Να γίνουν πράξη όλες οι εθνικές δεσμεύσεις της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης για τους Ωκεανούς ζητούν 9 από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντολογικές οργανώσεις της χώρας με κοινή τους επιστολή προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη και άλλα 6 στελέχη της κυβέρνησης. Πρόκειται για τις δεσμεύσεις που ο ίδιος ο πρωθυπουργός έλαβε προσωπικά πως θα υλοποιηθούν.
Στην κοινή τους επιστολή οι 9 οργανώσεις (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Greenpeace, iSea, MEDASSET, Blue Marine Foundation, Cyclades Preservation Fund (CPF), Πέλαγος, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών, Thalassa Foundation, WWF Ελλάς) ξεκαθαρίζουν πως αναμένουν να δουν «τις δεσμεύσεις αυτές να συγκεκριμενοποιούνται μέσω συνεργασιών με τους σχετικούς επιστημονικούς φορείς και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και να συνοδεύονται από έναν οδικό χάρτη, όπου θα εξειδικεύονται οι αναγκαίες ενέργειες και η απαιτούμενη χρηματοδότηση και θα προσδιορίζεται με σαφήνεια το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή τους. Καίριας σημασίας είναι η αποσαφήνιση των ρόλων των υπεύθυνων φορέων και των αρμόδιων αρχών και η μεταξύ τους συνεργασία, καθώς και η πρόβλεψη μιας διαδικασίας ουσιαστικής διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους».
Επιπρόσθετα ως προς δυο νέα εθνικά θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο οι περιβαλλοντολογικές οργανώσεις επισημαίνουν πως η δημιουργία τους πρέπει να βασιστεί «σε διαφανείς και συμμετοχικές διαδικασίες». Ειδικά στο Ιόνιο, όπου βρίσκεται η Ελληνική Τάφρος, σπίτι και καταφύγιο της φάλαινας φυσητήρα, είναι σημαντικό η χώρα μας να λάβει πρωτοβουλίες για την απαγόρευση επιβαρυντικών δραστηριοτήτων, όπως η εξαγωγή υδρογονανθράκων.
Υπενθυμίζουμε πως η περιοχή όπου συμπεριλαμβάνεται και η Ελληνική Τάφρος σχεδόν στο σύνολο της έχει παραχωρηθεί σε εταιρείες εξόρυξης πετρελαίων για έρευνα. Μεταξύ άλλων ο Κ. Μητσοτάκης δεσμεύτηκε και για την απαγόρευση των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων σε προστατευόμενες περιοχές, ενώ οι οργανώσεις απαιτούν τον σχεδιασμό μιας δίκαιης μετάβασης για τους ψαράδες.
Το πόσο οι δεσμεύσεις αυτές θα γίνουν πράξη μένει να το δείξει ο χρόνος. Βέβαια δύσκολα μπορεί να εμπνεύσει εμπιστοσύνη η κυβέρνηση που πέρασε τον νόμο 4685/2020 με τη σφραγίδα του Κ. Χατζηδάκη. Είναι ο γνωστός και ως «περιβαλλοντοκτόνος» νόμος που έδινε την δυνατότητα παρεμβάσεων και «επενδύσεων» στις περιοχές «Natura2000», οι οποίες προστατεύονται απόλυτα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Το 2020, όταν ο ν. 4685 έγινε πράξη, οι περιβαλλοντολογικοί φορείς και οργανώσεις είχαν αποκλειστεί από τον οποιονδήποτε διάλογο με την κυβέρνηση.
Καλές οι διασκέψεις και οι υποσχέσεις, όμως σε ζητήματα που αφορούν το περιβάλλον η κυβέρνηση συστηματικά αρνείται να ακούσει τους ειδικούς. Οι οργανώσεις για μια ακόμη φορά δηλώνουν παρούσες για να συμβάλλουν στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που ανακοίνωσε ο Κ. Μητσοτάκης και αναμένουν να δουν τι μέλλει γενέσθαι, παράλληλα η κλιματική αλλαγή δείχνει τα δόντια της στη χώρα μας με την θερμοκρασία στις θάλασσες να ανεβαίνει και τις πυρκαγιές να μαίνονται στην ξηρά.
Ολόκληρη η επιστολή των 9 περιβαλλοντολογικών οργανώσεων προς την κυβέρνηση:
«Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,
Σε μια κρίσιμη στιγμή για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, η κυβέρνησή σας και εσείς προσωπικά αναλάβατε σημαντικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης για τους Ωκεανούς, που διοργάνωσε με επιτυχία η χώρα μας στην Αθήνα στις 15-17 Απριλίου 2024.
Με την παρούσα επιστολή, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις σάς καλούμε να προχωρήσετε άμεσα στην υλοποίηση των δεσμεύσεων αυτών, αναλαμβάνοντας τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, αναδεικνύοντας σε διεθνές επίπεδο την Ελλάδα σε ηγέτιδα και πρωτοπόρο στα ζητήματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Στην προσπάθειά σας αυτή θα μας βρείτε αρωγούς, με εμπειρία δεκαετιών στην προστασία και διαχείριση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών αλλά και με συγκεκριμένες προτάσεις για τη θέσπιση και αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων προστασίας.
Αναμένουμε να δούμε τις δεσμεύσεις αυτές να συγκεκριμενοποιούνται μέσω συνεργασιών με τους σχετικούς επιστημονικούς φορείς και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και να συνοδεύονται από έναν οδικό χάρτη, όπου θα εξειδικεύονται οι αναγκαίες ενέργειες και η απαιτούμενη χρηματοδότηση και θα προσδιορίζεται με σαφήνεια το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή τους. Καίριας σημασίας είναι η αποσαφήνιση των ρόλων των υπεύθυνων φορέων και των αρμόδιων αρχών και η μεταξύ τους συνεργασία, καθώς και η πρόβλεψη μιας διαδικασίας ουσιαστικής διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους.
Σε ό,τι αφορά την κομβική δέσμευση για τη δημιουργία δύο νέων εθνικών θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο, την οποία χαιρετίσαμε με κοινή μας ανακοίνωση,1 είναι κρίσιμης σημασίας να συνοδευθεί από κατάλληλα μέτρα διατήρησης βάσει των οικολογικών αναγκών των περιοχών, και να βασίζεται σε διαφανείς και συμμετοχικές διαδικασίες. Ειδικότερα, σε σχέση με το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο του Ιονίου, το οποίο περιλαμβάνει σημαντικό μέρος της Ελληνικής Τάφρου, η χώρα μας οφείλει να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες για την απαγόρευση επιβαρυντικών δραστηριοτήτων, όπως η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, συμπεριλαμβανομένων των σεισμικών ερευνών και η χρήση σόναρ στη διάρκεια στρατιωτικών ασκήσεων, καθώς και για τη λήψη μέτρων ρύθμισης της ναυσιπλοΐας για την αποφυγή συγκρούσεων πλοίων με θαλάσσια θηλαστικά. Χωρίς τη λήψη προστατευτικών μέτρων για την προστασία σημαντικών και απειλούμενων θαλάσσιων ειδών, τα νέα θαλάσσια πάρκα θα παραμείνουν κενό γράμμα.
Υψίστης σημασίας για τα θαλάσσια οικοσυστήματα τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, λόγω του αναμενόμενου αντίκτυπου στις πολιτικές άλλων χωρών, είναι και η δέσμευση για την απαγόρευση των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων εντός των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών. Αναμένουμε την ανάληψη στοχευμένων ενεργειών, προκειμένου η δέσμευση αυτή να υλοποιηθεί βάσει ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού δίκαιης μετάβασης για τον αλιευτικό κλάδο με τη συμμετοχή των αλιέων και άλλων εμπλεκόμενων φορέων, και να διασφαλιστεί ότι δεν θα μετατοπιστεί η αλιευτική προσπάθεια με συρόμενα εργαλεία σε άλλες περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας.
Τέλος, πέραν των νέων αυτών δεσμεύσεων, σας καλούμε να αναλάβετε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και ενέργειες για την άμεση υλοποίηση των υφιστάμενων υποχρεώσεων της Ελλάδας σχετικά με τη θέσπιση μέτρων διατήρησης για τις θαλάσσιες περιοχές του δικτύου Natura 2000 και για τη θέσπιση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Επισημαίνουμε ότι έχετε ήδη δεσμευθεί προσωπικά από τον Σεπτέμβριο 2021 στο Παγκόσμιο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) στη Μασσαλία για την ολοκλήρωση της εν εξελίξει διαδικασίας για τη θέσπιση των προστατευτικών μέτρων για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000. Ωστόσο η δέσμευση αυτή παραμένει ανεκπλήρωτη. Η μη συμμόρφωση με αυτές τις κρίσιμες ενωσιακές υποχρεώσεις θέτει σε κίνδυνο την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και εκθέτει τη χώρα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο και σε ενδεχόμενες νέες καταδίκες από το Δικαστήριο της ΕΕ, ενώ καθιστά καθόλα έωλες τις πρόσφατες δεσμεύσεις σας στο πλαίσιο της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης για τους Ωκεανούς.
Οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις είμαστε στη διάθεσή σας να συμβάλουμε εποικοδομητικά και ουσιαστικά στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που ανακοίνωσε η χώρα μας στην 9η Διεθνή Διάσκεψη για τους Ωκεανούς και να συμμετάσχουμε στις διαδικασίες που θα διαμορφωθούν για την υλοποίησή τους. Αναμένουμε, από εσάς προσωπικά και από τα στελέχη της κυβέρνησής σας, ότι θα προβείτε άμεσα στις δέουσες ενέργειες για την υλοποίηση τόσο των νέων δεσμεύσεων όσο και των υφιστάμενων διεθνών και ενωσιακών υποχρεώσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η υγεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και συνεπώς η ευημερία της κοινωνίας και της οικονομίας της χώρας μας.
Με τιμή,
Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις
1. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
2. Greenpeace
3. iSea
4. MEDASSET
5. Blue Marine Foundation
6. Cyclades Preservation Fund (CPF)
7. Πέλαγος, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών
8. Thalassa Foundation
9. WWF Ελλάς
Κοινοποίηση:
· κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
· κ. Κώστας Τσιάρας, Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
· κ. Χρήστος Στυλιανίδης, Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
· κ. Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, ΥΠΕΝ
· κ. Διονυσία – Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων
· κ. Κωνσταντίνος Τριάντης, Διευθύνων Σύμβουλος, ΟΦΥΠΕΚΑ».