Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χάσει σε σχέση µε µερικά χρόνια πίσω το 60% των ψήφων του, το 42% των µελών του (ενώ πρόσθεσε από την άλλη ένα 25% νέων εσωκοµµατικών ψηφοφόρων) και σχεδόν κανένα από τα στελέχη του. Υστερα από πέντε εκλογικές ήττες δεν βρέθηκε ούτε ένα στέλεχος πλην του Τσίπρα που να ένιωσε συνυπεύθυνο για την εκλογική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ. Φαινόµενο πρωτοφανές στην ιστορία της Αριστεράς ως προς τις αξίες και τις αρχές της, την αίσθηση κάθε αριστερού για την προσωπική του ευθύνη.
∆εύτερο, ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019-23 δεν έκανε ουσιαστική αντιπολίτευση στον πυρήνα της πολιτικής της Ν∆. Η εκλογική ήττα του είναι αποτέλεσµα και αυτής της αδυναµίας του. Εκεί που κινήθηκε κάπως καλύτερα ήταν τα κοινωνικά ζητήµατα και τα σκάνδαλα. Αλλά µέχρι εκεί. Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ θα εξαρτηθεί από την ποιότητα µιας ουσιαστικής κοινωνικής και πατριωτικής αντιπολίτευσης και τον βαθµό παρουσίας εκ µέρους του.
Τρίτο, ο ΣΥΡΙΖΑ περιόρισε συχνά την όλη κριτική του στο πρόσωπο του Μητσοτάκη και σε πολιτικές που έχουν άµεση σχέση µε αυτόν. Αλλά µια τέτοια επιλογή δεν µπορεί να χαρακτηριστεί από µόνη της ως αριστερή. Τέτοια κριτική και πολεµική µπορεί να γίνεται και στο εσωτερικό της Ν∆ καθώς και από όλα τα άλλα κόµµατα. Εκείνο που ξεχωρίζει την κριτική της Αριστεράς είναι ότι αναδεικνύει πως πίσω από τον πρωθυπουργό υπάρχουν κοινωνικές δυνάµεις που τον στηρίζουν και τις οποίες εκπροσωπεί µε τον δικό του τρόπο ο Μητσοτάκης. Αριστερή κριτική στο σύστηµα είναι πριν απ’ όλα κριτική στην ολιγαρχία και τη διαπλοκή και η ανάδειξη του τρόπου που ο Μητσοτάκης και η πολιτική του τις εξυπηρετούν. Οι µεγάλες παρόλες έναντι του Μητσοτάκη µε αποσιώπηση του κύριου προβλήµατος της χώρας, ότι δηλαδή κινδυνεύει να βουλιάξει αν δεν κόψει τα προνόµια και τα στηρίγµατα του συστήµατος της διαπλοκής/ολιγαρχίας, αποτελούν άρνηση προσδιορισµού του κοινωνικού αντιπάλου της Αριστεράς. Και, δυστυχώς, αυτή η άρνηση συνοδεύτηκε τα τελευταία χρόνια από τον συµβιβασµό ή και την υποταγή τµηµάτων της ηγετικής οµάδας του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το σύστηµα.
Τέταρτο, η Αριστερά παλεύει για κοινωνική δικαιοσύνη, για ισονοµία, υπεράσπιση και προώθηση των δικαιωµάτων των εργαζοµένων και σειράς κοινωνικών οµάδων της χώρας µε ειδικά προβλήµατα και µε ανάγκες για εξειδικευµένα δικαιώµατα. Στον τοµέα αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να παράγει θετικό έργο.
Πέµπτο, η Αριστερά ήταν πάντα πατριωτική, µε σαφή άποψη για τα ζητήµατα της εξωτερικής πολιτικής και τα «µυστικά» της διπλωµατίας. ∆υστυχώς, µεγάλο τµήµα του ΣΥΡΙΖΑ έχει υιοθετήσει ανιστόρητα τις κλασικές αντιµαρξιστικές θέσεις του Προυντόν ενάντια στον πατριωτισµό (µερικοί µάλιστα θεωρούν την υιοθέτησή τους δείγµα αριστεροσύνης) και δεν επιθυµεί να ασχολείται µε τα εθνικά θέµατα. Αυτό το τµήµα δεν έχει καµιά αντίρρηση να στηρίξει τον Μητσοτάκη σε κάθε είδους υποχωρήσεις και σάπιους συµβιβασµούς απέναντι στην Τουρκία. ∆εν είναι τυχαίο ότι στήριξε µε νύχια και δόντια τον happy traveler ∆ένδια, σε αντίθεση µε την πολεµική του απέναντι στην εξωτερική πολιτική του 2015-18, σε αντίθεση µε τους Κασσελάκη και Παππά. ∆εν αντιλαµβάνεται ότι η χώρα θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση στα ελληνοτουρκικά και ότι είναι αναγκαίο ένα πατριωτικό µέτωπο της δηµοκρατικής παράταξης.
