Με κεντρικό θέμα «Η Ανατολή συναντά τη Δύση μέσα από τα βιβλία των παιδιών και τα παραμύθια» πραγματοποιείται έως αύριο (1 Σεπτεμβρίου) το διεθνές συνέδριο της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People – ΙΒΒΥ) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. H Κάθριν Πάτερσον και ο Γκρέγκορι Μαγκουάιρ μιλούν στο Docville και την Αφροδίτη Ερμίδη.
«Το συνέδριο είναι σημαντικό όχι μόνο γιατί συμμετέχουν σπουδαίοι ομιλητές και σύνεδροι από όλο τον κόσμο (65 χώρες) αλλά και για την ίδια την έρευνα και τη μελέτη της παιδικής λογοτεχνίας. Θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε την Ντέμπορα Ελις, τον Γκρέγκορι Μαγκουάιρ, τη Λέιλα Μακταμπιφανρτ, τον Μάικλ Νόιγκεμπαουερ, τον Πέρι Νόντελμαν, την Κάθι Σόρτ, την Κάθριν Πάτερσον και πολλούς άλλους» μας εξηγεί η Βασιλική Νίκα, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της ΙΒΒΥ– Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Mαρία Παπαγιάννη: «Να είσαι έξω στη ζωή, να μην απομονώνεσαι» [Συνέντευξη]
Οι θεματικές με τις οποίες θα ασχοληθεί το συνέδριο είναι: α) διαφορές, ομοιότητες και ποικιλομορφία στην παιδική λογοτεχνία, β) μετάφραση, μεταφορά, λήψη και σύγκριση μεταξύ των γλωσσών, των εθνών και των πολιτισμών και γ) ενασχόληση παιδιών και νέων με τη διεθνή και πολυπολιτισμική λογοτεχνία. Για τη χώρα που φιλοξενεί το συνέδριο αποτελεί μοναδική ευκαιρία να προβάλει τον πολιτισμό της και την παραγωγή της στο παιδικό και νεανικό βιβλίο, στην προκειμένη για τους Ελληνες δημιουργούς και ερευνητές του παιδικού βιβλίου. «Σε κάθε χώρα, σε κάθε γλώσσα, άρα και στη δική μας, υπάρχουν βιβλία-διαμάντια για τα οποία είμαστε περήφανοι. Επίσης, το σπουδαιότερο που πρέπει να μας απασχολεί είναι να δημιουργήσουμε στη χώρα μας διά βίου αναγνώστες οι οποίοι θα βάλουν την ανάγνωση στη ζωή τους και θα μπορούν να κρίνουν και να αναγνωρίζουν τα καλά βιβλία. Γι’ αυτό εκτιμώ το έργο της ΙΒΒΥ: γιατί φέρνει τα παιδιά κοντά στα βιβλία και δημιουργεί αναγνώστες σε κάθε γωνιά του κόσμου» μας επισημαίνει η κ. Νίκα.
Εξίσου σπουδαίο γεγονός αποτελεί η απονομή του πιο σημαντικού διεθνούς βραβείου της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας –γνωστού και ως μικρό Νόμπελ– του Βραβείου Χανς Κρίστιαν Αντερσεν που θα λάβει χώρα σήμερα (31 Αυγούστου) στο ΚΠΙΣΝ.
Οι επίσημοι καλεσμένοι μιλούν στο Documento
Δύο από τους σημαντικότερους συγγραφείς παιδικών βιβλίων, η Κάθριν Πάτερσον και ο Γκρέγκορι Μαγκουάιρ (από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί σύντομα το βιβλίο του «Ο καλός ψεύτης»), απαντούν στις ερωτήσεις μας για το παρόν και το μέλλον του παιδικού βιβλίου.
Τα παιδιά είναι δύσκολο αναγνωστικό κοινό; Τι έχετε στο μυαλό σας όταν τους απευθύνεστε;
Κάθριν Πάτερσον: Το βιβλίο μου είναι μόνο μαύρες μουτζούρες σε άσπρες σελίδες, κλεισμένες ανάμεσα σε εξώφυλλα που μαζεύουν σκόνη σε ένα ράφι μέχρις ότου ο αναγνώστης να το κατεβάσει, να το ανοίξει και να φέρει στο βιβλίο μου τη δική του ικανότητα να διαβάζει, τη φαντασία του, τα συναισθήματά του και τις εμπειρίες της ζωής του. Μόνο τότε η ιστορία μου ζωντανεύει. Η εμπειρία μου λέει ότι εάν είμαι πρόθυμη να εκθέσω τον πιο βαθύ εαυτό μου στις σελίδες, οι αναγνώστες θα ανοίξουν την καρδιά τους και θα με συναντήσουν εκεί.
