Κράτος εν κράτει η υπηρεσία μέσω της οποίας η κυβέρνηση εξαφανίζει τα ίχνη των συμβάσεων με τρίτους που αφορούν και την παρακολούθηση πολιτών
Με την ανάληψη της διακυβέρνησης ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν πήρε απλώς υπό την εποπτεία του την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ). Εκτός από το σχετικό ΦΕΚ που εκδόθηκε μόλις μία μέρα μετά τις εκλογές, προκαλώντας ασφαλώς υπόνοιες ότι ήταν έτοιμο από πριν, η κυβέρνηση φρόντισε το καλοκαίρι του 2020 να δημιουργήσει μια νέα μυστική υπηρεσία στο εσωτερικό της ήδη υπάρχουσας. Ετσι στις 9 Ιουλίου της χρονιάς εκείνης, μέσω τροπολογίας, ιδρύθηκε το διαβόητο πια Κέντρο Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΥΑΚ), το οποίο σύμφωνα με πηγές της ΕΥΠ δεν είναι απλώς ένα παράκεντρο στο εσωτερικό των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά το εργαλείο μέσα από το οποίο η κυβέρνηση εξαφανίζει τα ίχνη των συμβάσεων που υπογράφονται και βέβαια αφορούν μεταξύ άλλων και την παρακολούθηση πολιτών.
Η σύσταση του ΚΕΤΥΑΚ πριν από δύο χρόνια και η λειτουργία του από εκεί και πέρα είναι εξ ορισμού ύποπτες ή εν πάση περιπτώσει εξαιρετικά αμφιλεγόμενες. Είναι άλλωστε απορίας άξιο πώς ενώ ακόμη και η CIA λογοδοτεί στο Κογκρέσο και ο εκάστοτε αρχηγός της ΕΥΠ στην αρμόδια Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, το ΚΕΤΥΑΚ εμφανίζεται να λειτουργεί παντελώς αυτόνομα χωρίς να δίνει λογαριασμό πουθενά. Κράτος εν κράτει κυριολεκτικά.
Η κρυφή ΕΥΠ που δρα στους κόλπους της φανερής χωρίς να ελέγχεται από κανέναν εμφανίζεται να υπογράφει μυστικές συμβάσεις υπό καθεστώς πλήρους αδιαφάνειας. Αυτό εξάλλου προβλέπει και η τροπολογία σύστασής της, στην οποία αναφέρεται σαφώς ότι «οι εν λόγω πράξεις δεν δημοσιεύονται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως και δεν αναρτώνται στο πρόγραμμα Διαύγεια». Με απλά λόγια, οι συμβάσεις του ΚΕΤΥΑΚ, οι οποίες, όπως σημειώνουν στο Documento πηγές οι οποίες για ευνόητους λόγους δεν επιθυμούν να κατονομαστούν, αφορούν κατά κύριο λόγο τη λεγόμενη κυβερνοασφάλεια, παραμένουν απόρρητες και κανένας δεν μπορεί να τις ελέγξει. Σε αυτό συμβάλλει και το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί ακόμη και ειδικός λογαριασμός με δικό του ξεχωριστό ΑΦΜ και σφραγίδα, μέσω του οποίου δύνανται να χρηματοδοτούνται προγράμματα και έργα που εκτελούνται από το ΚΕΤΥΑΚ.
Προκύπτει μάλιστα, όπως πρώτη έχει γράψει η «Εφημερίδα των Συντακτών», ότι με κοινή απόφαση του αρμόδιου για τον προϋπολογισμό υπουργού και του διοικητή της ΕΥΠ καθορίζονται τα θέματα που αφορούν τα όργανα διοίκησης και ελέγχου, ο τρόπος ανάληψης και διάθεσης των κονδυλίων, ενώ και αυτή η απόφαση είναι απόρρητη και δεν δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως. Δηλαδή οι διοικούντες τη λεγόμενη παραΕΥΠ μπορούν να πράττουν κατά το δοκούν, να μοιράζουν αφειδώς δημόσιο χρήμα για δραστηριότητες που μόνο εκείνοι γνωρίζουν και να μην ενοχλούνται από κανέναν. Μηδενικός θεσμικός έλεγχος, θαυμάσια κατάσταση, θα έλεγε κανείς παραφράζοντας ελαφρώς το ρηθέν του Μάο.
