Στο µαύρο φόντο των τριών αλλεπάλληλων γυναικοκτονιών που καταγράφηκαν µέσα σε µόλις δύο µέρες η Αλεξάνδρα Μάκου, µητέρα της Γαρυφαλλιάς που έχασε τη ζωή της από τα χέρια του συντρόφου της στη Φολέγανδρο, µιλάει για τις ρίζες του βάρβαρου φαινοµένου των γυναικοκτονιών αλλά και για την τραγική απουσία του κράτους, που εξακολουθεί να παρακολουθεί αµέτοχο τη δραµατική αύξηση των θυµάτων της έµφυλης βίας.
Από την αρχή τους έτους 13 γυναίκες έχουν χάσει τη ζωή τους. Στη νέα κανονικότητα που ορίζεται από το αίµα των δολοφονηµένων γυναικών η κυβέρνηση δεν τολµά να εισαγάγει στο ποινικό δίκαιο τον όρο γυναικοκτονία. Παράλληλα, η ελλιπής απόκριση των αστυνοµικών αρχών δίνει τον απαραίτητο χώρο και χρόνο για την τέλεση ακόµη µίας γυναικοκτονίας.
Μπορούµε άραγε να ελπίζουµε ότι η τραγική λίστα των θυµάτων δεν θα µεγαλώσει;
Η κ. Μάκου, έχοντας µετατρέψει τον πόνο σε δράση, στέλνει ένα ηχηρό µήνυµα ελπίδας και αγώνα δηλώνοντας ρητά πως «εµείς θα συνεχίσουµε να διεκδικούµε».
Τι απαντάτε σε αυτούς που επιµένουν να χαρακτηρίζουν τις γυναικοκτονίες «εγκλήµατα πάθους» και σε εκείνους που αναρωτιούνται «γιατί δεν έφυγε;»;
Το ότι ο όρος γυναικοκτονία αρχίζει να γίνεται αποδεκτός κοινωνικά είναι οξύµωρο επειδή οι γυναικοκτόνοι γεννιούνται σε αυτή την κοινωνία. Οπότε ο καθένας µας είναι συνυπεύθυνος. Εµείς πρέπει να βγούµε από τις στερεοτυπικές αντιλήψεις! Πρέπει να σπάσουµε τον κύκλο της βίας. Θλίβοµαι όταν ακούω «γιατί δεν έφευγε;», επειδή οι περισσότεροι από αυτούς θα τη συµβούλευαν να µη φύγει και να µη χαλάσει το σπίτι της. Και υπάρχουν και αυτές που έφυγαν και κατέληξαν δολοφονηµένες. Και ενώ όλοι θα έπρεπε να αναρωτιούνται γιατί σκοτώνουν οι δολοφόνοι, πάλι ρίχνουν την ευθύνη στο θύµα!
Θεωρείτε πως βρισκόµαστε σε περίοδο έξαρσης των γυναικοκτονιών;
Σίγουρα βρισκόµαστε σε περίοδο έξαρσης του φαινοµένου, το οποίο καλά κρατεί εδώ και αιώνες. Οµως οι γυναίκες είναι αυτές που αλλάζουν και διεκδικούν σεβασµό, αγάπη, φροντίδα και να στέκονται ισάξια δίπλα στον άντρα. Και είναι οι άντρες αυτοί που δεν το δέχονται επειδή έχουν µεγαλώσει µέσα σε µια πατριαρχική κοινωνία όπου το αρσενικό επιβάλλεται, χειραγωγεί, κακοποιεί και καταπιέζει διότι θεωρεί κτήµα του το θηλυκό. Και όταν το θηλυκό υψώνει ανάστηµα τους είναι µη αποδεκτό. Και η ζωή της πια δεν έχει καµία αξία αφού δεν είναι υποχείριό τους!
Φταίει η καταγωγή ή η ταξική θέση του εκάστοτε γυναικοκτόνου;
Αυτό που ακούγεται από µερικούς για την καταγωγή ή την ταξική θέση των δολοφόνων δεν έχει καµία βάση. Εγκλήµατα γίνονται και από «επιφανείς ανθρώπους», πτυχιούχους και από ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Ο δολοφόνος της Γαρυφαλλιάς µου ήταν πτυχιούχος από «καλή οικογένεια» και ο δολοφόνος της Καρολάιν πιλότος. Ο γυναικοκτόνος αναπνέει τον ίδιο αέρα και βλέπει τον ίδιο ήλιο µε σένα.
