Ο Θανάσης Μπίρλης είναι ένας από τους πρώτους οπτικούς – οπτομέτρες στην Ελλάδα. Στον ελεύθερο χρόνο του κατασκευάζει, ζωγραφίζει και φωτογραφίζει το αποτύπωμα της πόλης στον χρόνο.
Μπαίνοντας στο κατάστημα Οφθαλμός στη στοά Νικολούδη στο κέντρο της Αθήνας (ένα από τα πολλά της αλυσίδας) είναι δύσκολο να μην παρατηρήσει κανείς τη βιτρίνα που θυμίζει καλλιτεχνική εγκατάσταση, τους πίνακες στους τοίχους και τον πρωτότυπο πολυέλαιο που είναι φτιαγμένος από παλιά γυαλιά.
Ο δημιουργός του Θανάσης Μπίρλης μίλησε στο Documento για τη συστηματική ενασχόληση με την τέχνη και τον τρόπο που το επάγγελμά του αποτέλεσε γι’ αυτόν πηγή έμπνευσης. «Πρόκειται για ένα art κατάστημα με αντίστοιχο ύφος στα προϊόντα. Εκτός από την ποιότητα των γυαλιών, μας ενδιαφέρει και η αισθητική. Ολα όμως γίνονται με μέτρο, χωρίς να ξεπερνάμε το προϊόν. Παρά τον “βομβαρδισμό” από γυαλιά-απομιμήσεις που βλέπει κανείς στον δρόμο και στα περίπτερα, εμείς επιμένουμε στη δική μας φιλοσοφία. Η βιτρίνα μας είναι μια αισθητική παρέμβαση στην πόλη».
Τα μάτια είναι πολύτιμα για εκπτώσεις
Η ενασχόληση με βαριά και ασυνήθιστα περιστατικά όρασης αποτελεί σταθερή μέριμνα στα καταστήματα Οφθαλμός. «Ασχολούμαστε με άτομα που έχουν προβληματική όραση εξαιτίας διαφορετικών παθήσεων, όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και οι παρενέργειες που δημιουργεί ο διαβήτης. Αυτά τα προβλήματα δεν λύνονται με απλά γυαλιά. Επίσης, όλα τα καταστήματά μας στελεχώνονται από εξειδικευμένους οπτικούς με πτυχίο. Η παγκοσμιοποίηση και το άνοιγμα των επαγγελμάτων δημιούργησαν σύγχυση στον κόσμο. Προσπαθούμε να αποδείξουμε ότι ένα φτηνό γυαλί που θα βρει κάποιος στο ίντερνετ δεν θα λύσει το πρόβλημα όρασης, ενώ μπορεί να έχει επιπτώσεις και στην υγεία. Ο κόσμος, σαφώς επηρεασμένος από την κρίση, έκανε έκπτωση σε πολλά πράγματα. Εγώ θεωρώ ότι τα μάτια είναι πολύτιμα για να κάνουμε εκπτώσεις».
Στον Οφθαλμό μπορεί κανείς να βρει γυαλιά για όλα τα γούστα με μοντέρνες και κλασικές πινελιές. «Εχουμε ιδιαίτερη αγάπη στα αμερικανικά γυαλιά που διαφημίζονται από τα ιερά τέρατα του Χόλιγουντ. Οι Αμερικανοί είναι λάτρεις της παλιάς τεχνολογίας και κατασκευάζουν ψαγμένα προϊόντα γι’ αυτούς που έχουν τρέλα με τα γυαλιά. Εγώ λατρεύω το vintage στιλ, που θα μείνει πάντα στη μόδα».
