Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει το είδος της αντιπολίτευσης που έκανε η ΝΔ σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής ή συμφέροντος της χώρας και σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Η διαφορά μας φαίνεται στον τρόπο που χειριστήκαμε ως αντιπολίτευση την πανδημία αλλά και στην πρόσφατη ελληνοτουρκική ένταση.
Στις 21 Ιουλίου η Τουρκία εκδίδει Navtex με την οποία δεσμεύει θαλάσσια περιοχή εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτιοανατολικά του Καστελόριζου για σεισμικές έρευνες. Συγχρόνως ένας μεγάλος αριθμός τουρκικών πολεμικών πλοίων αποπλέει από τον ναύσταθμο του Ακσάζ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν κρίνει σκόπιμο να συγκαλέσει το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών. Την επόμενη μέρα η Ελλάδα εκδίδει δική της Navtex με την οποία ακυρώνει την τουρκική. O ελληνικός στόλος αναπτύσσεται στο Αιγαίο και παρακολουθεί τις κινήσεις των τουρκικών μονάδων. Και πάλι δεν κρίνεται σκόπιμο να συνεδριάσει το ΚΥΣΕΑ. Η Άνγκελα Μέρκελ αναλαμβάνει άτυπα ρόλο διαμεσολαβητή για την εκτόνωση της έντασης, κάτι που επιβεβαιώνεται από το γερμανικό ΥΠΕΞ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά να δεσμευτεί η Τουρκία σε σχέσεις καλής γειτονίας και σε ειρηνική επίλυση των διαφορών και, αν κριθεί απαραίτητο, να προσφύγει στο διεθνές δικαστήριο. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκδίδει μια αμφιλεγόμενη ανακοίνωση που περιέχει τη φράση «αμφισβητούμενα ύδατα». Την επομένη διευκρινίζει ότι ο όρος αναφέρεται σε περιοχές όπου περισσότερες από μία χώρες προβάλλουν διεκδικήσεις και ότι οι ΗΠΑ τηρούν τις αρχές του διεθνούς δικαίου.
Στην παρούσα φάση η κατάσταση δείχνει να αποκλιμακώνεται όσον αφορά τους στόλους. Δεν αποκλιμακώνεται όμως όσον αφορά τη ρητορική και τις απαιτήσεις Ερντογάν. Υπάρχει όμως ένα ερώτημα: τι ξέρουν ο Τραμπ, η Μέρκελ, ο Ερντογάν και πιθανόν ο Μητσοτάκης που δεν το ξέρουμε εμείς; Πόσο πιθανή είναι μια νέα κλιμάκωση;
Η Τουρκία εκμεταλλεύεται τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη για να προωθήσει τις θέσεις της. Θέλει να καλύψει το στρατηγικό κενό μετά την αποχώρηση των στρατιωτικών μονάδων των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων από τη Λιβύη. Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε εμείς τώρα; Συνοπτικά: πρώτον, αίτημα για έκτακτη σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με αποκλειστικό θέμα της ατζέντας τις προκλήσεις της Τουρκίας έναντι όχι της Ελλάδας αλλά της Ευρώπης και καθορισμός κυρώσεων. Δεύτερον, σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών υπό την πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τρίτον, έστω και τώρα σύγκληση του ΚΥΣΕΑ. Τέταρτον, διπλωματική εκστρατεία παρουσίασης της κατάστασης και των θέσεών μας σε όλα τα διεθνή φόρουμ. Σαφέστατα, μη υποχώρηση από την πάγια βασική μας θέση ότι η μοναδική υπό διευθέτηση διαφορά με την Τουρκία που έχει η Ελλάδα είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Ενίσχυση των ένοπλων δυνάμεων. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιδείξουμε ενόψει της πρόσκαιρης στρατιωτικής αποκλιμάκωσης τη χαλαρότητα που επέδειξε η κυβέρνηση.
Να αντιμετωπίσουμε την τουρκική προκλητικότητα με ψυχραιμία και με τον δικό μας στρατηγικό σχεδιασμό, διατηρώντας συγχρόνως ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Η χώρα διαθέτει αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις και ικανό διπλωματικό προσωπικό με ειδίκευση στο διεθνές δίκαιο και ειδικότερα στο δίκαιο της θάλασσας. Να ακυρώσουμε την πρόθεση της Τουρκίας να ανοίξει μια μεγάλη βεντάλια δήθεν ελληνοτουρκικών διαφορών. Δεύτερος στόχος: να πιέσουμε με όλα τα διαθέσιμα διπλωματικά μέσα την Τουρκία είτε να υπογράψει και να κυρώσει τη σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας είτε να αποδεχτεί εν τοις πράγμασι και να σεβαστεί τις βασικές νομικές αρχές της.
H Τουρκία εκμεταλλεύεται τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη για να προωθήσει τις θέσεις της. Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε εμείς;
*Ο Δημήτρης Βίτσας είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών
