Τέσσερις ημέρες μετά την έκρηξη πυρηνικής φύσης που προκάλεσε τουλάχιστον πέντε θανάτους σε στρατιωτική βάση στη βόρεια Ρωσία, οι αρχές αναγνώρισαν εντέλει χθες Δευτέρα ότι το δυστύχημα συνδεόταν με τις δοκιμές «νέων όπλων» και δεσμεύθηκαν ότι θα τις συνεχίσουν «μέχρι τέλους».
Αμερικανοί ειδικοί εκτίμησαν ότι το δυστύχημα πιθανόν σημειώθηκε κατά τη διάρκεια δοκιμής του πυραύλου Κρουζ που ο ρωσικός στρατός έχει βαφτίσει «Μπουρεβέστνικ» (το όνομα ενός μεγάλου θαλασσοπουλιού), ενός από τα νέα, «ακατανίκητα» ρωσικά όπλα στα οποία αναφέρθηκε ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στις αρχές της χρονιάς.
Χωρίς να γίνει τόσο συγκεκριμένος, ο ρωσικός οργανισμός πυρηνικής ενέργειας διαβεβαίωσε χθες Δευτέρα, αποτίνοντας φόρο τιμής στα πέντε μέλη του προσωπικού του που έχασαν τη ζωή τους, ότι σκοπεύει «να συνεχίσει τη δουλειά του πάνω στους νέους τύπους όπλων, που σε κάθε περίπτωση θα συνεχιστεί μέχρι τέλους».
«Θα φέρουμε σε πέρας τα καθήκοντα που μας εμπιστεύθηκε η πατρίδα μας. Η ασφάλειά της θα είναι απόλυτα εγγυημένη», τόνισε ο γενικός διευθυντής του Ροσατόμ, ο Αλεξέι Λιχατσόφ, σύμφωνα με ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων.
Το ρωσικό επιτελείο αρχικά ανακοίνωσε τον θάνατο δύο «ειδικών», χωρίς να έχει γίνει ως τώρα σαφές εάν συγκαταλέγονται στους πέντε νεκρούς για τους οποίους έκανε λόγο ο ρωσικός οργανισμός πυρηνικής ενέργειας.
Άλλοι τρεις άνθρωποι τραυματίστηκαν στο δυστύχημα, που έγινε την Πέμπτη. Έχουν υποστεί εγκαύματα, σύμφωνα με τον Ροσατόμ. Σύμφωνα πάντα με τον ρωσικό οργανισμό πυρηνικής ενέργειας, τα στελέχη του παρείχαν τεχνική υποστήριξη ως προς την «πηγή ισοτοπικής ενέργειας» του πυραυλοκινητήρα που προκάλεσε την έκρηξη σε «θαλάσσια πλατφόρμα», με αποτέλεσμα πολλοί από τους παριστάμενους να πέσουν στη θάλασσα.
Αμέσως μετά την έκρηξη, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας περιορίστηκε να ανακοινώσει πως το δυστύχημα έγινε κατά τη διάρκεια δοκιμής «πυραυλοκινητήρα υγρού καυσίμου», χωρίς να διασαφηνίσει αν στο δυστύχημα ενεπλάκη πυρηνικό καύσιμο.
Διαβεβαίωσε πως δεν εκλύθηκαν «βλαβερές» ουσίες, «δεν υπήρξε καμία ραδιενεργή μόλυνση». Ωστόσο, οι δημοτικές αρχές μιας πόλης κοντά στη βάση γνωστοποίησαν ότι καταγράφηκε «για σύντομο χρονικό διάστημα αύξηση της ραδιενέργειας», πριν αποσύρουν το εν λόγω δελτίο Τύπου.
Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποστήριξε χθες Δευτέρα ότι οι ΗΠΑ έμαθαν «πολλά» από την έκρηξη αυτή, διαβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι η χώρα του διαθέτει ένα παρόμοιο όπλο, κάτι όμως που αμφισβήτησε αμέσως ένας ειδικός.
«Οι ΗΠΑ έμαθαν πολλά από την έκρηξη ελαττωματικού πυραύλου στη Ρωσία», ανέφερε ο Τραμπ μέσω Twitter, αναφερόμενος στον ρωσικό πύραυλο με την κωδική ονομασία του NATO, «Skyfall». «Έχουμε παρόμοια τεχνολογία, αλλά πιο προχωρημένη», πρόσθεσε ο μεγιστάνας.