Εξαφανίζουν τα ίχνη και τη διαδρομή του χρήματος
Φυσικά, όσα προβλέπονται για το ΚΕΤΥΑΚ εφαρμόζονται απόλυτα, αφού όλα γίνονται εν κρυπτώ. Βάσει όσων ανέφεραν στο Documento πηγές από την ΕΥΠ, όλοι όσοι δουλεύουν σε αυτή την υπηρεσία είναι αποσπασμένοι. Και μάλιστα στην πλειονότητά τους είναι αποσπασμένοι από το υπουργείο Παιδείας και το υπουργείο Πολιτισμού. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, όλοι ακούν μόνο τον διευθυντή αλλά και τον πρώην διοικητή Παναγιώτη Κοντολέων, ενώ στόχος του ΚΕΤΥΑΚ, όπως περιγράφει και ο κανονισμός λειτουργίας του, είναι «να βγάζουν λεφτά από το ΕΣΠΑ». Οι ίδιες πηγές μάλιστα σημειώνουν πως «σχεδόν όλα τα έργα γίνονται με ανάθεση» καθώς και ότι πρόκειται για έργα που αφορούν τεχνολογικό εξοπλισμό, αλλά «με την επικάλυψη του απορρήτου δεν μαθαίνει κανείς τίποτε».
Οι πηγές της ΕΥΠ ανέφεραν ακόμη πως με αυτό τον τρόπο η υπηρεσία απέκτησε το σύστημα παρακολούθησης κι έτσι παρακολουθούνται τηλέφωνα, ηλεκτρονική αλληλογραφία και εφαρμογές επικοινωνίας. Μάλιστα, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές του Documento, το ΚΕΤΥΑΚ ακολουθεί την πεπατημένη της σαλαμοποίησης. Αποφασίζει δηλαδή να υπογράψει σύμβαση με κάποια εταιρεία αλλά δεν κάνει διαγωνισμό, παρά «σπάει» το ενιαίο έργο σε μικρότερα ώστε να κάνει νομιμοφανώς απευθείας ανάθεση. Ετσι καταφέρνει να εξαφανίζει και το παραμικρό ίχνος.
Προκύπτει μάλιστα από το ρεπορτάζ ότι τα χρήματα δίνονται σε εταιρείες των οποίων το καταστατικό ενδεχομένως και να μην προβλέπει τίποτε σχετικό με το έργο που αναλαμβάνουν. Εκείνες με τη σειρά τους εμφανίζονται να αναθέτουν το έργο σε τρίτες εταιρείες οι οποίες διαθέτουν λογισμικά ή προγράμματα παρακολούθησης. Μέσω αυτής της διαδικασίας εξαφανίζεται η διαδρομή του δημόσιου χρήματος, το οποίο είναι άγνωστο σε ποιον καταλήγει και για ποιον ακριβώς λόγο. Ακόμη δηλαδή κι αν κανείς επιχειρήσει να αναζητήσει το χρήμα εντοπίζοντας τις απόρρητες συμβάσεις, θα φτάσει απλώς στην πρώτη εταιρεία, αλλά ποτέ σε εκείνον που πραγματικά έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου.
Πρόκειται πρακτικά για μια διαδικασία υπενοικίασης του έργου της παρακολούθησης με τέτοιον τρόπο ώστε κανένας να μην μπορεί να το ελέγξει. Δεν είναι βέβαια μόνο οι απόρρητες συμβάσεις του ΚΕΤΥΑΚ, αλλά και άλλες οι οποίες περνούν από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα, υπάρχουν έξι τέτοιες συμβάσεις με παντελώς άγνωστο περιεχόμενο, τις οποίες το υπουργείο έχει συνάψει με την ιδιωτική εταιρεία Krikel και για τις οποίες η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να δώσει απαντήσεις.
Παράλληλα, στους κόλπους της ΕΥΠ θεωρείται μεγάλο και το ζήτημα των λεγόμενων κρυπτομηχανών. Οπως πληροφορείται το Documento, πρόκειται για σύστημα αποτροπής των υποκλοπών, το οποίο χρησιμοποιείται σε σημαντικά πρόσωπα που η ΕΥΠ εκτιμά ότι μπορεί να πέσουν θύμα παρακολούθησης. Κάθε κρυπτομηχανή, εξηγούν πηγές των μυστικών υπηρεσιών στο Documento, κοστίζει περίπου 100.000 ευρώ. Ποσό όχι αμελητέο. Ωστόσο για να λειτουργήσει η κρυπτομηχανή χρειάζεται αλγόριθμο. Οπως πληροφορηθήκαμε, στο ΚΕΤΥΑΚ δεν κατασκευάζουν αλγόριθμους, παρά αγοράζουν φτηνούς από το διαδίκτυο. Αυτοί οι φτηνοί αλγόριθμοι ωστόσο σπάνε εύκολα από κάποιον γνώστη και αφήνουν το εκάστοτε κατά την ΕΥΠ σημαντικό πρόσωπο απολύτως εκτεθειμένο.
Απομακρύνουν τους «αντιφρονούντες»
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι οι πηγές της ΕΥΠ μας ανέφεραν πως «απομάκρυναν τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικών Πληροφοριών για Εθνικά Θέματα», μέσω της οποίας η Ελλάδα γνώριζε μεταξύ άλλων τι γίνεται ανά λεπτό σε αέρα και θάλασσα. Η συγκεκριμένη διεύθυνση μεταφέρθηκε στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας κι έτσι η ΕΥΠ έμεινε να ασχολείται μόνο με ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας. Μεταξύ άλλων, δηλαδή, παρακολουθήσεις πολιτικών, δημοσιογράφων και ποιος ξέρει ποιου ακόμη σημαντικού για την κυβέρνηση προσώπου.
