Μια απλή έρευνα στην… ξεχασμένη Πανγαία ξετυλίγει τον μίτο εταιρειών και offshore του δισεκατομμυριούχου-κλειδί Μπένι Στάινμετζ, ενώ δεν φαίνεται να την άγγιξαν εισαγγελείς
Η δημοσιοποίηση εγγράφων μιας άγνωστης στην κοινή γνώμη δικογραφίας, στην οποία εμπλέκεται ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Αντώνη Σαμαρά ενώ συμπεριλαμβάνεται και το όνομα του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού, ήταν το επακόλουθο της κατάθεσης στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής παρανόμως καταγεγραμμένων συνομιλιών του πρώην υπουργού Νίκου Παππά με τον επιχειρηματία και διαχειριστή κεφαλαίων Σάμπυ Μιωνή. Πρόκειται για την κατάθεση της ερευνήτριας Αρτέμιδος Νιάρου το 2015 στις εισαγγελικές αρχές, στην οποία πιθανολογεί ότι μίζα 2,6 εκατ. ευρώ δόθηκε στον πρώην πρωθυπουργό μέσω του συνεργάτη του Σταύρου Παπασταύρου και της εταιρείας Fairwinds Assets Inc.
Αν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να τεκμηριωθεί από τη δημοσιογραφική έρευνα, είναι απορίας άξιο γιατί δεν ερευνήθηκε –τουλάχιστον όχι επαρκώς– από τις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές, οι οποίες δεν έστειλαν τη δικογραφία στη Βουλή σύμφωνα με τον νόμο περί ευθύνης υπουργών. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η μάρτυρας έχει περιγράψει ένα πλέγμα εταιρειών μέσα από τις οποίες γίνονται δουλειές και διακινείται χρήμα, έχοντας μάλιστα εγχειρίσει και σχεδιάγραμμα στο οποίο εμφανίζεται το όνομα του Αντ. Σαμαρά ως πιθανού αποδέκτη χρημάτων.
Παράλληλα, ερωτήματα προκαλεί η αρχειοθέτηση της δικογραφίας που συσχετίστηκε με υπόθεση του Σ. Μιωνή, παρέμεινε επί χρόνια στα εισαγγελικά συρτάρια και τελικώς μπήκε στο αρχείο χωρίς ωστόσο να εμφανίζονται ανακριτικές πράξεις που να πιστοποιούν ότι όσα καταγγέλθηκαν έχουν διερευνηθεί. Η έρευνα που πραγματοποίησε η δημοσιογραφική ομάδα του Documento μέσω ανοικτών πηγών στο διαδίκτυο αφενός επιβεβαίωσε ότι όσα περιγράφει η μάρτυρας τουλάχιστον ως προς τη σύνδεση των προσώπων και των εταιρειών είναι ακριβή, αφετέρου ανέδειξε ένα δεύτερο σκάνδαλο. Οπως προκύπτει, πολλά από τα πρόσωπα που αναφέρει η ερευνήτρια Νιάρου συνδέονται με το σκάνδαλο της Πανγαίας για το οποίο διώχθηκαν 22 εμπλεκόμενοι.
Η ερευνήτρια Νιάρου πιθανολογεί στην κατάθεσή της ότι δόθηκε μίζα 2,6 εκατ. ευρώ στον Σαμαρά μέσω του συνεργάτη του Σταύρου Παπασταύρου και της εταιρείας Fairwinds Assets Inc. Η δικογραφία έπρεπε να πάει αμελητί στη Βουλή αλλά ξεχάστηκε σε κάποια συρτάρια
Η κατάθεση της Νιάρου
Στην ένορκη κατάθεσή της τον Οκτώβριο του 2015 η Νιάρου εμφανίζει τον δικηγόρο Στ. Παπασταύρου ως αχυράνθρωπο του Μπένι Στάινμετζ, το όνομα του οποίου έχει εμπλακεί στο σκάνδαλο της Πανγαίας. Ερευνήτρια ιδιωτικής εταιρείας την οποία κατά τα λεγόμενά της διηύθυνε πρώην πράκτορας της βρετανικής MI5 και με αρμοδιότητα να ελέγχει και να συλλέγει στοιχεία που άπτονται οικονομικών θεμάτων, η Νιάρου περιγράφει σκανδαλώδεις υποθέσεις συναλλαγών οι οποίες στον πυρήνα
τους έχουν τη διαχείριση ορυχείων από την Κεντρική Αμερική μέχρι το Κόσοβο και τη Βόρεια Μακεδονία. Η ίδια παρουσιάζει στις εισαγγελικές αρχές ένα πολυπλόκαμο δίκτυο εταιρειών και ανθρώπων που εμφανίζονται να κάνουν δουλειές σε ολόκληρο τον κόσμο και να χειραγωγούν τιμές μετοχών ορυχείων.
