Στο βιβλίο του «Μ.Μ.Ε. την άδειά σας» ο πρώην υπουργός Νίκος Παππάς αναλύει, μεταξύ άλλων, τη στρατηγική για την ενίσχυση του κλάδου
Εδώ και λίγες ημέρες στα ράφια των βιβλιοπωλείων βρίσκεται το βιβλίο του Νίκου Παππά με τον ευφάνταστο –με πολλά υπονοούμενα– τίτλο «Μ.Μ.Ε. την άδειά σας» (εκδ. Θεμέλιο). Σε αυτό ο πρώην υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει την προσπάθεια της προηγούμενης κυβέρνησης να ρυθμίσει το τηλεοπτικό τοπίο με τον διαγωνισμό των αδειών, αφού πρώτα ξετυλίγει το ιστορικό και την εμπλοκή προηγούμενων κυβερνήσεων, για να καταλήξει μέχρι το πρόσφατο ειδικό δικαστήριο από την κυβέρνηση Μητσοτάκη με σχόλια, κρίσεις και συμπεράσματα πάνω στο τελευταίο. Το βιβλίο προλογίζει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Αλέξης Τσίπρας.
Υλοποιήθηκε ένα πάγιο αίτημα
Ιδιαίτερη έκταση καταλαμβάνoυν το ΕΚΟΜΕ και η θέσπιση του επενδυτικού κινήτρου cash rebate (35%), που συνέβαλαν στην «Ανάσταση του οπτικοακουστικού κλάδου», όπως τιτλοφορείται και το σχετικό κεφάλαιο. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προτεραιοποιήσει την προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό στον χώρο των οπτικοακουστικών μέσων και σ’ αυτό έπαιξαν καθοριστικό ρόλο ο νόμος ίδρυσης του ΕΚΟΜΕ το 2015 και η θέσπιση του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου το 2017 για την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων που υπάγονται στο καθεστώς ενίσχυσης. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικότερα το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με υπουργό τον Νίκο Παππά και γενικό γραμματέα Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (και στη συνέχεια υφυπουργό) τον Λευτέρη Κρέτσο, υλοποίησε ένα πάγιο και χρόνιο αίτημα του κινηματογραφικού κλάδου: τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων (cash rebate, αυτόματη επιστροφή φόρου) με στόχο την ανάπτυξη της οπτικοακουστικής παραγωγής και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Στόχοι ήταν η ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η αύξηση της απασχόλησης, η καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, τα έσοδα στο κράτος (άμεσα και έμμεσα, ΦΠΑ, ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ.) και η ενίσχυση του τουρισμού με την ανάδειξη των φυσικών τοπίων, όλα αυτά δε μέσα από ένα διαφανές και ευέλικτο σύστημα αυτόματης χρηματοδότησης (με δικλίδες ασφαλείας και συγκεκριμένα κριτήρια). Απαραίτητο εργαλείο στην επιτυχή υλοποίηση αυτού του οράματος ανάπτυξης ήταν και τα Film Offices, η δημιουργία δηλαδή ενός δικτύου γραφείων διεκπεραίωσης οπτικοακουστικής παραγωγής στις περιφέρειες και στους μεγάλους δήμους. Η ταινία «H μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη ήταν η πρώτη που γυρίστηκε στην Ελλάδα με την αρωγή του θεσμού των Film Offices, συγκεκριμένα της Στερεάς Ελλάδας, το 2018.
