«Homo homini lupus est» – «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος». Η φράση αυτή του Βρετανού φιλοσόφου Τόμας Χομπς (1588 – 1689) επιβεβαιώνεται τις τελευταίες ημέρες από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (SPD).
Η λυκοφαγία δίνει και παίρνει. Με πιο πρόσφατη την άκομψη απόπειρα «φαγώματος» του υπουργού Εξωτερικών Σίγκμαρ Γκάμπριελ από τον (ακόμα) πρόεδρο του κόμματος Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος, αθετώντας παλιότερη υπόσχεσή του ότι δεν θα γίνει υπουργός υπό την Άνγκελα Μέρκελ, προσπάθησε να αναλάβει ο ίδιος αυτό το κυβερνητικό αξίωμα. Υπαναχώρησε άτακτα, και άφησε τον εξοργισμένο κύριο Γκάμπριελ στη θέση του.
Το επεισόδιο είναι χαρακτηριστικό για την παρακμή στην οποία έχει περιπέσει το πάλαι ποτέ πανίσχυρο κόμμα. Αλλά σε αυτό δεν είναι μόνο. Εξίσου παρακμιακά είναι τα φαινόμενα και στους Χριστιανοδημοκράτες (CDU). Και η πρώτη που το πληρώνει αυτό είναι η κ.Μέρκελ, το κύρος της οποίας μειώνεται συνεχώς. Αυτό οφείλεται καταρχάς στις μεγάλες απώλειες του κόμματός της στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Τα αποφασιστικά πλήγματα ήρθαν όμως, πρώτον, από την αδυναμία της να σχηματίσει τρικομματική κυβέρνηση συνασπισμού (τύπου Τζαμάικα) με τους Ελεύθερους Δημοκράτες και τους Πράσινους, και δεύτερον, από το τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων με τους Σοσιαλδημοκράτες για την συγκρότηση νέου μεγάλου συνασπισμού (Groko) κατά το οποίο, για να σώσει την καγκελαρία της, αναγκάστηκε να δώσει έξι υπουργεία στους τελευταίους (μεταξύ άλλων και το υπουργείο Οικονομικών) και να κρατήσει μόνο τρία για το κόμμα της. Από τότε ένας αέρας εξέγερσης πνέει στο CDU, ο οποίος ίσως μετατραπεί σε σίφουνα αν τα μέλη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, που καλούνται σε δημοψήφισμα τις επόμενες εβδομάδες να αποφανθούν για την συγκυβέρνηση Groko, πουν «όχι» σε αυτήν. Το ενδεχόμενο θεωρείται πλέον πολύ πιθανό, ύστερα μάλιστα από το άκομψο «άδειασμα» του κ.Γκάμπριελ. Τυχόν επιβεβαίωσή του στις κομματικές κάλπες θα σήμαινε πολιτικά τον «ξαφνικό θάνατο» όχι μόνο του κ.Σουλτς, αλλά και της κ. Μέρκελ, που θα έχανε έτσι κάθε νομιμοποίηση ως ηγερία των Χριστιανοδημοκρατών.
Αλλά και στην περίπτωση που το εσωκομματικό δημοψήφισμα αποβεί θετικό, οι οιωνοί για τη νέα κυβέρνηση εδώ στο Βερολίνο δεν είναι καλοί. Όχι μόνο επειδή πρόκειται, όπως έγραψε το «Spiegel», για «συνασπισμό των χαμένων» – και τα τρία κόμματα που τον συναποτελούν (Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες, Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας) είχαν μεγάλες απώλειες στις τελευταίες εκλογές, ενώ σήμερα, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, δεν διαθέτουν πλέον την πλειοψηφία των ψηφοφόρων. Αλλά και επειδή τόσο το εσωτερικό, όσο και το ευρωπαϊκό περιβάλλον, έχει αλλάξει εις βάρος της.
Στο εσωτερικό, επειδή θα έχει να αντιμετωπίσει διπλή αντιπολίτευση. Στα δεξιά, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρονικά, το (νέο-) φιλελεύθερο κόμμα FDP και την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία AfD και στα αριστερά, την Linke (Αριστερά) και τους Πράσινους. Και στην Ευρώπη η θέση της Γερμανίας θα είναι λιγότερο ισχυρή, επειδή ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, εκμεταλλευόμενος την πολύμηνη «ακυβερνησία» στο Βερολίνο, έχει υφαρπάξει την πρωτιά από την κ.Μέρκελ στα ευρωπαϊκά ζητήματα. Κι αυτό θα συνεχιστεί μάλλον και στο μέλλον: Μπροστά στο πυροτέχνημα των προτάσεων του γάλλου προέδρου για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κυβερνητικό πρόγραμμα της καγκελάριου θυμίζει το φως που βγάζουν οι πυγολαμπίδες. Η κ.Μέρκελ θα ξαναμπεί βέβαια πάλι μπροστά στην ευρωπαϊκή σκηνή λόγω του οικονομικού υπερ-βάρους της χώρας της. Όμως η μέθοδος του «βήμα προς βήμα» που ακολουθούσε μέχρι τώρα φαντάζει εντελώς πλέον εντελώς ξεπερασμένη ύστερα από τα κβαντικά άλματα του κ.Μακρόν. Η ίδια πάντως δείχνει αποφασισμένη να μην «επανεφεύρει» τον εαυτό της. Κι αυτό επειδή τα οραματικά σχέδια τής είναι ξένα. «Όποιος βλέπει οράματα να πάει στο γιατρό» επαναλαμβάνει συχνά, επικαλούμενη μια φράση του Μπρούνο Κράισκυ (1911 – 1990), του σοσιαλδημοκράτη πρώην καγκελάριου της Αυστρίας. Αυτό που δεν έκανε για δώδεκα συναπτά έτη η κ.Μέρκελ ως καγκελάριος, δεν πρόκειται να το κάνει τώρα στα πολιτικά της γεράματα.
Κι αυτό πάλι, αν σκεφτεί κανείς τι τέρατα θα μπορούσε να γεννήσουν τα όποια μερκελικά οράματα, είναι η ίσως πολυτιμότερη συμβολή της στις μελλοντικές εξελίξεις στη Γερμανία και αλλού.
