Εκλογικός ανασχηματισμός με (ακρο)δεξιά στροφή
Εχοντας προεκλογικό χαρακτήρα, ο ανασχηματισμός σηματοδοτεί τη στροφή της κυβέρνησης ακόμη πιο δεξιά με την τοποθέτηση του Μάκη Βορίδη στο υπουργείο Εσωτερικών. Επιπλέον η επιλογή του Μ. Βορίδη για τη θέση του Τάκη Θεοδωρικάκου στο υπουργείο Εσωτερικών επιβεβαιώνει την αυξημένη επιρροή συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων στον πυρήνα του «επιτελικού κράτους».
Φυσικά ένας ανασχηματισμός δεν απαντά στα προβλήματα της κοινωνίας, ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία που η κυβέρνηση έχει χάσει τον έλεγχο στην αντιμετώπιση της πανδημίας και της δευτερογενούς οικονομικής κρίσης. Συνήθως αποτελεί επικοινωνιακή κίνηση μερικών ημερών. Αυτήν τη φορά όμως δεν υπήρξε καν θετικό επικοινωνιακό αποτέλεσμα. Επισκιάστηκε προτού συμπληρώσει 24ωρο από τη μαχαιριά – ακόμη μία– του Αδωνη Γεωργιάδη στον αρχηγό του (ότι δεν άκουσε τις εισηγήσεις των λοιμωξιολόγων για τη Θεσσαλονίκη για να μη δυσαρεστήσει τους πιστούς). Ακόμη δε περισσότερο από την επίδειξη πολιτική ισχύος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδας, η οποία αγνόησε την απαγόρευση για τον εορτασμό των Θεοφανίων και υποχρέωσε την κυβέρνηση σε άτακτη υποχώρηση, καταρρακώνοντας το όποιο κύρος τής είχε απομείνει. Οπως είπε ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος: «Τι να κάναμε; Να στέλναμε την αστυνομία;».
Είχε ξαναδώσει δείγματα ακροδεξιάς… γραφής
Η τοποθέτηση του Μ. Βορίδη στο υπουργείο Εσωτερικών επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση φλερτάρει επικίνδυνα με τον τραμπισμό. Δείγματα γραφής φυσικά είχε δώσει από την αρχή η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη όταν τοποθέτησε σύνδεσμο με τον Γκουαϊντό, τον αποτυχημένο πραξικοπηματία κατά του Μαδούρο, που δεν παύει να είναι ο εκλεγμένος πρόεδρος της Βενεζουέλας.
Αλλωστε στον δρόμο που χάραξε ο Τραμπ η κυβέρνηση έχει καταργήσει με το πρόσχημα της πανδημίας το σύνολο των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών (απαγόρευσε ακόμη και την απότιση φόρου τιμής στο Πολυτεχνείο από μεμονωμένους πολίτες με πρόσχημα την τήρηση των μέτρων ασφαλείας). Σε μια ανεπανάληπτη κίνηση που θυμίζει κάτι μεταξύ Τραμπ και Ορμπάν, το «επιτελικό κράτος» στράτευσε τους βουλευτές του για να ψηφίσουν την άρση ασυλίας της βουλευτή του ΜέΡΑ25 Αγγελικής Αδαμοπούλου για ομιλία που εκφώνησε από το βήμα της Βουλής. Εστειλε έτσι το μήνυμα ότι ούτε στο άντρο της δημοκρατίας δεν προστατεύεται η ελευθερία του λόγου, πόσο μάλλον εκτός.
Παράλληλα η κυβέρνηση έχει ενισχύσει –όχι μόνο επιχειρησιακά, αλλά τους έχει λύσει τα χέρια και θεσμικά, όπως ακριβώς ζητούσαν– τις δυνάμεις καταστολής, ενδυναμώνοντας (ακουσίως;) τους θύλακες της Χρυσής Αυγής, όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση. Το πόσο επικίνδυνο είναι κάτι τέτοιο φάνηκε από την είσοδο των οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο, με την ανοχή φυσικά των δυνάμεων ασφαλείας, ενώ στα καθ’ ημάς δεν είναι δίχως σημασία ότι έχει διαταχθεί η διενέργεια εισαγγελικής έρευνας εναντίον τριών πολιτικών αρχηγών κομμάτων λόγω της συμμετοχής τους στον εορτασμό του Πολυτεχνείου.
Ενώ όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη στρέφεται κατά των εκπροσώπων της δημοκρατίας και καταστρατηγεί –με το πρόσχημα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης– το σύνολο των συνταγματικών ελευθεριών, δεν επιβάλλει καν τη δική της απαγόρευση στις εκκλησίες και φυσικά δεν πειράζει τους πιστούς που συνωστίζονται για ένα μπουκαλάκι αγιασμό. Είναι σαφές ότι το κόμμα «της δεξιάς του Κυρίου» δεν στρέφεται κατά της εκκλησίας και των πιστών που στη συντριπτική τους πλειονότητα (τουλάχιστον εκείνοι που αδιαφορούν για τα μέτρα προστασίας και τα θεωρούν κάποιου είδους συνωμοσία) είναι από δεξιοί έως ακροδεξιοί ψηφοφόροι.
Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο και ενώ είναι σαφές ότι προετοιμάζεται για εκλογές, ο Κυρ. Μητσοτάκης προχωρά σε μια κίνηση με σημαντικό συμβολισμό: τοποθετεί τον πρόεδρο της νεολαίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου στο πρώτο τη τάξει πολιτικό υπουργείο που θα προετοιμάσει τις εκλογές. Ο Μ. Βορίδης είναι άλλωστε ο «αγαπημένος πολιτικός» τόσο των σαμαρικών όσο και των ακροδεξιών που έχουν βρει καταφύγιο στη ΝΔ. Η δήλωσή του που τους χαρακτηρίζει περισσότερο και τους ικανοποιεί είναι ότι θα πρέπει να αποτραπεί θεσμικά η δεύτερη φορά Αριστερά. Σε κάθε περίπτωση, οι δήμαρχοι ανά την Ελλάδα που είχαν ξεσηκωθεί γιατί «τους έφερναν μετανάστες στην πόρτα τους» έχουν βρει τον υπουργό τους.
Διέψευσε τις προσδοκίες
Ο ανασχηματισμός αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων και διέψευσε ακόμη και τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί το προηγούμενο διάστημα από τις διαρροές του «επιτελικού κράτους» ότι ο πρωθυπουργός δεν θα περιοριζόταν σε «διορθωτικές παρεμβάσεις», όπως τον περασμένο Ιούλιο, αλλά θα προχωρούσε σε «σαρωτικό, δομικό, εκτεταμένο ανασχηματισμό». Η διατήρηση του ίδιου κορμού της κυβέρνησης –στα υπουργεία Οικονομικών, Εξωτερικών, Αμυνας, Ανάπτυξης, Μεταφορών, Υγείας, Τουρισμού, Πολιτισμού– ακυρώνει την προπαγάνδα του επικοινωνιακού επιτελείου και των ενσωματωμένων ΜΜΕ για «νέο ξεκίνημα και ενίσχυση της κυβέρνησης προκειμένου να προωθήσει πιο αποφασιστικά τις μεταρρυθμίσεις το 2021».
Στέλνει μήνυμα
Επίσης διαψεύστηκαν οι πληροφορίες και οι εκτιμήσεις ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης θα έκανε άνοιγμα στο κέντρο ή στην κεντροαριστερά με πρόσωπα όπως ο Γιάννης Μανιάτης ή ο Ηλίας Μόσιαλος. Με τον Γιώργο Αμυρά, ο οποίος όμως είναι ήδη βουλευτής της ΝΔ, στέλνει ένα μήνυμα προς τους προερχόμενους από το Ποτάμι, το οποίο έχει ήδη απορροφήσει, να παραμείνουν κάτω από τη δική του πολιτική στέγη. Πρυτάνευσε η σκέψη ότι «καλή είναι η Κεντροαριστερά σαν άλλοθι, αλλά τη μάχη θα τη δώσουν οι βουλευτές και τα στελέχη με δεξιό πολιτικό στίγμα». Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η είσοδος της Σοφίας Βούλτεψη στο κυβερνητικό σχήμα και μάλιστα στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Αλλά και τα υπόλοιπα πρόσωπα, Ζέττα Μακρή, Μαρία Συρεγγέλα, Αγγελος Συρίγος, Γιώργος Στύλιος έχουν καθαρό δεξιό προφίλ.
Η τοποθέτηση του Γ. Στύλιου ως υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης στη θέση του Γρηγόρη Ζαριφόπουλου (που είχε προβληθεί ως το στέλεχος της Google που αφήνει τη διαπρεπή καριέρα στον παγκόσμιο ιδιωτικό τομέα για να συνδράμει στον εκσυγχρονισμό του κράτους) απέδειξε ότι για μία ακόμη φορά το πείραμα των δήθεν επιτυχημένων τεχνοκρατών απέτυχε. Ο πρωθυπουργός επέστρεψε στη δοκιμασμένη συνταγή των κοινοβουλευτικών στελεχών. Αλλωστε χειρίζονται καλύτερα τις καταστάσεις και φέρνουν ψήφους.
