Οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις του Documento, σε σχέση με την προκήρυξη της Περιφέρειας Αττικής για την πρόσληψη 403 συμβασιούχων ορισμένου χρόνου, έφεραν εκ νέου στο προσκήνιο ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ: Σε όλο το εύρος του δημοσίου τομέα, έχουμε διαρκώς – κάποιες φορές με επίκληση της ανάγκης αντιμετώπισης της πανδημίας κάποιες όχι – προσλήψεις προσωπικού ορισμένου χρόνου εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ.
Προφανώς η ανάγκη πρόσληψης προσωπικού για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι υπαρκτή, όπως επίσης είναι αναγκαία η επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών. Όμως η διοικητική θεωρία και πράξη παρέχει ασφαλείς τρόπους και μεθόδους για την πρόσληψη προσωπικού με ταχείες διαδικασίες, αλλά και στοιχειώδη εχέγγυα διαφάνειας, ισότητας και αντικειμενικότητας.
Αντί αυτού, με απόλυτη ευθύνη αλλά και βούληση της κυβέρνησης η κατάσταση έχει ξεφύγει εντελώς. Διαρκώς βλέπουν το φως της δημοσιότητας προσλήψεις που προσβάλλουν κάθε έννοια αντικειμενικότητας, αλλά τελικά και κάθε έννοια σοβαρότητας στη λειτουργία του δημοσίου τομέα.
Προσλήψεις με αποκλειστικό κριτήριο το χρόνο υποβολής των αιτήσεων, προσλήψεις που γίνονται από οικείες επιτροπές χωρίς κανένα μετρήσιμο κριτήριο, προσλήψεις για τις οποίες δεν προβλέπεται διαδικασία ενστάσεων, προσλήψεις για τις οποίες εκδίδεται προκήρυξη με ελάχιστη προθεσμία, προσλήψεις σε θέσεις που δεν έχουν καμιά απολύτως συνάφεια με την πανδημία. Σε όλα αυτά προστίθεται το απαράδεκτο και επαναλαμβανόμενο φαινόμενο διορισμού μετακλητών σε θέσεις της πάγιας διοικητικής ιεραρχίας, ακόμη και σε θέσεις ευθύνης. Σαν να μη ήταν ήδη αρκετοί με τον πληθωρισμό των μετακλητών του επιτελικού κράτους…
Πριν από λίγες μέρες ψηφίστηκε ο νέος νόμος για το ΑΣΕΠ και το σύστημα προσλήψεων στο δημόσιο με επίκληση από πλευράς της κυβερνητικής πλειοψηφίας της ανάγκης για περαιτέρω εδραίωση της αξιοκρατίας και της ενίσχυσης του ΑΣΕΠ. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να παρακάμπτει διαρκώς το ΑΣΕΠ, δίνοντας τη δυνατότητα αδιαφανών και ρουσφετολογικών προσλήψεων.
Προφανώς αποτελεί θέμα το γεγονός ότι προσλαμβάνονται κάποιοι με αδιαφανή κριτήρια. Όμως πρέπει να εστιάσουμε στη μεγάλη εικόνα και όχι στη στοχοποίηση ανθρώπων που αναζητούν εργασία σε μια περίοδο τεράστιας οικονομικής κρίσης και ανασφάλειας. Το βασικό θέμα εντοπίζεται αλλού: Στην επαναφορά των χειρότερων παθογενειών του παρελθόντος που χρεοκόπησαν τη χώρα. Το κυρίαρχο ζήτημα συνίσταται στην κατάρρευση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο κράτος και το πολιτικό σύστημα.
Το ελληνικό πολιτικό σύστημα δοκιμάστηκε επί δεκαετίες από τις παλαιοκομματικές, πελατειακές λογικές, μια δοκιμασία που πρώτος επιχείρησε να αντιμετωπίσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η ίδρυση του ΑΣΕΠ από τον αείμνηστο Αναστάση Πεπονή αποτέλεσε μία τεράστια τομή που περιόρισε στο ελάχιστο αυτές τις πρακτικές στη στελέχωση του δημόσιου τομέα, εγκαθιδρύοντας μία ισχυρή σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσά στους πολίτες και το πολιτικό σύστημα, ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος.
Είναι γνωστό ότι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης απαιτεί χρόνο και διαρκή προσπάθεια. Αντιθέτως ο κλονισμός της εμπιστοσύνης επέρχεται τάχιστα. Δυστυχώς, με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ κλονίζεται ένα ισχυρό κοινωνικό συμβόλαιο που είχε συναφθεί εδώ και χρόνια και αφορούσε τον τρόπο στελέχωσης του δημοσίου, με βάση τις αρχές της αξιοκρατίας, της ισότητας και της διαφάνειας.
Αν δεν ανακοπεί τώρα αυτή η κατάσταση, κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε στις εποχές των διορισμών στο Δημόσιο με βάση τα σημειώματα των κομματικών γραφείων. Αν δεν ανακοπεί τώρα ο ολισθηρός κατήφορος των κυβερνητικών επιλογών, οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές για το μέλλον της δημόσιας διοίκησης, αλλά και της χώρας συνολικά.
* τ. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης