Η ECM (Εdition of Contempo-rary Music) του χαρισματικού παραγωγού Μάνφρεντ Αϊχερ συμπληρώνει φέτος πενήντα χρόνια. Πορεία η οποία σηματοδοτήθηκε από την απελευθέρωση εκρηκτικών καλλιτεχνικών δυνάμεων. Για πρώτη φορά ήταν δυνατό να ηχογραφηθεί η δουλειά καλλιτεχνών με προσοχή στην ατμόσφαιρα, την ηχητική αρτιότητα και στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1969 με έδρα το Μόναχο. Οι πρώτοι δίσκοι της επικεντρώθηκαν στις διαφορετικές εκφάνσεις του αυτοσχεδιασμού και σύντομα απέκτησε φήμη ηχογραφώντας καλλιτέχνες της τζαζ.
Μια ιστορική δήλωση, μια ιστορική παραγωγή
Ανατρέχοντας στην ιστορία μισού αιώνα της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας η επί τρεις δεκαετίες συνεργάτιδα του Μάνφρεντ Αϊχερ και label manager της ECM στην Ελλάδα Γεωργία Αλεβιζάκη αναφέρεται στον θρυλικό δίσκο του καταλόγου της με αριθμό 1001. «Η πρώτη παραγωγή της ECM ηχογραφήθηκε το φθινόπωρο του 1969 και κυκλοφόρησε την Πρωτοχρονιά του 1970. Είναι ο δίσκος ενός Αμερικανού μαύρου μουσικού, του πιανίστα Μαλ Ουάλντρον ο οποίος ζούσε αυτοεξόριστος στο Μόναχο. Ο τίτλος του δίσκου “Free at last” παραπέμπει στη φράση “We are free at last” του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ από την τελευταία ομιλία του το 1963 – στην πραγματικότητα ήταν δήλωση από την πλευρά της ECM η οποία επιδίωκε να ηχογραφεί ελεύθερα και με αυστηρούς καλλιτεχνικούς όρους ό,τι την εξέφραζε».
Σύμφωνα με τη Γ. Αλεβιζάκη, η ECM είναι μια «συνωμοσία» ανθρώπων που εκτιμούν το έργο της. Η ίδια είναι ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους από τη δεκαετία του ’80, όταν άρχισαν να διανέμονται οι δίσκοι του label στην Ελλάδα. «Οι μουσικοί είναι η ψυχή αυτής της προσπάθειας. Η αφοσίωση και η φιλία είναι στο επίκεντρο της συνεργασίας και στις συμφωνίες με τους μουσικούς η ECM απλώς δίνει τα χέρια. Δεν υπάρχουν μακροσκελή συμβόλαια, μόνο συμφωνητικά ηχογράφησης για κάθε άλμπουμ».
Μέχρι σήμερα η ECM έχει ηχογραφήσει περισσότερους από 1.600 δίσκους, παραγωγές που τις χαρακτηρίζουν η υψηλή αισθητική, ο ήχος και η δραματουργία καθώς και τα βραβευμένα εικαστικά αριστουργήματα στα εξώφυλλα, ενώ έχει αναδείξει περισσότερους από 600 δημιουργούς απ’ όλο τον κόσμο σε όλο τον πλανήτη. Ανάμεσά τους οι Κιθ Τζάρετ, Κάρλα Μπλέι, Γιαν Γκαρμπάρεκ, Τσικ Κορία, Τσάρλι Χέιντεν, Πατ Μέθενι, Art Ensemble of Chicago. Μουσική Ελλήνων καλλιτεχνών που ηχογραφήθηκε και ταξιδεύει παντού μέσω του παγκόσμιου δικτύου της ECM είναι της Ελένης Καραΐνδρου από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, του Βασίλη Τσαμπρόπουλου, της Σαβίνας Γιαννάτου και των Primavera En Salonico, του Σωκράτη Σινόπουλου, της Κωνσταντίνας Γουρζή, του Λεωνίδα Καβάκου, του Κώστα Θεοδώρου.
Το «Κοντσέρτο στην Κολωνία» και η «Διάκριση»
Το δημοφιλέστερο άλμπουμ με σόλο πιάνο στην ιστορία της μουσικής, το «The Köln Concert» του Κιθ Τζάρετ, το οποίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1975 από την ECM, έχει σημειώσει ρεκόρ πωλήσεων τεσσάρων εκατομμυρίων αντιτύπων. Ενδιαφέρον επίσης έχει ότι η εταιρεία με τα ιδιαίτερα και τύποις αντιεμπορικά προϊόντα σαρώνει σχεδόν κάθε χρόνο τα βραβεία Grammy στην κλασική και τη σύγχρονη μουσική.
«Οπως το λέει πολύ ωραία ο Πιερ Μπουρντιέ στη “Διάκριση”, στην κουλτούρα ευτυχώς υπάρχουν ορισμένες αντινομίες» σχολιάζει η κ. Αλεβιζάκη. «Μια αντινομία είναι και η ECM, με την έννοια ότι μπαίνει σε έναν χώρο όπως η βιομηχανία του θεάματος αντιμετωπίζοντας τη μουσική όχι ως εμπορικό προϊόν αλλά με καθαρά καλλιτεχνικούς όρους. Μια αντινομία η οποία στηρίζεται στην ιδιοφυΐα και στο μουσικό ένστικτο του Μάνφρεντ Αϊχερ. Ο ίδιος βέβαια λέει πως, έχοντας επιλέξει να είναι καλύτερος ακροατής απ’ ό,τι μουσικός, εκείνο που απλώς κάνει είναι να προτείνει στους ανθρώπους τη μουσική που του αρέσει».
