Ποιος εμπιστεύεται τους παρακολουθούμενους για αποφάσεις που αφορούν εθνικά θέματα;
Η υπόθεση των υποκλοπών έχει επιφέρει μια σειρά από βαθιά πλήγματα στους δημοκρατικούς θεσμούς. Πέραν της αδιαμφισβήτητης συνταγματικής εκτροπής, το κυριότερο χτύπημα είναι στην αξιοπιστία και την ακεραιότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, οι εκ των παρακολουθούμενων και με τη βούλα της ΑΔΑΕ Κωστής Χατζηδάκης, Κωνσταντίνος Φλώρος και Αριστείδης Αλεξόπουλος έχουν ένα κοινό στοιχείο, σε αντίθεση με τους άλλους δύο επίσης «νόμιμα επισυνδεδεμένους» Χαράλαμπο Λαλούση και Θεόδωρο Λάγιο: συνεχίζουν να κατέχουν τα αξιώματά τους.
Το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει είναι: πώς μπορεί να εμπιστευτεί κάποιος αυτά τα πρόσωπα όταν λαμβάνουν κρίσιμες εθνικές αποφάσεις δεδομένου ότι και τα πιο ενδόμυχα μυστικά τους έχουν αποκαλυφθεί;
Ασκήσεις επί σεναρίων
Η δημοκρατία είναι αδύνατο να λειτουργήσει με όρους παρακρατικών εκβιασμών. Προς επίρρωση του επιχειρήματος ας κάνουμε μερικές υποθέσεις:
Ενας από τους ωτακουστές που έχει απομακρυνθεί από την ΕΥΠ αποφασίζει να «εξομολογηθεί» όσα ξέρει σε κάποιον ισχυρό οικονομικό ή πολιτικό παράγοντα. Ο παράγοντας αυτός αποφασίζει να κάνει μια κουβέντα με τον «στόχο 5046c» Κ. Χατζηδάκη και να του «προτείνει» να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να περάσει μια ρύθμιση. Ο Κ. Χατζηδάκης τότε εμφανίζεται στη Βουλή να υπερασπίζεται μια ρύθμιση η οποία στρέφεται ξεκάθαρα ενάντια στα συμφέροντα των εργαζομένων. Νομιμοποιείται κάποιος να αμφισβητήσει την ακεραιότητα της απόφασής του;
Το σενάριο γίνεται ακόμη πιο εφιαλτικό εάν σκεφτούμε ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ. Ο στρατηγός Φλώρος καλείται να πάρει αποφάσεις για την εθνική άμυνα και πρέπει να είναι εξ ορισμού ακέραιος ώστε να μην επηρεάζεται η κρίση του. Οπως γνωρίζουμε, ο «στόχος 519c» ήταν υπό παρακολούθηση από την ΕΥΠ, η οποία σε πληροφοριακό δελτίο της αναφερόταν στο ακίνητο που έχει ο γαμπρός του, υποστηρίζοντας επί της ουσίας ότι υπάρχει διαδρομή μαύρου χρήματος. Μαζί με αυτό το μυστικό μπορεί να υπάρχουν και άλλα, τα οποία μόνο τα πραγματικά ρυπαρά δίκτυα γνωρίζουν.