Ενδιαφέρον έχουν τα νούμερα και τα παραδείγματα που παραθέτει ο Νίκος Παππάς στο βιβλίο του και αναδεικνύουν τη σημαντικότητα και τα αποτελέσματα της πολιτικής σε αυτό τον τομέα. Συγκεκριμένα: «Η δημιουργική βιομηχανία στην Ελλάδα περιλαμβάνει τον οπτικοακουστικό τομέα, και, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (2014), συνεισφέρει μόνο κατά 1,4% στο ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι στο 2,8%. Ειδικότερα, η δημιουργική βιομηχανία παρουσίασε κατά την περίοδο 20082014 πολύ μεγαλύτερη ύφεση από ό,τι η ελληνική οικονομία στο σύνολό της, ενώ ο οπτικοακουστικός τομέας παρουσίασε τη μεγαλύτερη ύφεση από όλους τους κλάδους. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι η απασχόληση στον οπτικοακουστικό τομέα στην περίοδο 2008-2014 μειώθηκε κατά 56,8%». Στον αντίποδα αυτών αξίζει να αναφερθεί ότι από τότε που άρχισαν να εντάσσονται παραγωγές στο επενδυτικό κίνητρο το 2018 και μέχρι τον Αύγουστο του 2019 η συνολική επένδυση στη χώρα από τις δαπάνες υπερέβαινε τα 32 εκατ. ενώ δημιουργήθηκαν στον κλάδο 11.500 θέσεις εργασίας. Βέβαια ένα άλλο μεγάλο παράλληλο έργο πάγωσε από την επόμενη κυβέρνηση μετά τις εκλογές του 2019: το Εθνικό Αποθετήριο Οπτικοακουστικών Αρχείων.
To EKOME ήρθε για να μείνει
Στο βιβλίο αναφέρονται συγκεκριμένα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τη δυναμική του κλάδου και τα πολλαπλά οικονομικά οφέλη. Το 2017 στη Νάξο έγιναν τα γυρίσματα της ταινίας του Bollywood «Η τίγρης είναι ζωντανή». Το νησί των Κυκλάδων επιλέχθηκε από την Jash RaJ Films, ίσως τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών της Ινδίας, ως φυσικό σκηνικό για ένα τμήμα των γυρισμάτων, καθώς και για ένα τραγούδι της ταινίας, το «Swag Se Swagat song». To 2022 το συγκεκριμένο video clip είχε περισσότερες από 938 εκατομμύρια προβολές στο YouTube. Aλλο παράδειγμα αποτελούν τα γυρίσματα της βρετανικής σειράς του BBC «Η μικρή τυμπανίστρια» (Τhe little drummer girl) σε σκηνοθεσία του Παρκ Τσανγονκ τον Απρίλιο του 2018 στον αρχαιολογικό χώρο του Σουνίου. Προβλήθηκε σε 80 τηλεοπτικά δίκτυα σε όλο τον κόσμο. Bέβαια μην ξεχνάμε και την πρώτη διεθνή παραγωγή από τη Βρετανία που εντάχθηκε στο επενδυτικό κίνητρο του cash rebate, το «Durrels», με την πλειονότητα των γυρισμάτων να γίνεται στην Κέρκυρα. Η ίδρυση του ΕΚΟΜΕ και η θέσπιση του cash rebate για την ενίσχυση του οπτικοακουστικού τομέα αποδεικνύουν ότι ο πολιτισμός είναι αναπτυξιακό εργαλείο. Αρκεί να υπάρχουν όραμα, στρατηγική, πολιτική βούληση και γενναιόδωρη οικονομική πολιτική. Για τη στήριξη της οπτικοακουστικής παραγωγής είχαν εγκριθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση 450 εκατ. ευρώ. Ενώ το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ήταν το χρηματοδοτικό εργαλείο που εγγυήθηκε ταχύτητα στις πληρωμές και ευελιξία στη συνεργασία με τους διεθνείς επενδυτές. Για πρώτη φορά η Ελλάδα απέκτησε ένα ανεκτίμητο και αδιαμεσολάβητο από πολιτικές παρεμβάσεις εργαλείο χρηματοδότησης, έναν αποτελεσματικό μοχλό ανάπτυξης του οπτικοακουστικού κλάδου. Οπως καταλήγει και ο πρώην υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Νίκος Παππάς: «Το ΕΚΟΜΕ ήρθε για να μείνει».
