Η 12η Οκτωβρίου 1944 ήταν πράγματι «η πιο όμορφη, η πιο γλυκιά μέρα του κόσμου». Όμως η μέρα αυτή έκλεινε μέσα της τις πιο αντικρουόμενες ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων.
Και κυρίως έκρυβε, πίσω από τις αναπεπταμένες ελληνικές και συμμαχικές σημαίες, συμφωνημένους σχεδιασμούς των Μεγάλων. Στην «υποθηκευμένη» ελευθερία είναι αφιερωμένο το τεύχος του HotDoc History που κυκλοφορεί την Κυριακή 13 Οκτωβρίου, ένθετο στο Documento.
Από τις σελίδες του αναδεικνύεται το συμπέρασμα πως μια γιγαντιαία σύγκρουση σαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπερέβαινε κατά πολύ τα ελληνικά μέτρα. Παρότι η Ελλάδα κατέβαλε και με το παραπάνω το συμμαχικό «οβολό» της -με την εξάμηνη πολεμική προσπάθεια το ΄40 και την τετραετή αντιστασιακή εποποιία της- δεν ήταν δυνατόν να αποτελέσει το κέντρο των αποφάσεων. Παρά τις μεγαλοστομίες του Χάρτη του Ατλαντικού για αυτοδιάθεση των κρατών.
Ένα τεύχος για το αρχείο σας
H «μεγάλη καμπή» του Στάλινγκραντ, η απόβαση στη Σικελία, το άνοιγμα δεύτερου μετώπου στη Νορμανδία, ο Κόκκινος Στρατός του Τολμπούχιν που σάρωνε τα Βαλκάνια και οι Δυτικοί Σύμμαχοι που έκλειναν την τανάλια από Γαλλία, Ιταλία, ανάγκασαν τη Βέρμαχτ να φύγει τρέχοντας από τον βαλκανικό/ελληνικό κλοιό.
Πάνω σ΄ αυτόν τον συσχετισμό οικοδομήθηκε η μεταπελευθερωτική ισορροπία στη χώρα μας. Πολύ περισσότερο που –όπως αναδεικνύεται από τα άρθρα του τεύχους- ο στρατάρχης Τολμπούχιν είχε «φρενάρει» στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Και τρεις μέρες πριν από την απελευθέρωση της Αθήνας ο Τσόρτσιλ στη Μόσχα είχε εξασφαλίσει οριστικά τη συναίνεση του Στάλιν για την παραμονή της Ελλάδας στη βρετανική σφαίρα επιρροής από τις 9 Οκτωβρίου.
Εξ αυτού, η προσήλωση του ΕΑΜ στην εθνική ενότητα και κάθε προσπάθεια του για συνεννόηση και ειρήνευση προσέκρουσε στην αποφασιστικότητα των Αγγλων να αποκαταστήσουν την προπολεμική τάξη πραγμάτων. Στηριζόμενοι ακόμη και στους πρώην συνεργάτες των Γερμανών…
