Στα 13 χρόνια της ποιμαντορίας του στη Μητρόπολη Σύρου, Τήνου και Μυκόνου, το 2014, ο μητροπολίτης Δωρόθεος Β΄ άκουσε το τηνιακό ποίμνιό του στο προαύλιο του ναού της Παναγίας της Τήνου να μετατρέπει την επιδοκιμασία και την προσδοκία «άξιος», που συνοδεύει πάγια την ενθρόνιση των νέων μητροπολιτών, στην αποδοκιμασία «ανάξιος».
Και, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, αναγκάστηκε να φυγαδευτεί με σκάφος του Λιμενικού από το νησί για να αποφύγει την οργή των Τηνιακών, που του χρέωσαν ότι μεθόδευσε την αλλαγή στο καθεστώς λειτουργίας του ευαγούς Ιδρύματος της Παναγίας της Τήνου, το οποίο από αυτοτελές και λαοδιοίκητο επί δύο ολόκληρους αιώνες, δια νόμου, κυριολεκτικά εν μια νυκτί πέρασε στα χέρια της Εκκλησίας.
«Ιερό πραξικόπημα»
Με τον νόμο 4301 που ψηφίστηκε το βράδυ της 7ης Οκτωβρίου 2014 και κατά παράβαση της ρητής εντολής, με διαθήκη, των ιδιωτών κτητόρων του Ιδρύματος της Παναγίας να μην εμπλακεί η Εκκλησία στη διοίκηση, αυτό εντάχθηκε στον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, πέρασε δηλαδή στα χέρια της. Ετσι, η επί 200 χρόνια εννεαμελής λαϊκή διοίκηση του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου (ΠΙΙΕΤ), όπως είναι η επίσημη ονομασία του, έγινε πλέον δεκαμελής, όχι απλώς με τη συμμετοχή, αλλά κυρίως με την προεδρία του εκάστοτε οικείου μητροπολίτη. Εν προκειμένω του Σύρου Δωρόθεου, ο οποίος μαζί με τον τότε υπουργό Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδο και τους βουλευτές που κατέθεσαν τις επίμαχες τροπολογίες (Παναγιώτης Ρήγας, βουλευτής Κυκλάδων του ΠΑΣΟΚ, και Αννα Καραμανλή, βουλευτής Β΄ Αθηνών της ΝΔ) γνώρισαν την οργή των Τηνιακών.
Από τα πλουσιότερα ιδρύματα στην Ελλάδα, με σπουδαία ακίνητη περιουσία και κληροδοτήματα, το ΠΙΙΕΤ, που φυσικά διαχειρίζεται και τα τεράστια έσοδα από τα τάματα και τις δωρεές των πιστών στο παγκάρι, είχε να επιδείξει πλούσια προσφορά στην τοπική και την ευρύτερη κοινωνία στα γράμματα και τις τέχνες. Εγκαινίασε πρώτο στα ελληνικά χρονικά τον θεσμό της χορηγίας, αναλαμβάνοντας το κόστος των σπουδών σπουδαίων καλλιτεχνών (ανάμεσά τους ο Γύζης και ο Χαλεπάς). Το 1839 συγκαταλεγόταν μεταξύ των δωρητών για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ χρηματοδότησε σειρά σημαντικών έργων υποδομής στην Τήνο (ηλεκτροδότηση του νησιού, ενίσχυση και ανακατασκευή του λιμανιού κ.ά.). Απέκτησε υπόσταση το 1825, οπότε και κτίστηκε ο ναός από την προσωπική περιουσία ιδιωτών, οι οποίοι με διαθήκη τους κληροδότησαν το ίδρυμα στον λαό της Τήνου, αποκλείοντας με σαφήνεια και κατηγορηματικά τους ιερωμένους από τη διοίκηση. Στη διαθήκη, μεταξύ άλλων, ρητά αναφέρεται: «Οι εφημέριοι, οι διάκονοι, οι ψάλται, οι κανδηλανάπται, οι κανονάρχοι, να εκτελούν τα χρέη τους και να μην ανακατώνονται διόλου εις τας υποθέσεις της Εκκλησίας, αλλά να υποτάσσωνται εις εκείνα όπου τους διορίζουν οι Επίτροποι».
Οι σχέσεις με Ιερώνυμο
Ο μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος, ο οποίος στην παρούσα χρονική περίοδο τυγχάνει να είναι και μέλος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, πορεύεται σταθερά αλλά πάντως όχι κραυγαλέα απέναντι από τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Εξάλλου και ο Ιερώνυμος είχε αμφισβητήσει την υποψηφιότητά του για τη Μητρόπολη Σύρου, όταν κατά τις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη του νέου μητροπολίτη, τον Δεκέμβριο του 2001, είχε υποστηρίξει ανεπιτυχώς δικό του υποψήφιο: τον Συριανό αρχιμανδρίτη τότε (σήμερα μητροπολίτη Κιλκισίου) Εμμανουήλ (Σιγάλα). Στις τελευταίες αρχιερατικές εκλογές για την πλήρωση των δύο κενών μητροπολιτικών θέσεων ο Δωρόθεος κινήθηκε υπέρ των υποψηφιοτήτων που δεν είχαν την έγκριση του Ιερώνυμου. Και το δημοσιοποίησε παρευρισκόμενος προ ημερών στη χειροτονία του νέου μητροπολίτη Καβάλας Στέφανου, εκλεκτού του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ανθιμου. Σπουδαγμένος θεολόγος και νομικός, χωρίς να είναι από τους μητροπολίτες που «πυροβολούν» την κοινή γνώμη με τις θέσεις της Εκκλησίας ή πύρινα κηρύγματα, καταφέρνει πάντα να βρίσκεται στο προσκήνιο και να κινείται με άνεση τόσο στους εκκλησιαστικούς όσο και στους κοσμικούς κύκλους. Διατηρεί δε καλές –σε πολλές περιπτώσεις και προσωπικές– σχέσεις με πολιτικούς, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Ανδ. Λοβέρδος, γεγονός που φαίνεται ότι ενισχύει το προφίλ του ισχυρού ιεράρχη που πολλοί εκκλησιαστικοί κύκλοι του αποδίδουν.
Σήμερα, 16 χρόνια μετά την ενθρόνισή του στη Μητρόπολη Σύρου, ο κ. Δωρόθεος εξακολουθεί να προβάλλει ως ένας από τους πιθανούς και ισχυρούς διεκδικητές του αρχιεπισκοπικού θώκου.
