαµβάνουν αντίγραφα. Εκτός αυτού, τόσο ο υπουργός Υγείας όσο και η υπουργός Παιδείας αποφεύγουν εδώ και µήνες να καταθέσουν, ως οφείλουν, τα πρακτικά της εν λόγω επιτροπής για το άνοιγµα των σχολείων, δίχως καν να προβάλουν κάποια δικαιολογία. ∆εν απα-ντούν καν στα σχετικά αιτήµατα κατάθεσης εγγράφων βουλευτών της αξιωµατικής αντιπολίτευσης και όταν το ζήτηµα φτάνει στην ολοµέλεια αρνούνται να καταθέσουν τα πρακτικά, προτιµώντας να αναγνώσουν ένα βολικό απόσπασµα σε µια απέλπιδα προσπάθεια να καθησυχάσουν την εθνική αντιπροσωπεία.
Οσα αποκαλύφθηκαν από το Documento δεν επιβεβαιώνονται µόνο. Μπροστά στην κοινή γνώµη έχει πλέον απλωθεί το δίχτυ λειτουργίας της λεγόµενης επιστηµονικής επιτροπής, το οποίο µοιάζει να αποτελεί προέκταση της κυβέρνησης.
Η εφηµερίδα έφερε στο φως την καταγγελία µέλους της επιτροπής για άνωθεν παρεµβάσεις. Συγκεκριµέ-να, τον περασµένο Ιούνιο η επιτροπή επρόκειτο να γνωµοδοτήσει ότι όσοι τουρίστες ήθελαν να επισκεφτούν τη χώρα θα έπρεπε να διαθέτουν αρνητικό τεστ 72 ωρών προτού περάσουν τα σύνορα. Ωστόσο κατά την καταγγελία, µε παρέµβαση του γενικού γραµµατέα ∆ηµόσιας Υγείας Παναγιώτη Πρεζεράκου, η γνωµοδότηση άλλαξε, αφού προείχε η διασφάλιση του τουριστικού προϊόντος έναντι της δηµόσιας υγείας. Η καταγγελία επιβεβαιώθηκε εµµέσως και από όσα επωνύµως δήλωσε στο Documento το έτερο µέλος της επιτροπής Αλκιβιάδης Βατόπουλος. Ο υπουργός Υγείας και ο γγ ∆ηµόσιας Υγείας δεν θέλησαν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, πόσο µάλλον την κυβέρνηση.
«Η επιτροπή έχει γίνει κλοτσοσκούφι»
Το ίδιο µέλος της επιτροπής, που επιθυµεί να διατηρήσει την ανωνυµία του, επανέρχεται και υποστηρίζει ότι όλο και περισσότερα µέλη προβληµατίζονται. «Η επιτροπή έχει γίνει κλοτσοσκούφι. Το έχουν αντιληφθεί κι άλλα µέλη της» λέει και υποστηρίζει ότι η επιτροπή καλείται να γνωµοδοτήσει µε ελλιπή στοιχεία και επιδη-µιολογικά δεδοµένα. «Επίσης, δεν εµπιστεύονται τους επικεφαλής του ΕΟ∆Υ» συµπληρώνει και επικαλείται ως παράδειγµα την επικοινωνιακού τύπου –όπως την περιέγραψε– δειγµατοληψία κλιµακίων του ΕΟ∆Υ στην πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης. «Λειτουργούν µε βάση το φαίνεσθαι και κάνουν κινήσεις εντυπωσιασµού» συµπέρανε.
Μάλιστα και ο καθηγητής Πνευµονολογίας Παναγιώτης Μπεχράκης µιλώντας στο Kontra στηλίτευσε τις εικόνες συνωστισµού πιστών έξω από τον Αγιο ∆ηµήτριο Θεσσαλονίκης. «Είναι εικόνες ντροπής» σχολίασε, τονίζοντας ότι όλοι οι ιερωµένοι οφείλουν να φορούν µάσκα κατά την τέλεση των καθηκόντων τους. Επισήµανε ακόµη ότι η επιτροπή εµπειρογνωµόνων οφείλει να πάρει θέση, γιατί είναι παράλογο να φορούν µά-σκες οι δάσκαλοι ενώ «ένας παπάς µπορεί να µπαίνει µέσα σε ένα εκκλησίασµα και να ψέλνει χωρίς τίποτε και να τον καµαρώνουν όλοι».
O επιδηµιολόγος και µέλος της επιτροπής Τάκης Παναγιωτόπουλος, υπόψη του οποίου θέσαµε την καταγγελία, απάντησε το εξής: «∆εν υπήρξε ποτέ και δεν έγινε ποτέ ουδεµία παρέµβαση σε εµένα από κανέναν ώστε να αλλάξω την άποψή µου πάνω σε οποιοδήποτε θέµα. Συγκεκριµένα, ως προς την απόφαση που αφορούσε την επιβολή ή µη καθολικών τεστ σε όλους τους τουρίστες που θα επισκέπτονταν τη χώρα µε το άνοιγµα του τουρισµού το φετινό καλοκαίρι, ήµουν της άποψης πως ήταν ανέφικτο να γίνεται σε όλους τεστ. ∆εν έγινα αποδέκτης ούτε ήµουν παρών σε καµία παρέµβαση για το οποιοδήποτε ζήτηµα».