Πίσω από κάθε δουλειά εμφανίζονται συμπτωματικά τα ίδια πρόσωπα. Η Αρτ. Νιάρου φαίνεται ότι έχει καταλήξει στα δεδομένα που παρουσίασε στις αρχές μέσω ανοικτών πηγών. Τις ίδιες ίσως που χρησιμοποίησε η δημοσιογραφική ομάδα του Documento ώστε να επιβεβαιώσει ότι τουλάχιστον οι συνδέσεις μεταξύ εταιρειών και προσώπων για τις οποίες μιλά η μάρτυρας είναι πραγματικές.
Στον πυρήνα όσων καταγγέλλει βρίσκονται ο Μπένι Στάινμετζ, Ισραηλινός επιχειρηματίας και εμπλεκόμενος στο μεγαλύτερο σκάνδαλο της περιόδου Σαμαρά, δηλαδή στη διαβόητη Πανγαία, ο Στ. Παπασταύρου, μέσω του οποίου πιθανολογεί ότι δόθηκε μίζα στον πρώην πρωθυπουργό, και ακόμη ένα πρόσωπο. Πρόκειται για τον Μάρκο Καμχή, ο οποίος δραστηριοποιείται σε εταιρείες που διαχειρίζονται ορυχεία. Η Νιάρου καταθέτει ουσιαστικά ότι μέσω της offshore Fairwinds, στην οποία συμμετέχει μεταξύ άλλων ο Καμχής, δόθηκαν 2,6 εκατ. ευρώ τα οποία αξιοποιήθηκαν στην προεκλογική εκστρατεία της ΝΔ επί προεδρίας Σαμαρά. Η εν λόγω offshore, σύμφωνα με δημοσιεύματα της ιταλικής «La Stampa» εμφανιζόταν να συνδέεται με την εταιρεία Stabri, η οποία περιλαμβανόταν στη λίστα Λαγκάρντ. Με τη Stabri συνδέονται ο Παπασταύρου και οι γονείς του Νίκος και Φανή, ενώ σύμφωνα με δήλωση του Σ. Μιωνή, ανήκει στον ίδιο.
Ο Στάινμετζ στην Πανγαία
Το κεντρικό πρόσωπο στις υποθέσεις που καταγγέλλει η Νιάρου, ο Στάινμετζ, είναι ένας από εκείνους που φέρεται να βρίσκονται πίσω από το σκάνδαλο της Πανγαίας το οποίο αποκάλυψε τον Νοέμβριο του 2013 το περιοδικό Hot Doc. Πρόκειται για την πώληση της Πανγαίας, θυγατρικής εταιρείας της Εθνικής Τράπεζας, που είχε στο χαρτοφυλάκιό της 241 ακίνητα-φιλέτα και μεταβιβάστηκε με όρους δωρεάς σε fund του οποίου επενδυτής εμφανίζεται ο Στάινμετζ. Μάλιστα ο επικεφαλής του fund με την ονομασία Invel Real Estate, το οποίο αγόρασε αντί πινακίου φακής το 66% της Πανγαίας, Κρις Παπαχριστοφόρου ήταν ανάμεσα στους 22 διωκόμενους για το σκάνδαλο.