Τα παιδιά σήμερα παίζουν περισσότερο στο κινητό και στο τάμπλετ από ό,τι διαβάζουν;
Γκρέγκορι Μαγκουάιρ: Οι έρευνες επισημαίνουν τη δύναμη που έχουν οι φωτισμένες οθόνες με τα ταχέως κινούμενα πίξελς να μας εθίζουν. Κυρίως τους νέους. Πιστεύω όμως ότι οι λογοτεχνικές τέχνες θα επιβιώσουν. Θα στραφούμε ξανά προς αυτό που μας καλλιεργεί από την εποχή του Ομήρου: τις ιστορίες.
K.Π.: Οι νέοι που γνωρίζω καλύτερα, τα εγγόνια μου, ξοδεύουν περισσότερο χρόνο με τις συσκευές τους από ό,τι με τα βιβλία. Μερικά διαβάζουν βιβλία στο Kindles ή στα iPads τους αντί στο χαρτί. Αλλά έτσι κάνω κι εγώ στην τελική. Μου αρέσει να ακούω ωραίες αφηγήσεις βιβλίων στο κινητό μου. Επομένως δεν είμαι αντίθετη στην τεχνολογία. Αυτό που λείπει, φοβάμαι, είναι η κριτική σκέψη που παράγεται όταν ένα άτομο βυθίζεται πραγματικά σε ένα σημαντικό βιβλίο. Είναι σημαντικό για τους δασκάλους, τους γονείς και τους βιβλιοθηκονόμους να είναι οι ίδιοι αναγνώστες, ώστε να μπορούν να ταιριάζουν το παιδί με το σωστό βιβλίο.
Θα εκλείψει το παραδοσιακό διάβασμα στο χαρτί, τις επόμενες δεκαετίες;
K.Π.: Σίγουρα πολλοί άνθρωποι μου λένε ότι θα συμβεί, αλλά δεν το πιστεύω πραγματικά. Εχει ήδη συμβεί σε πολλά παιδιά αλλά τότε έρχεται ο Χάρι Πότερ και ξαφνικά έχουμε εκατομμύρια ανθρώπους που διαβάζουν ενώ νόμιζαν ότι δεν ήθελαν.
Γ.Μ.: Προς το παρόν βρισκόμαστε ακόμη στη βρεφική ηλικία του διαδικτύου, ζαλισμένοι από το χρώμα και τη ζωντάνια του. Θα συνέλθουμε και θα συνειδητοποιήσουμε ότι για να είμαστε ανθρώπινοι χρειαζόμαστε την ιστορία, τις τέχνες και τις δικές μας πραγματικές εμπειρίες. Το οπιοειδές της οθόνης θα καθυστερήσει την ανάπτυξή μας αλλά δεν θα τη σταματήσει. Κατά βάθος είμαστε διαλογιστικό είδος.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν εσείς μικρά παιδιά;
K. Π.: Οταν ήμουν 3-4 χρόνων ήταν το «Το σπίτι στην πουφογειτονιά» του A.A. Milne. Στα 8-9 ήταν «Ο μυστικός κήπος» της Φράνσες Χότζσον Μπάρνετ και στα 11-12 το «Θρύλοι του δάσους» της Μάρτζορι Κίναν Ρόουλινγκς.
Γ.Μ.: Αν μου επιτρεπόταν δύο θα μπορούσα να πω το «Σε μια πτυχή του χρόνου» από την Μαντλίν Λ’Ενγκάλ και το «Χάριετ, η κατάσκοπος» της Λουίζ Φιτσούγ. Το πρώτο είναι για το πώς να σώσεις τον κόσμο μέσω της αγάπης. Το δεύτερο πώς να σώσετε τον εαυτό σας μέσω της γραφής.