Η κυβέρνηση αρνείται να εισαγάγει στο ποινικό δίκαιο τον όρο γυναικοκτονία. Γιατί πρέπει να αναγνωριστούν οι γυναικοκτονίες ως ξεχωριστό έγκληµα;
Πραγµατικά απογοητεύοµαι που ακόµη και σήµερα, ύστερα από τόσες γυναικοκτονίες, συζητάµε αν θα πρέπει να θεσπιστεί νοµικά ο όρος. Παγκοσµίως έχει αναγνωριστεί το γεγονός ότι η βία έχει έµφυλη διάσταση. Και είναι ανθρωποκτονία από πρόθεση και τιµωρείται µε ισόβια. Ωστόσο θα πρέπει να το δούµε από την ορθή οπτική µάτια. Και δεν εννοούµε βαρύτερη ποινή, αλλά µε άλλο βλέµµα, τόσο από τον νοµοθέτη όσο και από τη ∆ικαιοσύνη και τους κρατικούς θεσµούς. Και γιατί άραγε φοβούνται τόσο πολύ αυτό τον όρο;
Ποιες άλλες πρωτοβουλίες πρέπει να αναλάβει το κράτος ώστε να υπάρξει πρόληψη των γυναικοκτονιών;
Για να σπάσει ο κύκλος της έµφυλης βίας δεν αρκεί να παρακινεί το κράτος τις γυναίκες να µιλήσουν. ∆εν αρκεί να τους παρέχει το όποιο δίχτυ ασφαλείας. Πρωτίστως πρέπει να προλάβει να µην υπάρξουν δολοφόνοι. Η πρόληψη είναι το σηµαντικότερο και πρέπει να ξεκινά από την ώρα µηδέν, της γέννησης του ανθρώπου. Είναι σύνθετο φαινόµενο και χρειάζεται πολλή δουλειά. Πρώτα από το κράτος και µετά από εµάς. Θα ήταν πολύ ελπιδοφόρο αν οι ίδιοι οι άντρες συµβάλουν σε αυτό µε το να γίνουν σύµµαχοι στον αγώνα εναντίον της έµφυλης βίας και να µην επικροτούν τέτοιες συµπεριφορές. Εγώ πάντως από τη θέση µου ως µάνας της Γαρυφαλλιάς βλέπω ένα κράτος απρόθυµο που είναι απλός θεατής. Και απορώ. Πότε τελικά θα αφυπνιστεί; Πόσες ακόµη πρέπει να µετρήσουµε; Και πραγµατικά εύχοµαι να µη βρεθούν στη θέση µου, γιατί µόνο τότε θα καταλάβουν! Αλλά όσο τα παιδιά τους κοιµούνται στα δωµάτιά τους δεν τους αγγίζει!
Ποια είναι η ανταπόκριση της πολιτείας στις πρωτοβουλίες που έχετε αναλάβει µε άλλες µητέρες που οι κόρες τους δολοφονήθηκαν;
Οταν έχουν αφαιρέσει τη ζωή του παιδιού σου τόσο βίαια και άδικα, όταν σ’ το έχουν ξεριζώσει και σε αναγκάζουν να ζεις αυτή την απώλεια, πώς µπορείς να ζήσεις; Πώς να διαχειριστείς ότι πρέπει να συνεχίσεις; Εκεί µε έναν ευλογηµένο τρόπο βρίσκεις τη δύναµη να αποδώσεις φόρο τιµής σε όλα αυτά τα αδικοχαµένα παιδιά. Κάνεις τον πόνο δράση. Ετσι ενωθήκαµε όλοι οι γονείς και παλεύουµε να αλλάξει κάτι. Να µη βρεθούν άλλοι γονείς στη θέση µας. Γίναµε µια µεγάλη οικογένεια και ζητάµε από την πολιτεία να σταθεί κοντά µας ως αρωγός, έστω και τώρα. Και ζητάµε τα αυτονόητα, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει βούληση ούτε προθυµία! Στείλαµε µια επιστολή προς τα αρµόδια υπουργεία ζητώντας τα δικαιώµατά µας, µιας κι έχουµε κι εµείς δικαιώµατα. ∆εν έχουν δικαιώµατα µόνο οι δολοφόνοι. Κι αν θεωρείτε σηµαντικό ότι µας απάντησαν… Ναι, µας απάντησαν! Αλλά εµείς θα συνεχίσουµε να ζητάµε και να φωνάζουµε.