Εκτο, η Αριστερά ήταν πάντα ενωτική, επιδίωκε τις συµµαχίες και τη συγκέντρωση δυνάµεων σε µεγάλα µέτωπα συνεργασιών. Ο ΣΥΡΙΖΑ σταθερά εδώ και πέντε χρόνια απέρριπτε κάθε τέτοια προοπτική. Εµείς ως ΠΡΑΤΤΩ, ανεξαρτήτως του ποιος είναι στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, παραµένουµε πιστοί σε αυτή την πολιτική. Με επίσηµη επιστολή µας θα καλέσουµε και τώρα, για άλλη µια φορά, τον ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία, όπως και άλλες δυνάµεις. Ελπίζουµε αυτήν τη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ να αποδείξει ότι διαθέτει στοιχειώδη πολιτική λογική. Εµάς τα εσωκοµµατικά του δεν µας αφορούν. Παραµένουµε σταθερά υπέρ ενός ευρύτερου µετώπου εδώ και 13 χρόνια.
Εβδοµο, η Αριστερά είναι ο κόσµος της αναζήτησης της αλήθειας, του εµπλουτισµού και της δηµιουργικής ανανέωσης της γνώσης του. Είναι ο κόσµος του διαλόγου και της ανταλλαγής γνώµης. Της ανοιχτής και θαρραλέας συζήτησης, της πίστης στα δίκαια του εργαζόµενου λαού και της νεολαίας. Το ΠΡΑΤΤΩ µαζί µε άλλες εννέα οργανώσεις και κινήσεις καθώς και µεµονωµένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ συνδηµιούργησαν το φόρουµ του δηµοκρατικού διαλόγου και της αναζήτησης συγκλίσεων προκειµένου να φτιαχτεί ένα µεγάλο µέτωπο απέναντι στις σηµερινές κυρίαρχες δοµές και πολιτικές. Ελπίζω στις νέες συνθήκες ο ΣΥΡΙΖΑ να αποδεχτεί επιτέλους να συµµετάσχει σε έναν τέτοιο διάλογο. Το αρνητικό του αποτέλεσµα το 2023 συνδέεται και µε την επίδειξη αλαζονείας απέναντι σε άλλες δηµοκρατικές – προοδευτικές, πατριωτικές και σοσιαλιστικές δυνάµεις.
Ογδοο, η Αριστερά διακρινόταν πάντα για το ήθος της, την ενσυναίσθηση που διαθέτει, τη σταθερή αλληλεγγύη και πρακτική συµπαράσταση όπου και για όποιον το χρειαζόταν. Πάντα χαρακτηριζόταν από σεβασµό στους συντρόφους/συντρόφισσες, συναγωνίστριες και συναγωνιστές, αλλά και από παρρησία στην έκφραση γνώµης και τη στάση ζωής, καθώς και από σθένος στις δυσκολίες. Μεγάλο µέρος της εσωτερικής συζήτησης στον ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε έλλειψη ως προς αυτές τις αρχές και τις αξίες. Ανέδειξε έλλειψη αριστερής µόρφωσης και γνώσης για τις αρχές, τις αξίες, την ιστορία του κινήµατός µας. Ελλείψεις τις οποίες υποστήκαµε τα τελευταία χρόνια.
Ενατο, η Αριστερά ήταν πάντα ενωτική προκειµένου να κερδίσει έναντι της αντίδρασης. Ετσι κέρδισε και ο Τσίπρας το 2015, έτσι έχασε –από την έλλειψη τέτοιας πολιτικής– το 2023. Καλός και αποτελεσµατικός ηγέτης είναι αυτός που καταφέρνει να διασφαλίσει τη συγκέντρωση δυνάµεων στο κόµµα του, αλλά και τη συµπόρευση µε άλλες δυνάµεις, ακόµη και µικρές. Οποιος δηλώνει ότι αυτός από µόνος του θα κερδίσει τη ∆εξιά δεν εννοεί σίγουρα την κοινωνική ∆εξιά. Το δε πιθανότερο είναι να οδηγήσει το κόµµα του σε ήττα ή, ακόµη χειρότερα, στην υποταγή της στο άρχον σύστηµα. Ουδείς νικά µόνος του, χωρίς επιτελείο, ικανά στελέχη, συνεργασίες και συµµαχίες, πριν απ’ όλα χωρίς τον λαό.
∆έκατο και πολύ σηµαντικό είναι το δηµοκρατικό ζήτηµα. Η τάση του συστήµατος είναι να περιορίζει και να µειώνει τις δηµοκρατικές λειτουργίες. Η Αριστερά οφείλει να είναι η ίδια δηµοκρατική προκειµένου να είναι πειστικοί οι αγώνες της για δηµοκρατία.
Ολα αυτά που ανέφερα οδηγούν σε ένα συµπέρασµα: χρειάζεται η δηµιουργία ενός προοδευτικού – δηµοκρατικού – πατριωτικού ρεύµατος στην ελληνική κοινωνία που απαιτεί και θα απαιτήσει τον φορέα του. Το ΠΡΑΤΤΩ σταθερά θα συµβάλλει σε µια τέτοια κατεύθυνση.