«Αυτό είναι παράλογο. Δεν έχουμε κανένα πρόγραμμα ανάπτυξης πυραύλου Κρουζ με πυρηνική πρόωση», ανέτεινε, επίσης μέσω Twitter, ο αμερικανός ειδικός σε θέματα πυρηνικών όπλων Τζο Σιρινκιόνι. «Είχαμε προσπαθήσει να αναπτύξουμε ένα, τη δεκαετία του 1960, αλλά [το σχέδιο] ήταν υπερβολικά παράφρον, υπερβολικά ανεφάρμοστο», πρόσθεσε ο Σιρινκιόνι, πρόεδρος του ιδρύματος Ploughshares Fund, το οποίο τάσσεται υπέρ της παγκόσμιας αποπυρηνικοποίησης.
«Ανεπανάληπτες δοκιμές»
Ο ρώσος πρόεδρος προκάλεσε αίσθηση στα τέλη της περασμένης χρονιάς και στις αρχές του 2019, όταν αναφέρθηκε στη νέα γενιά πυραύλων που αναπτύσσει η χώρα του, χρησιμοποιώντας όρους όπως «ακατανίκητοι», «υπερηχητικοί», «αόρατοι». Απείλησε να αναπτύξει τα νέα όπλα, να τα βάλει να στοχεύουν «κέντρα λήψης αποφάσεων» στις δυτικές χώρες.
Ειδικοί συνδέουν το δυστύχημα της Πέμπτης με τις δοκιμές ενός από τα νέα όπλα, του «Μπουρεβέστνικ», πυραύλου με κινητήρα που χρησιμοποιεί πυρηνικό καύσιμο, που παρουσιάστηκε πομπωδώς από τον Βλαντίμιρ Πούτιν τον Φεβρουάριο αλλά η ανάπτυξή του δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, όπως εκτιμούν. Θα έχει «απεριόριστο βεληνεκές», κατά τον ρώσο πρόεδρο, ενώ θα είναι ικανός να ελίσσεται εν πτήσει ώστε να παρακάμπτει πρακτικά όλες τις αντιπυραυλικές ασπίδες, τα συστήματα αναχαίτισής του.
Η βάση όπου έγινε το δυστύχημα της Πέμπτης άνοιξε το 1954 και ειδικεύεται στις δοκιμές όπλων του ρωσικού ναυτικού, ιδίως βαλλιστικών πυραύλων. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Νιονόσκα.
Η κλειστή πόλη Σαρόφ, όπου φιλοξενείται το σημαντικότερο ρωσικό κέντρο έρευνας και ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, κήρυξε την Κυριακή μια ημέρα πένθους και οι πέντε ειδικοί που έχασαν τη ζωή τους ανακοινώθηκε ότι θα παρασημοφορούνταν μεταθανάτια, έπειτα από τις κηδείες τους χθες.
«Είχαν αναλάβει μια διπλή ευθύνη: την ανάπτυξη απαράμιλλων τεχνολογιών και εξοπλισμών και την ανάληψη του κινδύνου να πραγματοποιούν ανεπανάληπτες δοκιμές», τόνισε κατά τη διάρκεια της τελετής ο Σεργκέι Κιριένκο, μέλος του προεδρείου και άλλοτε επικεφαλής του Ροσατόμ, αναφερόμενους στους «αληθινούς ήρωες».
Στο κέντρο στη Σαρόφ, που ήταν γνωστό με την κωδική ονομασία «Αρζαμάς 16» κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αναπτύχθηκαν τα πρώτα πυρηνικά όπλα της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης.
Στις αρχές Ιουλίου, 14 στελέχη του ρωσικού στρατού έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας πυρκαγιάς σε πυρηνικό υποβρύχιο στη θάλασσα του Μπάρεντς, υπό συνθήκες για τις οποίες οι ρωσικές αρχές τηρούν σιγή, επικαλούμενες «κρατικά μυστικά». Η πυρκαγιά τέθηκε υπό έλεγχο πριν φθάσει στον πυρηνικό αντιδραστήρα του υποβρυχίου, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.