Ποιο είναι τελικά το βασικότερο χαρακτηριστικό της εταιρείας; «Οτι ο Μάνφρεντ Αϊχερ δεν έχει καμία προκατάληψη απέναντι σε οποιοδήποτε μουσικό ιδίωμα» απαντά η Γ. Αλεβιζάκη. Αυτό που επίσης έγινε διακριτό όλα αυτά τα χρόνια είναι ότι αν είσαι λίγο έμπειρος ακροατής αντιλαμβάνεσαι πως όλες τις παραγωγές που έχει στο ιστορικό της η εταιρεία υπάρχει κάτι που τις ενώνει. «Είναι μια αισθητική θέση απέναντι στη μουσική και μια συγκεκριμένη γωνία θέασης του κόσμου στον οποίο η ECM προσκαλεί τους ακροατές να μπουν χωρίς προκαταλήψεις. Αν θα έπρεπε να συμπυκνώσω σε μια πρόταση τον ορισμό της ECM, θα έλεγα ότι πρόκειται για μια μεγάλη βεντάλια από μουσικά ιδιώματα σε ένα περιβάλλον μουσικής δωματίου. Ο Αϊχερ δημιουργεί μείξεις ασυνήθιστης διαύγειας αναδεικνύοντας τη φύση κάθε μουσικού ιδιώματος. Και το κατάφερε και στην παραγωγή του CD. Ο ίδιος λέει: “Τελικά, ποια μουσική; Η μουσική που μπορεί να συγκινεί: η ενάργεια, το μυστήριο, η τιμιότητα, η ταπεινότητα, το συγκινησιακό βάθος. Οχι πάντα με αυτήν τη σειρά. Συχνά η πιο συγκινητική μουσική είναι αυτή που αποζητάει να αφήσει το αποτύπωμά της πάνω μας”».
Η ECM στη Θεσσαλονίκη
Είναι η πρώτη φορά που η ECM επιλέγει μια πόλη του ευρωπαϊκού νότου για το ετήσιο συνέδριό της, το οποίο θα φιλοξενήσει το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την ΑΝ Μusic, τη δισκογραφική εταιρεία που την εκπροσωπεί στην Ελλάδα από τον περασμένο Μάιο.
Τα συνέδρια αυτά που διοργανώνει το γραφείο του Μονάχου είναι ετήσιες συναντήσεις των μελών της μεγάλης οικογένειας της ECM στις οποίες παρουσία του Μάνφρεντ Αϊχερ ενημερώνονται για τις νέες παραγωγές και τα μελλοντικά σχέδια της εταιρείας ενώ ανταλλάσσουν από κοντά ιδέες και απόψεις. Δουλειές που μόλις βγήκαν από το στούντιο ή που μόλις κυκλοφόρησαν ή πρόκειται να κυκλοφορήσουν επιλέγονται και παρουσιάζονται ζωντανά στους συνέδρους. Φέτος είναι από τις λίγες φορές που οι συναυλίες αυτές θα είναι ανοιχτές στο κοινό.
Στη συναυλία-τρίπτυχο που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 2 Μαρτίου στις 21.00 στην Aίθουσα «Αιμίλιος Ριάδης» του ΜΜΘ, μουσικοί που εκπροσωπούν τη νέα γενιά της ECM θα παρουσιάσουν τρεις νέες καλλιτεχνικές προτάσεις της. Ο Νορβηγός μπασίστας Ματς Αϊλερτσεν με το τρίο του (Harmen Fraanje – πιάνο, Mats Eilertsen – ακουστικό μπάσο, Thomas Strønen – ντραμς) θα δείξει τη νέα του δουλειά με τίτλο «And then comes the night». Με τη συνοδεία πιάνου, κιθάρας και κρουστών η μεγαλωμένη στην Ελβετία αλβανικής καταγωγής Ελίνα Ντούνι θα παρουσιάσει τον νέο της δίσκο με τίτλο «Partir» που περιέχει δικές της εκδοχές μεγάλων τραγουδιών που διέτρεξαν τη μνήμη του ευρωπαϊκού χώρου καθώς και της ιδιαίτερης πατρίδα της. Επίλογος στην τρίπτυχη αυτή συναυλία θα είναι το κουαρτέτο του Σωκράτη Σινόπουλου από την Ελλάδα (Σωκράτης Σινόπουλος – λύρα, Γιάννης Κυριμκυρίδης – πιάνο, Δημήτρης Τσεκούρας – μπάσο, Δημήτρης Εμμανουήλ – ντραμς) που θα παρουσιάσει σε πρώτη παγκόσμια παρουσίαση τις συνθέσεις του νέου του δίσκου «Meta-modal», ο οποίος κυκλοφορεί διεθνώς στις 15 Μαρτίου.
