Ολο και περισσότερο συγκλίνουν οι απόψεις των διεθνών πολυµερών οργανισµών, των κεντρικών τραπεζών και των ακαδηµαϊκών οικονοµολόγων ότι η παγκόσµια οικονοµία βρίσκεται αντιµέτωπη µε πολύ δύσκολες καταστάσεις οι οποίες οφείλονται πρωτίστως στις συνέπειες της κρίσης πανδηµίας και τις γενικότερες διεθνείς πολιτικές εξελίξεις, πιο σηµαντική των οποίων είναι ο πόλεµος στην Ουκρανία. Το σπάσιµο της εφοδιαστικής αλυσίδας, τα προβλήµατα στην πλευρά της προσφοράς και η αύξηση των τιµών της ενέργειας οξύνθηκαν περαιτέρω µετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ τα µέτρα της ∆ύσης (οικονοµικές κυρώσεις) και τα ρωσικά αντίµετρα (µείωση των ροών φυσικού αερίου) προκαλούν υψηλό πληθωρισµό, επιβραδύνουν σηµαντικά τη µεγέθυνση της οικονοµίας και είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν τις δύο µεγάλες οικονοµίες του πλανήτη –ΗΠΑ και ευρωζώνη– σε ύφεση. Ηδη η οικονοµία των ΗΠΑ τα δύο πρώτα τρίµηνα του 2022 παρουσιάζει αρνητική µεγέθυνση του ΑΕΠ (-1,6% και -0,9%).
Οι συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων που αποφάσισε η οµοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ, προχωρώντας για δεύτερο συναπτό µήνα σε αύξηση του κόστους δανεισµού κατά 0,75%, προοιωνίζονται περαιτέρω κάµψη της αµερικανικής οικονοµίας, µε την επιβράδυνση να καταγράφεται ήδη σε ορισµένους τοµείς της οικονοµικής δραστηριότητας.
Επίσης η ΕΕ απειλείται από βαθύτατη ύφεση εξαιτίας της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης, που µπορεί να γονατίσει τις βιοµηχανίες της, ενώ ο διαρκώς επιταχυνόµενος πληθωρισµός εξωθεί την κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης σε αύξηση του κόστους δανεισµού, γεγονός που καθιστά πολύ πιθανό να οδηγηθούν οι οικονοµίες της σε αρνητική µεγέθυνση στο τελευταίο τρίµηνο του 2022 και στα πρώτα τρίµηνα του 2023.
Ακόµη, η δεύτερη οικονοµία στον κόσµο, η Κίνα, τροφοδότης της παγκόσµιας µεγέθυνσης, επιβραδύνεται ανησυχητικά σε µεγάλο βαθµό εξαιτίας της πολιτικής µηδενικής ανοχής στον κορονοϊό, των αλλεπάλληλων lockdowns και της γενικότερης πολιτικής αβεβαιότητας πρωτίστως στην περιοχή του Ειρηνικού και όχι µόνο.
Η αναταραχή είναι δεδοµένη, η αβεβαιότητα µέγιστη και οι πολιτικοί κίνδυνοι βρίσκονται στα ύψη. Ολες οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν τις δυσκολίες και προσπαθούν να βρουν λύσεις ενηµερώνοντας τους πολίτες τους για την περίπλοκη σηµερινή συγκυρία.
Στην Ελλάδα η κατάσταση της οικονοµίας βρίσκεται στην ίδια µέγγενη µε τις υπόλοιπες οικονοµίες της ευρωζώνης, έχοντας τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η κύρια ιδιαιτερότητα της ελληνικής οικονοµίας, οι πόροι από τον τουρισµό, αναµένεται τη φετινή χρονιά να συµβάλουν αποφασιστικά σε ρυθµό µεγέθυνσης σηµαντικά πάνω από τον αντίστοιχο των χωρών της ευρωζώνης.
Παράλληλα, όµως, η οικονοµία ταλανίζεται από υψηλότερο πληθωρισµό, υψηλότερα ελλείµµατα, υψηλότερο δηµόσιο χρέος, χαµηλή παραγωγικότητα και υψηλότερη µείωση της αγοραστικής δύναµης των πολιτών της από τον µέσο όρο των χωρών της ευρωζώνης. Επίσης το µεγαλύτερο πρόβληµα είναι ο χαµηλός ρυθµός δυνητικής µεγέθυνσης, λόγω της έλλειψης πραγµατικών παραγωγικών επενδύσεων που ενσωµατώνουν υψηλή τεχνολογία και του γηράσκοντος πληθυσµού. Σηµαντικό επίσης πρόβληµα είναι η διευρυνόµενη ανισότητα στην κατανοµή του εισοδήµατος, γεγονός που καθορίζεται τόσο από τις επιλογές της κυβέρνησης όσο και από την αύξηση του πληθωρισµού, ο οποίος, ως γνωστόν, πλήττει υπερβολικά τα χαµηλά και µεσαία χαµηλά στρώµατα που πλέον αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα του ελληνικού πληθυσµού.
Η προσπάθεια να εµφανιστεί η οικονοµία ακόµη µια φορά ως «θωρακισµένη» σε περίοδο ανόδου των επιτοκίων θα πρέπει να αποφευχθεί, όχι µόνο επειδή θυµίζει όχι τόσο παλιές αντίστοιχες δηλώσεις µε τις γνωστές συνέπειες, αλλά ακριβώς για να αποφευχθούν παρόµοιες συνέπειες. Η οικονοµία ούτε θωρακισµένη είναι ούτε βαδίζει σε µονοπάτι στρωµένο µε επιτυχίες υπό την… άψογη καθοδήγηση της κυβέρνησης.