Η πώληση της Πανγαίας δεν έγινε, ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις, με διεθνή διαγωνισμό, αλλά με απευθείας διαπραγματεύσεις με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Μάλιστα η Invel, δηλαδή το fund στο οποίο σύμφωνα με τον διεθνή Τύπο είχε επενδύσει ο Στάινμετζ, δανειοδοτήθηκε με 418 εκατ. ευρώ με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο, μικρότερο του 3%, από την ίδια την Εθνική Τράπεζα στην οποία ανήκε η Πανγαία. Ετσι η Invel έλαβε σε μορφή δανείου τα δύο τρίτα του απαιτούμενου ποσού για την εξαγορά του 66% της Πανγαίας. Ως εγγυητές μάλιστα εμφανίστηκαν δύο offshore εταιρείες του Στάινμετζ, οι Onyx και Pentler. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Χάρη Καρανίκα στο protagon.gr, η Onyx εμφανιζόταν σε έγγραφα που είχαν ανταλλαχθεί μεταξύ της Εθνικής Τράπεζας και offshore συμφερόντων του Στάινμετζ σχετικά με την πώληση της Πανγαίας. Εκτός της εταιρείας, τα έγγραφα της διαδικασίας πώλησης υπέγραφε συνεργάτης του Στάινμετζ στον οποίο είχε γίνει έφοδος από τις αρχές στο πλαίσιο της έρευνας για διαφθορά στην υπόθεση ενός ορυχείου στη Γουινέα.
Η Onyx διαχειριζόταν offshore εταιρείες του Στάινμετζ, ενώ εκπροσωπούσε και την BSGR, δηλαδή την κεντρική επιχείρηση του Ισραηλινού. Στις 29 Αυγούστου 2013 η βρετανική εφημερίδα «Guardian» αναφέρει ότι πραγματοποιήθηκε έφοδος των ελβετικών και γαλλικών αρχών στα γραφεία της Onyx και σε σπίτι διευθυντή της. Το FBI ερευνούσε υπόθεση δωροδοκίας συγγενών και συνεργατών του πρώην δικτάτορα της Γουινέας από τη δεύτερη offshore συμφερόντων του Στάινμετζ, την Pentler, ώστε να αποκτήσει τον έλεγχο ενός ορυχείου στη χώρα. Λίγο καιρό νωρίτερα συνεργάτης του Στάινμετζ είχε συλληφθεί στις ΗΠΑ για την ίδια υπόθεση.
Οπως αναφέρει ο «Guardian», φέρεται να σχεδίαζε την καταστροφή εγγράφων τα οποία θα αποδείκνυαν ότι τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του ορυχείου αποκτήθηκαν αφότου δόθηκαν εκατομμύρια δολάρια σε αξιωματούχους της κυβέρνησης της Γουινέας ως δωροδοκία. Οταν η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας αποφάσισε το 2013 να πουλήσει τη θυγατρική της Πανγαία, τα παραπάνω περιστατικά ήταν γνωστά και οι εταιρείες του Στάινμετζ, ο οποίος είχε επενδύσει στην Invel, ήταν ήδη υπό την έρευνα του FBI.
Οι σχέσεις με Παπασταύρου
Είναι εμφανές από την υπόθεση της Πανγαίας ότι ο Μπένι Στάινμετζ ευνοήθηκε εμμέσως από την κυβέρνηση Σαμαρά ως επενδυτής της Invel που με όρους πρωτοφανείς για τα δεδομένα της ελεύθερης αγοράς τρύπωσε στη θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας. Ο ίδιος φαίνεται μέσω δραστηριοτήτων του ανά τον κόσμο να συνδέεται με τον Μάρκο Καμχή, τον οποίο επίσης αναφέρει η ερευνήτρια Αρτεμις Νιάρου στην ένορκη κατάθεσή της. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από ηλεκτρονική αλληλογραφία που συμπεριλαμβάνεται στην πολυσέλιδη δικογραφία, η οποία αρχειοθετήθηκε χωρίς όπως φαίνεται να ερευνηθεί επαρκώς, η Νιάρου επικοινωνούσε με τον Καμχή ζητώντας του να συναντηθούν. Αφού αυτό δεν κατέστη εφικτό, εκείνη απευθύνθηκε στην ελληνική Δικαιοσύνη.
