Η επιστήμη της επικοινωνίας, αναγκαία θεραπαινίδα κομμάτων και προσώπων, εξελίσσεται καθημερινά προσαρμοζόμενη στις τεχνολογικές συνθήκες.
*H Χρύσα Κακατσάκη είναι φιλόλογος ιστορικός Τέχνης
Εχει παρέλθει πλέον η εποχή που οι πολιτικοί είχαν άμεση επαφή με τους ψηφοφόρους τους με μια χειραψία, που το μήνυμα αποτυπωνόταν στις αφίσες και το κυβερνητικό πρόγραμμα ανακοινωνόταν από τα μπαλκόνια. Τα σκηνοθετικά τρικ του Μπιρσίμ για να φανούν μεγαλειώδεις οι συγκεντρώσεις του ΠΑΣΟΚ ανήκουν στην εποχή της αθωότητας. Σήμερα χρήσιμα εργαλεία για τη μετάδοση του μηνύματος είναι το microtargeting και το sentiment analysis.
Το πρώτο αποβλέπει στον κατακερματισμό του κοινού σε γεωγραφικές ή κοινωνικές κατηγορίες ώστε ο πολιτικός να εστιάσει σε συγκεκριμένα προβλήματα. Στο Κερατσίνι να μιλήσει για την ανεργία και στη Λέσβο για το μεταναστευτικό. Με το δεύτερο γίνονται αντικείμενο ειδικής επεξεργασίας οι προτιμήσεις των χρηστών του διαδικτύου. Ετσι μπορεί μια γυναίκα που ψάχνει συνταγές μαγειρικής να πέσει σε μια διαφήμιση του Πατούλη, γιατί το προφίλ της αντιστοιχεί στη συντηρητική νοικοκυρά.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης λοιπόν έχει στο επιτελείο του Αμερικανούς επικοινωνιολόγους με μακρά εμπειρία στο πολιτικό μάρκετινγκ που ξέρουν γιατί έβαζαν τον Κλίντον να παίζει σαξόφωνο και τη Μαρέβα να ανοίγει φύλλο. Με τις συμβουλές τους μπορούμε τη μια μέρα να θαυμάσουμε το γραμμωμένο σώμα του στις πενήντα αποχρώσεις του μαγιό και την άλλη να τον δούμε με κοστούμι να εκφράζει τη συγκίνησή του στην κηδεία του Λ. Μαχαιρίτσα ή να εκστασιάζεται μπροστά στην έκθεση φωτογραφιών του Μπεχράκη. Με αυτό τον τρόπο απευθύνεται σε στοχευμένο κοινό που είτε μεγάλωσε με τα τραγούδια του σπουδαίου μουσικού είτε τάσσεται υπέρ των προσφύγων.
Δεν έχει καμία σημασία αν ο δήμαρχος Σύμης διαμαρτύρεται για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων που κατέφτασαν στο νησί του. Ενα τέτοιο ρεπορτάζ δεν θα προβληθεί ποτέ από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ. Στη θέση του θα παρουσιάζεται καθημερινά το δελτίο Εξαρχείων που ανταγωνίζεται σε συχνότητα το δελτίο καιρού. Κι εκεί βέβαια επικρατούν οι επιλεγμένες εικόνες των αναρχικών που πετούν βόμβες μολότοφ στους αστυνομικούς και όχι η ρίψη δακρυγόνων σε κλειστούς χώρους.
Στο ίδιο μήκος κύματος και αρκετοί άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης, οι οποίοι πολλές φορές καταφεύγουν σε εκλεπτυσμένα fake news. Η δήλωση π.χ. του Κικίλια ότι οι Ελληνες φορολογούμενοι δεν θα πληρώνουν παροχές υγείας σε αλλοδαπούς αντιβαίνει μεν στις κοινοτικές οδηγίες, επιχειρεί ωστόσο με το κυνικό και ξενοφοβικό περιεχόμενό της να υφαρπάξει τους ψηφοφόρους του Βελόπουλου. Η βράβευση της Ε. Αντωνιάδου από την Κεραμέως ως ερευνήτριας της ΝΑSΑ επιβεβαιώνει τον ιδεολογικό πυλώνα της αριστείας. Πάλι δεν έχει καμία σημασία αν οι ίδιοι οι καθηγητές της διαψεύδουν το επιστημονικό της έργο. Το σημαντικό είναι ότι το κοινό προσλαμβάνει το μήνυμα με μια εκπλήσσουσα ακρίβεια και ευκρίνεια (ψευδεπίγραφη απόδειξη της αλήθειάς του), με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμιά δυνατότητα αμφισβήτησης.
Παραφράζοντας τον στίχο της Κατερίνας Γώγου, ο στόχος πλέον δεν είναι στο μυαλό αλλά στην εικόνα.