Ο Α/ΓΕΕΘΑ αυτήν τη στιγμή καλείται να πάρει μια απόφαση για την αποστολή τεθωρακισμένων αρμάτων στην Ουκρανία. Η απόφαση αυτή, που αντικειμενικά αποδυναμώνει την άμυνα της χώρας, θα ληφθεί έπειτα από ενδελεχή σχεδιασμό και συνυπολογισμό των ελληνικών συμφερόντων ή υπό το καθεστώς εκβιασμού; Ποιος μπορεί να εγγυηθεί για το αντίθετο;
Ζήτημα εμπιστοσύνης
Η φαντασία οργιάζει λαμβάνοντας υπόψη το δεδομένο ότι οι παρακολουθούμενοι ήταν περισσότεροι από 100, όπως έχει αποκαλύψει το Documento, τόσο μέσω των νομότυπων επισυνδέσεων όσο και μέσω του Predator, το οποίο διαχειριζόταν ο ενιαίος εγκέφαλος. Πώς μπορεί ένας ξένος ηγέτης να θεωρήσει αξιόπιστο ξανά έναν υπουργό της ΝΔ όταν γνωρίζει ότι η Μοσάντ είχε απευθείας πρόσβαση στην κάμερα, στο μικρόφωνο και στην αλληλογραφία του; Πώς μπορεί ένας πολίτης να περιβάλει με την εμπιστοσύνη του έναν πολιτικό όταν αυτός ενδεχομένως βρίσκεται υπό καθεστώς εκβιασμού και η εκπροσώπηση των κοινωνικών συμφερόντων προσκρούει στα οικονομικά ή πολιτικά συμφέροντα που τον εκβιάζουν;
Κι ακόμη, πώς μια εισαγγελική διάταξη ή δικαστική απόφαση μπορεί να θεωρείται πλήρης ή ορθή από τη στιγμή που έχει γίνει άρση του απορρήτου των επικοινωνιών και για λειτουργούς της Δικαιοσύνης; Πώς γίνεται η εισαγγελέας της ΕΥΠ Βασιλική Βλάχου να «ελέγχει» την υπηρεσία η οποία την παρακολουθούσε μέσω Predator; Οπως είπαν δύο πρώην πρωθυπουργοί, είναι αδιανόητο σε μια δημοκρατία να τίθενται τέτοια ερωτήματα.
Το σύνταγμα με ευθύνη του Κυρ. Μητσοτάκη και της «παρέας» του Μαξίμου έχει γίνει κουρελόχαρτο, στο οποίο έβαλαν και φωτιά προκειμένου να σιγουρευτούν για το αποτέλεσμα. Ας το πούμε με τα λόγια του κοσμήτορα του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρη Χριστόπουλου, ο οποίος σε τηλεοπτική συνέντευξή του στην Αναστασία Γιάμαλη ανέφερε: «Αυτό που συμβαίνει σήμερα θα αφήσει ένα πολύ ισχυρό αποτύπωμα στον χρόνο, όχι μόνο για τους ερχόμενους μήνες αλλά για τα ερχόμενα έτη στην Ελλάδα. Εννοώ ότι θα βλέπουμε ανθρώπινες συμπεριφορές δημοσιογράφων, πολιτικών, εμπόρων, βιομηχάνων, αξιωματικών, δικαστών, στρατιωτικών, πολιτικών και δεν θα μπορούμε να ερμηνεύσουμε τα κίνητρά τους. Διότι ενώ εμείς πιθανώς να νομίζουμε ότι τα κίνητρά τους είναι η ελεύθερη βούλησή τους, τα κίνητρά τους μπορεί να είναι το γεγονός ότι έχουν υπάρξει θύματα υποκλοπών και τελούν υπό την απειλή του εκβιασμού του να πουν ή να μην πουν κάποια πράγματα».
Μακροπρόθεσμες συνέπειες
Σε κάθε περίπτωση οι συνέπειες θα είναι μακροπρόθεσμες. Οταν ο Κυρ. Μητσοτάκης εκπαραθυρωθεί και αρχίσει να καθαρίζει ο καπνός από το σκάνδαλο θα αρχίζουν να φαίνονται και οι τοξικές συνέπειες των υποκλοπών. Θα χρειαστεί πολλή δουλειά για να επανέλθουν οι θεσμοί στην πρότερη κατάσταση. Οχι πως οι εγχώριοι δημοκρατικοί θεσμοί προηγουμένως ήταν παράδειγμα προς μίμηση, αλλά σίγουρα δεν ήταν πάντοτε παράδειγμα προς αποφυγή.
Οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες σίγουρα δεν έχουν περάσει «επαρκή μεταπολίτευση» –για να θέσουμε ξανά το φλέγον για το δημοκρατικό μας πολίτευμα μέσα από τα λόγια του Δ. Χριστόπουλου–, όμως είναι επιτακτική ανάγκη να περάσουν. Ο εκδημοκρατισμός αυτός είναι βασική προϋπόθεση για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας και της ακεραιότητας τόσο του πολιτικού προσωπικού όσο και των μηχανισμών ασφαλείας. Αυτό είναι το καθήκον του πολιτικού συστήματος και από αυτό θα κριθεί. Ενα κόμμα επ’ ουδενί δεν μπορεί να διαχειριστεί μόνο του αυτήν τη μεγάλη υπόθεση. Είναι υπόθεση όλων.