Μάλιστα, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Documento, στην ΕΥΠ δεν υπάρχει πλέον συνδικάτο ούτε εκπροσώπηση των εργαζομένων. Παράλληλα, όπως ήδη έχουμε γράψει, απομακρύνθηκαν από την ΕΥΠ και εκατοντάδες υπάλληλοι οι οποίοι δεν ευθυγραμμίζονταν με τις βουλές της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού. Πρόσφατα μάλιστα, όπως αποκάλυψε η «Καθημερινή», απομακρύνθηκε και η μέχρι πρότινος υποδιοικήτρια της Διεύθυνσης Εσωτερικής Ασφάλειας της Υπηρεσίας Ε.Γ., η οποία υπηρετούσε επί σειρά ετών ως αποσπασμένη στην ΕΥΠ. Η εν λόγω υπάλληλος μετακινήθηκε από τη θέση της προς το τμήμα Αναζητήσεων της Ασφάλειας. Πρόκειται για αποχώρηση της οποίας η συγκυρία μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί, με δεδομένο μάλιστα ότι τους τελευταίους μήνες η ίδια δεν έδινε το παρών στο κτίριο της κεντρικής υπηρεσίας στη λεωφόρο Κατεχάκη αλλά στις εγκαταστάσεις της ΕΥΠ στην Αγία Παρασκευή, όπου στεγάζεται το ΚΕΤΥΑΚ.
Το ιδιότυπο πογκρόμ έχει ξεκινήσει βέβαια από τον Δεκέμβριο του 2021, όταν η κυβέρνηση αποφάσισε τη μετάθεση μιας υποδιεύθυνσης που ασχολείται με θέματα οργανωμένου εγκλήματος, δηλαδή περίπου 100 πολιτικών υπαλλήλων της ΕΥΠ, στην αστυνομία και συγκεκριμένα τη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής. Το γεγονός είχε μάλιστα προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η οποία ανέφερε ότι δημιουργείται τάγμα ανεπιθύμητων και ότι μέσω αυτής της διαδικασίας απομακρύνονται από την ΕΥΠ οι μη αρεστοί.
Η επίσκεψη του Documento
Στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας δημοσιογράφοι του Documento επιχείρησαν να επισκεφτούν τις εγκαταστάσεις του ΚΕΤΥΑΚ στην Αγία Παρασκευή. Η διεύθυνση της λεγόμενης παραΕΥΠ είναι γνωστή εξαιτίας μίας και μοναδικής σύμβασης που έχει υπογραφεί από το υπουργείο Οικονομικών με αντικείμενο τη βελτίωση της κυβερνοασφάλειας στο δημόσιο και τη δημιουργία Εθνικού Κέντρου Κυβερνοασφάλειας. Η σύμβαση αυτή είναι ύψους περίπου 40.500 ευρώ, χρήματα τα οποία έχουν εκταμιευτεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στην υλοποίηση του εν λόγω έργου εμπλέκονται το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η ΕΥΠ και βέβαια το ΚΕΤΥΑΚ.
Το τελευταίο βρίσκεται μέσα σε στρατόπεδο στην Αγία Παρασκευή, επί της οδού Γραβιάς 4. Ασφαλώς απαγορεύεται η λήψη φωτογραφιών ενός τέτοιου χώρου. Στην περίπτωση του εν λόγω στρατοπέδου ωστόσο συμβαίνει το εξής παράδοξο: θα περίμενε κανείς, ιδίως από την κυβέρνηση που τόσο τακτικά επικαλείται την εθνική ασφάλεια και την έξωθεν απειλή ακόμη και για να παρακολουθεί πολιτικούς αντιπάλους της, να υπάρχει μέριμνα ώστε να καλύπτεται ο συγκεκριμένος «ευαίσθητος» χώρος, στον οποίο υπάρχουν πινακίδες ότι απαγορεύονται οι φωτογραφίες. Αντιθέτως, οποιοσδήποτε επιθυμεί μπορεί να βρει εικόνες του χώρου μέσα από τους χάρτες της Google. Και μάλιστα όχι απλώς εξωτερικές φωτογραφίες αλλά ακόμη και κάτοψη ολόκληρου του στρατοπέδου στο οποίο στεγάζεται το ΚΕΤΥΑΚ.
Τόση είναι η σπουδή –ή, κατά το κοινώς λεγόμενο, η πρεμούρα– της κυβέρνησης για τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας που έχει επιτρέψει να εμφανίζεται ακόμη και στην Google το κέντρο που λειτουργεί εν κρυπτώ και υπογράφει απόρρητες και πιθανώς ύποπτες συμβάσεις για παρακολουθήσεις χωρίς κανένας να μπορεί να το ελέγξει.