Η μάζα των πάγων που χάνονται από την Ανταρκτική κάθε χρόνο και καταλήγουν στη θάλασσα, έχει εμφανίσει αύξηση κατά έξι περίπου φορές από το 1979 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις Αμερικανών και Ολλανδών επιστημόνων.
Το φαινόμενο αποδίδεται κυρίως στην κλιματική αλλαγή και αναμένεται να οδηγήσει σε μεγαλύτερη άνοδο της στάθμης των ωκεανών διεθνώς τις επόμενες δεκαετίες.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Ιρβάιν, της NASA και του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, με επικεφαλής τον ειδικό στους παγετώνες καθηγητή Ερίκ Ρινιό, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), βρήκαν ότι η επιταχυνόμενη τήξη των πάγων έχει ήδη οδηγήσει σε άνοδο της στάθμης των θαλασσών κατά σχεδόν ενάμισι εκατοστό (14 χιλιοστά) μέσα στα τελευταία 40 χρόνια.
«Πρόκειται απλώς για την κορυφή του παγόβουνου. Καθώς η παγοκάλυψη της Ανταρκτικής συνεχίζει να λιώνει, αναμένουμε πολύ μεγαλύτερη άνοδο της στάθμης των θαλασσών μέσα στους επόμενους αιώνες», δήλωσε ο Ρινιό.
Η νέα μελέτη της διαχρονικής εξέλιξης των ανταρκτικών πάγων εξέτασε 18 διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, καθώς και νησιά γύρω από την Ανταρκτική, ενώ τα στοιχεία ελήφθησαν κυρίως από εναέριες και δορυφορικές φωτογραφίες.
Εκτιμάται ότι μεταξύ 1979-1990 η παγωμένη ήπειρος έχανε μέσω αποκόλλησης κατά μέσο όρο 40 γιγατόνους (δισεκατομμύρια τόνους) μάζας πάγων ετησίως, ενώ η ποσότητα αυτή έφθασε τους περίπου 252 γιγατόνους κατά την περίοδο 2009-2017.
Επίσης, ενώ μεταξύ 1979-2001 η μέση ετήσια τήξη πάγων υπολογιζόταν σε 48 γιγατόνους, έφθασε τους 134 γιγατόνους μεταξύ 2001-2017, εμφανίζοντας μέση ετήσια αύξηση 280%.
Η πιο ευάλωτη περιοχή και πιο επιρρεπής στην αποκόλληση πάγων (που γίνονται παγόβουνα), καθώς και στο λιώσιμο, θεωρείτο ανέκαθεν η Δυτική Ανταρκτική, όμως η νέα έρευνα δείχνει ότι υπάρχει κίνδυνος και για την Ανατολική. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι η Ανατολική Ανταρκτική, που διαθέτει περίπου δεκαπλάσιους πάγους από τη Δυτική και θεωρείτο πιο σταθερή, φαίνεται να είναι πιο ευαίσθητη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, από ό,τι εκτιμούσαν έως τώρα οι επιστήμονες. Υπολόγισαν ότι το ανατολικό τμήμα της ηπείρου έχει συμβάλει πάνω από 30% στη συνολική άνοδο της στάθμης των ωκεανών λόγω της Ανταρκτικής.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτή η απαισιόδοξη εκτίμηση έρχεται σε αντίθεση με το συμπέρασμα μιας μεγάλης επιστημονικής μελέτης, που είχε δημοσιευθεί στο “Nature” το 2018, σύμφωνα με την οποία στην πραγματικότητα στην Ανατολική Ανταρκτική προσθέτονταν περίπου πέντε δισεκατομμύρια τόνοι πάγου κάθε χρόνο κατά την περίοδο 1992-2017.
«Αν η νέα μελέτη είναι σωστή, τότε αλλάζει το ‘παιγνίδι’, όσον αφορά την άνοδο της στάθμης των θαλασσών αυτό τον αιώνα», δήλωσε στο “Science” ο διακεκριμένος κλιματολόγος Μάικλ Οπενχάιμερ του Πανεπιστημίου Πρίνστον.
Η νέα μελέτη -οι προβλέψεις της οποίας θα πρέπει να επιβεβαιωθούν- πυροδοτεί φόβους μήπως η έως τώρα θεωρούμενη σταθερή Ανατολική Ανταρκτική αρχίσει να καταρρέει και να χάνει τεράστιες ποσότητες πάγου. Όμως αναμένεται μια νέα επιστημονική διαμάχη για το ποια μελέτη είναι πιο αξιόπιστη, η απαισιόδοξη φετινή ή η αισιόδοξη περυσινή, όσον αφορά τη σταθερότητα της Ανατολικής Ανταρκτικής και τους κινδύνους που αυτή κρύβει.