«Η οικονοµία µπροστά από τη δηµόσια υγεία»
Στην παραδοχή ότι η οικονοµία έχει προτεραιότητα έναντι της δηµόσιας υγείας προχώρησε την περασµένη Τρίτη στο ραδιόφωνο του Σκάι ο Αθ. Τσακρής. Σχολίασε ότι πρόκειται για «εύλογη εξέλιξη» εξαιτίας των κλυδωνισµών που προκλήθηκαν στο παγκόσµιο χρηµατοοικονοµικό σύστηµα. Επιπλέον, γνωστοποίησε ότι «πολλές φορές οι αποφάσεις της πολιτείας δεν είναι στην ίδια γραµµή µε τα µέτρα δηµόσιας υγείας που προτείνουν οι επιστήµονες». Προέβλεψε δε ότι θα υπάρχει «αρκετά µεγαλύτερη αύξηση» κρουσµάτων τις επόµενες εβδοµάδες και µήνες αν δεν ληφθούν αυστηρότερα µέτρα.
«Αδύνατον να επενδύσουµε στα µέσα µεταφοράς»
Η απότοµη αύξηση των κρουσµάτων επανέφερε µπροστά από τις κάµερες τον Σωτήρη Τσιόδρα. Χρησιµοποιώντας πρώτο πληθυντικό ο λοιµωξιολόγος επέλεξε να αναλάβει έναν ρόλο που δεν του αρµόζει µε φόντο τις εικόνες υπερσυνωστισµού στα µέσα µαζικής µεταφοράς. «Είναι αδύνατον αυτήν τη στιγµή να επενδύσουµε σε περισσότερη και µεγαλύτερη άνεση στα µέσα µεταφοράς» είπε και προσπάθησε να πείσει την κοινή γνώµη για την κυβερνητική µέριµνα τονίζοντας: «Γνωρίζω ότι προσπαθούν».
Η συνέχεια της τοποθέτησής του είναι δηλωτική για την εναλλαγή ρόλων που συντελέστηκε, µε το πανελλήνιο να παρακολουθεί καθηλωµένο µπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες. «Εµείς ως επιστήµονες το λέµε συνέχεια. Προσπαθήστε όσο µπορείτε να αποφύγετε τα µέσα µεταφοράς, τον συνωστισµό. Οσο αυτό είναι εφικτό» συνέστησε στους πολίτες, αντί να προτρέψει την κυβέρνηση να ενισχύσει τις δηµόσιες συγκοινωνίες ή να εκφράσει τη δυσφορία της επιτροπής για τον αδιαµφισβήτητο συνωστισµό.
Ενώ διαβεβαίωσε για τις προσπάθειες της κυβέρνησης που δεν θα καρποφορήσουν, ο καθηγητής αναπαρήγαγε το αφήγηµα της ατοµικής ευθύνης, το οποίο προσπάθησε να τροποποιήσει µε χρήση του όρου «συνείδηση» και επίκληση στο συναίσθηµα. Συν τοις άλλοις, ο Σωτ. Τσιόδρας συνέδεσε την τρέχουσα συγκυρία µε το έπος του ’40, προσδίδοντας πατριωτικά χαρακτηριστικά στη µάχη κατά του καλπάζοντα ιού. «Σε µια ηµέρα ιστορική, που έχουµε πολλές ιστορικές µνήµες αντρειοσύνης από µια µικρή χώρα απέναντι στον φασισµό πριν από πολλές δεκαετίες, νοµίζω περισσότερο από τη γλώσσα των αριθµών µιλάει η γλώσσα της καρδιάς.
Περισσότερο από τη γλώσσα των µέτρων µιλάει η φωνή της συνείδησης» υπογράµµισε στην αρχή της οµιλίας του, η οποία έκλεισε σε αντίστοιχο ύφος για λόγους ανύψωσης του συλλογικού ηθικού: «Από όλους µας, ακόµη κι από εµένα, απαιτείται µια παραπάνω θυσία. Και αυτήν τη θυσία την έκαναν οι πρόγονοί µας πριν από 80 χρόνια περίπου. Ας την κάνουµε κι εµείς σήµερα».
Το Documento εξαρχής είχε επισηµάνει την ανάγκη να διασφαλιστεί το επιστηµονικό κύρος του Σωτ. Τσιόδρα έναντι του κινδύνου να εγκλωβιστούν ο ίδιος και η επιτροπή στη στενωπό της πολιτικής διαχείρισης, η οποία άλλωστε δεν τους αρµόζει. Εν µέσω πανδηµίας τα όρια δράσης της εκτελεστικής εξουσίας πρέπει να καθορίζονται από τις επιταγές των επιστηµόνων και όχι το αντίστροφο. Η επιτροπή πρέπει να είναι το εργαλείο διασφάλισης της δηµόσιας υγείας και όχι της κυβερνητικής µακροηµέρευσης. Η πίστη στην επιστήµη είναι ο µόνος ιµάντας διατήρησης της κοινωνικής συνοχής την ώρα που η συνωµοσιολογία και ο τσαρλατανισµός εκφράζονται και εκπροσωπούνται ακόµη και από το βήµα της Βουλής.
Οταν η εφηµερίδα άσκησε κριτική ο επικεφαλής της επιτροπής των ειδικών είχε επιλέξει να απαντήσει οργίλως, αποφεύγοντας όµως την ουσία. ∆ηλαδή το αν η επιτροπή αλλά και ο ίδιος ετεροκαθορίζονται λόγω του ακκίσµατος µε την εξουσία. Τα ερωτήµατα και η κριτική διατυπώνονται εκ νέου αλλά µε µεγαλύτερη ένταση υπό το φως όσων ήρθαν στην επιφάνεια και της εκθετικής αύξησης των κρουσµάτων. Εξάλλου ο ίδιος διαπίστωσε ότι το δεύτερο κύµα είναι χειρότερο από το πρώτο.
