Μια μεγάλη στιγμή του κλασικού Χόλιγουντ αλλά και η κορυφαία ίσως ταινία στην φιλμογραφία του Μπίλι Γουάιλντερ είναι η «Λεωφόρος της Δύσης» που προτάθηκε για 11 όσκαρ – κέρδισε 3 μεταξύ των οποίων εκείνο του σεναρίου- το 1950.
Ο εβραϊκής καταγωγής Μπίλι Γουάιλντερ γεννήθηκε στα εδάφη της Αυστροουγγαρίας το 1906. Είχε βλέψεις να γίνει δικηγόρος, όμως άλλαξε επαγγελματική ρότα όταν βρέθηκε στο Βερολίνο. Η επαφή του με την ανερχόμενη κινηματογραφική βιομηχανία θα τον οδηγήσει στην συγγραφή σεναρίων αρκετών γερμανικών φιλμ αλλά η άνοδος στην εξουσία του Χίτλερ το 1933 θα τον «διώξει» μακριά από το αγαπημένο του Βερολίνο. Αρχικά μετακομίζει στο Παρίσι. Όμως όταν ο ναζιστικός κλοιός αρχίζει να σφίγγει όλο και περισσότερο, θα αναγκαστεί να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ παρότι δεν μιλάει λέξη από αγγλικά. Εκεί θα τον πάρει υπό την προστασία του ο γερμανός ηθοποιός Πέτερ Λόρε που ήταν ήδη γνωστός χάρη στην επιτυχία του «Μ» του Φριτζ Λανγκ και θα τον βοηθήσει να μάθει γρήγορα την γλώσσα, ενώ θα του ανοίξει τις πόρτες για το Χόλιγουντ.
Τις πρώτες του επιτυχίες ο Γουάιλντερ θα τις έχει ως σεναριογράφος ενώ θα κάνει και μερικές σκηνοθετικές απόπειρες χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Σε συνεργασία με τον Τσαρλς Μπράκετ θα υπογράψει τα σενάρια μεγάλων χιτ των 40ς («Νινότσκα», «Ball of fire», «Hold back the dawn» κ.α.). Η πρώτη του σκηνοθετική προσπάθεια που θα στεφθεί με επιτυχία είναι η σκρούμπολ κωμωδία του 1942 «The major and the minor» με τους Τζίντζερ Ρότζερς και Ρέι Μίλαντ. Τρία χρόνια αργότερα έρχεται ο θρίαμβος του μεταμοντέρνου νουάρ «Διπλή ταυτότητα» όπου εκτός από την 4η οσκαρική υποψηφιότητα του ως σεναριογράφος θα προταθεί για πρώτη φορά και ως σκηνοθέτης. Το 1946 με το «Χαμένο Σαββατοκύριακο» κερδίζει και τα δύο όσκαρ (σκηνοθεσίας και σεναρίου), ενώ το 1949 με το ρομαντικό δράμα «A foreign affair» με την Μάρλεν Ντίτριχ φτάνει στην έκτη του οσκαρική υποψηφιότητα ως σεναριογράφος.
Το 1950 ο Μπίλι Γουάιλντερ ήταν ήδη καταξιωμένος στο Χόλιγουντ ως ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες του, που είχε μοναδικό ταλέντο στο να συνδυάζει υποδειγματικά το καλλιτεχνικό όραμα με την εμπορική επιτυχία. Είναι πλέον έτοιμος για να παρουσιάσει το κατά πολλούς κορυφαίο έργο του, το οποίο λαμβάνει τα χαρακτηριστικά μιας θρυλικής – και από τις πλέον αυτοαναφορικές – ταινίες του Χόλιγουντ. Η «Λεωφόρος της Δύσης» εκτυλίσσεται στα τέλη των 40ς κι έχει πρωταγωνίστρια την Νόρμα Ντέσμοντ, μια παρηκμασμένη πρώην ντίβα του βωβού κινηματογράφου που ζει με τον μπάτλερ της Mαξ (ο οποίος ήταν παλιά σκηνοθέτης της) στην έπαυλή της στο Λος Άντζελες, περιμένοντας την ιδανική πρόταση για να ξαναζωντανέψει η καριέρα της. Αυτή θα έρθει αναπάντεχα χάρη σε έναν άνεργο νεαρό σεναριογράφο (Γουίλιαμ Χόλντεν) ονόματι Τζο, ο οποίος προκειμένου να ξεφύγει από τους διώκτες τους στους οποίους χρωστάει χρήματα, βρίσκει καταφύγιο στην πολυτελή έπαυλη. Ο οπορτουνιστής Τζο θα αρπάξει την ευκαιρία και θα παραμυθιάσει την Ντέσμοντ, υποσχόμενος ότι θα την βοηθήσει να κάνει το δυναμικό, νέο ξεκίνημα που ονειρεύεται για την τελματωμένη καριέρα της.
Η ταινία είναι άψογη και αρυτίδωτη παρότι έχουν περάσει 75 σχεδόν χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία της. Τα στοιχεία εξάρτησης και ερωτικού πάθους που συμπληρώνουν σχεδόν όλες τις σχέσεις των πρωταγωνιστών του φιλμ (ο υπηρέτης Μαξ με το μαστίγιο και το μονόκλ τον οποίο υποδύεται ο διάσημος σκηνοθέτη του βωβού σινεμά Έριχ φον Στρονχάιμ μόνο διακοσμητικός δεν είναι στην ταινία) παρουσιάζονται ως αναπόσπαστα κομμάτια της κινηματογραφικής βιομηχανίας του Χόλιγουντ. Μνημειώδεις ατάκες («Οι ταινίες είναι αυτές που μίκρυναν!» λέει σε ένα παραλήρημα τρέλας και μεγαλείου η Ντέσμοντ της απίστευτης Γκλόρια Σουάνσον που θεωρεί ότι παραμένει μεγάλη σταρ παρά το γεγονός η λάμψη της έχει σβήσει προ πολλού), ανελέητη κριτική πάνω στα θεμέλια διαστροφής και απληστίας στα οποία χτίστηκαν τα στούντιο, σκηνές ψυχολογικού θρίλερ που προκαλούν ανατριχίλα με τον απύθμενο κυνισμό τους, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά ενός έργου που άφησε μουδιασμένο αρχικά το κοινό αλλά σταδιακά απέκτησε την αξία που του αρμόζει. Σήμερα το αριστουργηματικό φιλμ του Γουάιλντερ κρατά σταθερά μια μόνιμη και περίοπτη θέση στο πάνθεον των κορυφαίων του κινηματογράφου.
Διαβάστε επίσης
ΣΥΡΙΖΑ: Μπαλωθιές στο ψαχνό – Ο Παύλος Πολάκης μιλάει αποκλειστικά στο Documento – Μαζί το Docville
Γερμανία: Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση στο Ζόλινγκεν
Πολάκης κατά Λινού: Πριν μπεις σε περιττά δικαστικά έξοδα, απάντησε πώς έχετε παρακάμψει κάθε κανόνα δημοσιονομικού ελέγχου