Ο Καμχής εμφανίζεται ως διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας GSOL, η οποία αναφέρεται σε δημοσιεύματα ως θυγατρική εταιρεία της Falcondo, που διαχειρίζεται ορυχεία στη Δομινικανή Δημοκρατία. H Falcondo συνδέεται με την American Nickel, στην οποία ο Καμχής είναι διευθυντής και φέρεται να είναι θυγατρική της GSOL. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς και του ελληνικού Τύπου από το 2015, η GSOL κατάφερε να επαναφέρει τη μονάδα Falcondo στη Δομινικανή Δημοκρατία, ενώ έθεσε και πάλι σε λειτουργία το εργοστάσιο της Cunico στη Βόρεια Μακεδονία. Το 50% της Cunico
ανήκε στην BSGR του Στάινμετζ. Σημειώνεται ότι στην κατάθεσή της η Αρτ. Νιάρου αναφέρεται σε απόπειρα εξαγοράς της Cunico από το International Opportunities Fund, στο οποίο φέρονται κατά την κατάθεση να συμμετείχαν οι Μάρ. Καμχής και Σταύρος Παπασταύρου (φωτογραφία). Παπασταύρου και Καμχής εμφανίζονται επίσης να είναι στην ίδια εταιρεία-fund με το όνομα CMA Global Hedge Pcc Limited. Στο ίδιο ίδρυμα εμφανίζεται ως διευθυντής και ο Εμανουέλ Γκαβοντάν, ο οποίος συμμετέχει και σε offshore της λίστας των Panama Papers, στην οποία συμμετείχε και ο Παπασταύρου.
Ο Στ. Παπασταύρου, καλός φίλος και συνεργάτης της συζύγου του Κυριάκου Μητσοτάκη, υπήρξε μέλος του ΔΣ της MG Capital SA, εταιρείας που σύστησε η Μαρέβα Γκραμπόφσκι (φωτογραφία) το 2007. Ο Παπασταύρου παρέμεινε στη διοίκηση της εταιρείας, η οποία λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε Zeus+Dione, έως τον Αύγουστο του 2012. Η επαγγελματική σύνδεσή τους προκύπτει και από το γεγονός ότι ο Στ. Παπασταύρου είναι δικηγόρος του fund Voyager 360 Ltd το οποίο διαχειριζόταν η offshore εταιρεία της Γκραμπόφσκι Eternia Capital Management. Σε απάντησή του στο «Εθνος», ο Παπασταύρου είχε ισχυριστεί ότι η Eternia είναι πελάτης του, ενώ είχε παραδεχτεί την επαγγελματική σχέση του με το Voyager 360 Ltd, διευκρινίζοντας όμως ότι δεν είχε οποιαδήποτε ιδιοκτησιακή σχέση με τις εταιρείες αυτές.
Ο Ισραηλινός με περιουσία $4,1 δισ.
Με βασική ενασχόληση τα αδαμαντωρυχεία και το real estate ο Ισραηλινός Μπένι Στάινμετζ συγκαταλέγεται στους πλουσιότερους ανθρώπους παγκοσμίως με περιουσία που αγγίζει τα 4,1 δισ. δολάρια (3,66 δισ. ευρώ). Το 2016 συνελήφθη στο Ισραήλ στο πλαίσιο έρευνας για υπόθεση χρηματισμού έτσι ώστε εταιρεία συμφερόντων του να εξασφαλίσει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης ενός από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα σιδηρομεταλλεύματος στον κόσμο. Πρόκειται για το ορυχείο Simandou στη Γουινέα. Σε παλαιότερο ρεπορτάζ του protagon.gr αναφέρεται ότι κατά των εταιρειών του επιχειρηματία υπάρχουν διάφορα νομικά μέτωπα στη Γουινέα και σε άλλες χώρες του πλανήτη, όπως στη Ρουμανία, την Ιταλία και στο Καζακστάν. Η υπόθεση της Γουινέας χρονολογείται από το 2013, όταν οι αμερικανικές δικαστικές αρχές ξεκίνησαν έρευνα. Το 2014 η κυβέρνηση της Γουινέας, επίσης έπειτα από έρευνα που πραγματοποιήθηκε, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι συναλλαγές της βασικής εταιρείας του Στάινμετζ, της BSGR, ήταν αποτέλεσμα διαφθοράς.