Πολυέλαιος από παλιά γυαλιά, τέχνη από φθαρτά υλικά
Ο Θανάσης Μπίρλης στον ελεύθερο χρόνο του κατασκευάζει μικρογλυπτά, ζωγραφίζει και αναζητάει με τη φωτογραφική του μηχανή τις αόρατες πλευρές της πόλης. «Η ενασχόληση με την τέχνη ήταν μια διέξοδος από τις δυσκολίες. Στα εφηβικά μου χρόνια αγαπούσα τις κατασκευές και συμμετείχα σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Αυτή η αγάπη μού έδωσε δύναμη για το επιχειρείν που είναι πολύ δύσκολη υπόθεση σήμερα. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου ερχόμουν καθημερινά σε επαφή με φθαρτά υλικά. Αυτό βοήθησε τις αναζητήσεις μου στην τέχνη». Στο υπόγειο του καταστήματος λειτουργεί ένα ιδιότυπο καλλιτεχνικό εργαστήρι. Τα αντικείμενα που κατασκευάζει ο Θανάσης Μπίρλης από παλιά υλικά είναι πολύ πρωτότυπα.
«Οι δημιουργίες αυτές είναι χειροποίητες και περνάνε την ιδέα της ανακύκλωσης και το μήνυμα ότι τίποτε δεν είναι φθαρτό. Ολα ξεκίνησαν όταν ένας κύριος μου έφερε ένα ζευγάρι γυαλιά που δυσκολευόταν να αποχωριστεί. Το αγαπημένο γυαλί του παππού ή ενός άλλου κοντινού προσώπου έχει μια θέση στη βιβλιοθήκη και στο σπίτι. Το πρώτο αντικείμενο που έφτιαξα ήταν μια πεταλούδα. Τα μικρογλυπτά μου βρέθηκαν τελικά στο πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη».
Ο Θανάσης Μπίρλης έχει πραγματοποιήσει μέχρι σήμερα δέκα ατομικές εκθέσεις. «Αυτή την περίοδο ετοιμάζω μια δουλειά με τίτλο “Αόρατη πόλη”. Ξεκίνησε ως έκθεση φωτογραφίας από μια δική μου ανησυχία, μια διαφορετική εικαστική ματιά στην Αθήνα. Πριν από μερικά χρόνια φωτογράφισα εγκαταλειμμένα ακίνητα στον Κεραμεικό που σήμερα είναι έτοιμα να γίνουν ξενοδοχεία. Αυτή η φωτογραφική αναζήτηση έγινε έκθεση στο Μουσείο Ηρακλειδών και πλέον ετοιμάζω και έκθεση ζωγραφικής».
Από την πόλη λείπει η φαντασία
Ο Θανάσης Μπίρλης είναι ένας από τους πρώτους οπτικούς – οπτομέτρες στην Ελλάδα. «Προέρχομαι από οικογένεια οικοδόμων με μικροαστικό όνειρο του μπαμπά να γίνω γιατρός. Η αποτυχία στην Ιατρική μού έδωσε την ευκαιρία να δοκιμάσω κάτι καινούργιο στο νεοϊδρυθέν τμήμα της Οπτικής. Είμαι ο τέταρτος σε σειρά πτυχιούχος οπτικός στην Ελλάδα. Με ιντρίγκαρε το γεγονός ότι ήταν τόσο ανοιχτό το πεδίο».
Εζησε την εποχή του έντονου συνδικαλισμού και την ενασχόληση των φοιτητών με κοινωνικο-πολιτικά ζητήματα. «Θυμάμαι την πρώτη μαθητική διαδήλωση στον Υμηττό σε ένδειξη συμπαράστασης στους φοιτητές που βρίσκονταν στο Πολυτεχνείο. Είχα την τύχη να ζήσω και τις ιστορικές διαδηλώσεις για τον ν. 815. Οι φοιτητές ξενυχτούσαν τότε για να συντάξουν ένα ψήφισμα. Πάντα θεωρούσα σημαντική την ενασχόληση με τα κοινά».
Πιστεύει δε ότι σήμερα η φαντασία και η πρωτοβουλία λείπουν από την πόλη. «Το κέντρο της Αθήνας βρίσκεται σε διαδικασία ανασυγκρότησης. Ελπίζω ότι θα αποκτήσει ξανά ζωντάνια, παρά τα διαχρονικά προβλήματα που επηρεάζουν και τις επιχειρήσεις. Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από την κεντρική εξουσία».
