Η ζωή της Ελένης Μπούκουρα, γεννημένης το 1821, θα μπορούσε να είναι ένα μυθιστόρημα με λυπηρό τέλος. Στην πραγματικότητα όμως είναι η ιστορία μιας νεαρής γυναίκας η οποία διεκδίκησε το δικαίωμά της στη μόρφωση και την καλλιτεχνική δημιουργία, ανατρέποντας το κατεστημένο στην Ελλάδα και την Ιταλία.
Γεννημένη στις Σπέτσες, κόρη του καπετάνιου Γιάννη Μπούκουρα –ο οποίος μάλιστα έγινε ο πρώτος θεατρώνης της Αθήνας–, μεγάλωσε στα χρόνια του ξεσηκωμού. Είχε εκδηλώσει το πάθος της για τη ζωγραφική ήδη από πολύ μικρή ηλικία όταν ζωγράφιζε κρυφά τα βράδια και όταν τιμωρούνταν στο σχολείο επειδή εξασκούσε το ταλέντο της σε «μη επιτρεπτές ώρες».
Είχε ωστόσο την τύχη να έχει έναν ανοιχτόμυαλο πατέρα, ο οποίος όχι απλώς προσέλαβε τον πρώτο της κατ’ οίκον δάσκαλο ζωγραφικής (τον Ιταλό Ραφαέλο Τσέκολι), αλλά ήταν ο ίδιος που τη συνόδευσε το 1848, σε ηλικία 27 ετών, στην Ιταλία για να σπουδάσει ζωγραφική.
Τότε ήταν που άνοιξε το μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή της Μπούκουρα: με απίστευτο θάρρος απαρνήθηκε τη γυναικεία της ταυτότητα, έγινε ο «Χρυσίνης Μπούκουρης» – έγινε ο «Κανένας» όπως την ονόμασε στο ομώνυμο μυθιστόρημά της η Ρέα Γαλανάκη.
Μετά τη Ρώμη συνέχισε τις σπουδές της στη Φλωρεντία όπου γνώρισε τον ζωγράφο Φραντζέσκο Σαβέριο Αλταμούρα. Μαζί του έκανε τρία παιδιά (τον Ιωάννη, τη Σοφία και τον Αλέξανδρο), ασπάστηκε τον καθολικισμό και τον παντρεύτηκε το 1857.
Ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ, ο Αλταμούρα σύντομα την εγκατέλειψε και έφυγε με την ερωμένη του παίρνοντας μαζί και τον γιο τους Αλέξανδρο.
Εκείνη επέστρεψε στην Αθήνα με τα δύο της παιδιά, αναγνωρισμένη πλέον ζωγράφος, γρήγορα εντάχτηκε στους κύκλους των επιφανών Αθηναίων, διορίστηκε στο Αρσάκειο σχολείο για να ανανεώσει το μάθημα της ζωγραφικής, ενώ από το 1863 άρχισε να παραδίδει μαθήματα ζωγραφικής (ανάμεσα στις μαθήτριές της και η βασίλισσα Ολγα).
Η προσωπική της τραγωδία όμως (έχασε και τα δύο παιδιά της από φυματίωση) την οδήγησε στην απελπισία και τελικά στην αυτοαπομόνωση για χρόνια στις Σπέτσες. Φημολογείται ότι έκαψε τα περισσότερα έργα της στην αυλή του σπιτιού της.
Η Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα, η γυναίκα που αντιτάχτηκε στην κοινωνική νόρμα μιας ολόκληρης εποχής, πέθανε το 1900 σχεδόν άγνωστη.
