Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις και διαμαρτυρίες ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υλοποιεί την απόφασή του και από σήμερα Παρασκευή η Αγία Σοφία θα αρχίσει να λειτουργεί ως τζαμί μετά από 86 ολόκληρα χρόνια.
Τρεις ιμάμηδες και πέντε μουεζινίδες διεξήγαγαν την τελετή, υπό το βλέμμα του Ερντογάν, ο οποίος έφθασε στην Αγία Σοφία λίγο πριν ξεκινήσει η προσευχή συνοδευόμενος από τους περισσότερους υπουργούς της κυβέρνησής του.
Στην προσευχή παρευρέθηκαν ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και ο εμίρης του Κατάρ, ο εθνικιστής ηγέτης Ντεβλέτ Μπαχτσελί, καθώς και πολλοί βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος.
Ο Ερντογάν και οι πλέον υψηλόβαθμοι υπουργοί του, φορώντας λευκές μάσκες για την προστασία τους από την COVID-19, γονάτισαν πάνω σε γαλάζια χαλιά κατά την έναρξη μιας τελετής που σημαδεύει την επιστροφή της μουσουλμανικής λατρείας στο μνημείο. Στην είσοδο της Αγίας Σοφίας μάλιστα τοποθετήθηκε μία πινακίδα, η οποία αναγράφει πλέον «Μεγάλο Τζαμί», ενώ σε περίοπτη θέση βρίσκεται αναρτημένη και η τουρκική σημαία.
Η φιέστα που είχε στήσει ο Τούρκος πρόεδρος ξεκίνησε με ανάγνωση στίχων του κορανίου από τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ στην συνέχεια έγινε το κάλεσμα στους μουσουλμάνους για προσευχή από τους τέσσερις μιναρέδες που βρίσκονται γύρω από τον ναό.
Μετά το τέλος της προσευχής ο Ερντογάν δήλωσε πως ευελπιστεί ότι η Αγιά Σοφιά θα μπορεί να εξυπηρετεί όλους τους πιστούς ως τζαμί. Διευκρίνισε ωστόσο ότι «ως πολιτισμική κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας, είναι ένας τόπος στον οποίο μπορούν να έρχονται άνθρωποι όλων των θρησκειών και να τον επισκέπτονται».
«Η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί τερμάτισε την αναμονή του έθνους μας. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, 350.000 άτομα βρέθηκαν σήμερα στην Αγιά Σοφιά», είπε επίσης ο Τούρκος πρόεδρος.
Νωρίτερα ουρές σχηματίστηκαν σε σημεία ελέγχου γύρω από το ιστορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, όπου ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας επέβλεπαν τη διατήρηση της ασφάλειας. Μόλις περνούσαν τα σημεία ελέγχου, οι πιστοί κάθονταν πάνω σε χαλάκια προσευχής σε ασφαλισμένες περιοχές έξω από το κτίριο στην πλατεία Σουλτανχαμέτ.
Το βίντεο-πρόσκληση του Ερντογάν
Ο Ερντογάν με άκρως ηγεμονική διάθεση θα έλεγε κανείς, ανάρτησε ένα βίντεο 5:36 λεπτών στο οποίο ακούγεται ένα τραγούδι που καλεί τους Ισλαμιστές να συσπειρωθούν και θα προσευχηθούν όλοι μαζί, σε 9 γλώσσες λαών με μουσουλμανικό πληθυσμό, μεταξύ άλλων Σουαχίλι, μπενγκάλι, αραβικά, αλβανικά, βοσνιακά, αφγανικά, κιργιζιανά, τούρκικα αλλά και… κουρδικά!
Turkey's President Erdogan visited the Hagia Sophia on Thursday ahead of its first Muslim prayers following its conversion into a mosque after 86 years as a museum pic.twitter.com/CskuWx1OUB
— Bloomberg QuickTake (@QuickTake) July 24, 2020
Ayasofya'da 86 yıl sonra namaz kılınacakhttps://t.co/CaO4oAgZL1 pic.twitter.com/nPcYp10Yd6
— duvaR (@gazeteduvar) July 24, 2020
Η Αγία Σοφία είναι έτοιμη για την πρώτη μουσουλμανική προσευχή σήμερα, μετά από 86 χρόνια, δήλωσε λίγο πριν ξεκινήσει η προσευχή ο κυβερνήτης της επαρχίας της Κωνσταντινούπολης, Αλί Γιερλικάγια, ενώ ο Αλί Ερμπάς, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) ανακοίνωσε τον διορισμό τριών ιμάμηδων και πέντε μουεζίνιδων για το «τέμενος Αγία Σοφία».
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο μνημείο, ο κυβερνήτης ανέφερε πως «όλοι ανυπομονούν να παρευρεθούν στις ειδικές προσευχές με μεγάλο ενθουσιασμό».
Αναφερόμενος στα υγειονομικά μέτρα κατά του κορονοϊού, τόνισε ότι θα υπάρχουν πέντε διαφορετικοί ανοιχτοί χώροι για τους προσκυνητές για να αποφευχθεί ο συνωστισμός.
Masjid Ayasofya (Hagia Sofia) is ready for it's first Jummah Salah since being restored as a Mosque
People are already queuing up so they get a chance to secure a spot and pray there on this historic occasion pic.twitter.com/N0StYgPZnB
— Az (@AzTheBaz) July 23, 2020
Η προσευχή της Παρασκευής διαβάστηκε περίπου στη 1 το μεσημέρι, ενώ ήδη οι δρόμοι γύρω από την περιοχή έκλεισαν αφού επικρατούν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, με ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας και της αντιτρομοκρατικής.
Οι χώροι για τους πιστούς ξεκίνησαν να ανοίγουν από τις 10:00 τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας, ωστόσο πολλοί ήταν εκείνοι που από νωρίς το πρωί συγκεντρώθηκαν στο σημείο και έτσι στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης επικρατεί το αδιαχώρητο. Κάποιοι μάλιστα, φρόντισαν να διανυκτερεύσουν έξω από την Αγία Σοφία.
#Canlı: #AyasofyaCamii, bugün kılınacak cuma namazı ile ibadete açılıyor. Türkiye’nin dört bir tarafından İstanbul’a gelen vatandaşlar, güvenlik noktalarından geçerek Sultanahmet Meydanı’na girmeye başladı https://t.co/QK9bDM2Qlc
— AA Canlı (@AACanli) July 24, 2020
Ο Γιερλικάγια διευκρίνισε ότι οι προσκυνητές που έρχονται στην Αγία Σοφία θα πρέπει να φέρουν τις δικές τους μάσκες και χαλιά προσευχής, ως μέτρο προφύλαξης κατά της Covid-19.
Ο Μεχμέτ Μποϊνουκαλίν, ο Φερούχ Μουστουέρ και ο Μπουνιαμίν Τοπκούογλου είναι οι διορισμένοι ιμάμηδες, ανέφερε ο Αλί Ερμπάς.
Στις 10 Ιουλίου το Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Τουρκίας, αποδέχθηκε αίτηση διαφόρων οργανώσεων και ακύρωσε κυβερνητική απόφαση του 1934 που απέδιδε στην Αγία Σοφία το καθεστώς μουσείου. Μόλις η απόφαση αυτή δημοσιοποιήθηκε, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.