Μία ακόμη διάψευση αφορά τη συμμετοχή των γυναικών στο κυβερνητικό σχήμα. Με την προσθήκη των Σοφίας Βούλτεψη, Ζέττας Μακρή και Μαρίας Συρεγγέλα σε θέσεις υφυπουργών φτάνουν στον συνολικό αριθμό 9 στους 58 (με δύο μόνο υπουργούς, τις Νίκη Κεραμέως και Λίνα Μενδώνη), όταν π.χ. η τελευταία κυβέρνηση Μακρόν έχει 17 γυναίκες έναντι 15 αντρών, η Γερμανία έχει γυναίκα πρωθυπουργό και στην ισπανική κυβέρνηση συμμετέχουν μόνο έξι άντρες ως υπουργοί και έντεκα γυναίκες.
Στο βάθος εκλογές
Η είσοδος μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας στην κυβέρνηση – όπως ζητούσαν οι βουλευτές– ενισχύει την εντύπωση ότι πρόθεση του πρωθυπουργού είναι οι πρόωρες εκλογές εφόσον του το επιτρέψουν καταρχάς οι επιδημιολογικές συνθήκες και ακολούθως οι πολιτικές. Εάν δηλαδή μετά την ολοκλήρωση των εμβολιασμών η ΝΔ εξακολουθήσει να προηγείται καθαρά του ΣΥΡΙΖΑ και έχει στο μεταξύ κάνει τις συνεννοήσεις και τις συμμαχίες με το ΚΙΝΑΛ.
Γιατί φυσικά ο πρωθυπουργός θα πάει σε πρόωρες εκλογές μόνο εάν είναι βέβαιος ότι θα έχει καθαρή πρωτιά και ότι μετά και τη δεύτερη αναμέτρηση θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση τετραετίας στην οποία θα είναι κυρίαρχος. Εάν οι προϋποθέσεις αυτές δεν υπάρχουν, τότε οι εκλογές δεν θα είναι ύστερα από απόφαση, αλλά θα του επιβληθούν από τις συνθήκες, από τα αδιέξοδα που συνεχίζει να σωρεύει η κυβέρνηση σε όλους τους τομείς.
Οβιδιακή μεταβολή στο Εσωτερικών
Περισσότερο οβιδιακή μεταβολή στην ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών δεν θα μπορούσε να υπάρξει, αφού η τοποθέτηση του πάλαι ποτέ προέδρου της νεολαίας ΕΠΕΝ συνοδεύτηκε με την εκδίωξη του άλλοτε γραμματέα της ΚΝΕ Τ. Θεοδωρικάκου. Βέβαια από την εποχή της σκληροπυρηνικής ΚΝΕ μέχρι να γίνει σύμβουλος του νεοφιλελεύθερου Κυρ. Μητσοτάκη έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι για τον Τ. Θεοδωρικάκο. Ενδιαμέσως υπήρξε παρά τω πλευρώ του Κώστα Λαλιώτη, συνδέθηκε επιχειρηματικά με τον Καλογρίτσα και συνεργάστηκε με τον Γιάννη Πρετεντέρη.
Ο Τ. Θεοδωρικάκος είχε συνδεθεί προσωπικά με τον Κυρ. Μητσοτάκη ήδη από την εποχή που προετοίμαζε τη διεκδίκηση της προεδρίας της ΝΔ και συνέχισε ως επικεφαλής επικοινωνίας και στρατηγικού σχεδιασμού μέχρι τις εκλογές του 2019. Κάποιες φήμες πάντως αναφέρουν ότι «ως καλός μαθητής του Λένιν που προσαρμόζεται στις μεταβολές των καιρών δεν είχε πρόβλημα πριν από τις εκλογές να ρίξει γέφυρες και στην πλευρά του Αλέξη Τσίπρα».
Από τις εκλογές και μετά οι σχέσεις
του με τον Κυρ. Μητσοτάκη και τον πυρήνα του «επιτελικού κράτους» είχαν διακυμάνσεις και η απόστασή τους αυξομειώσεις. Οπως έλεγε πρόσωπο που γνωρίζει τα παρασκήνια, «ο Τ. Θεοδωρικάκος είχε αυτονομηθεί σε σημαντικό βαθμό και έκανε δικά του παιχνίδια. Νόμιζε ότι είναι απαραίτητος και επιπλέον ότι ο Κυριάκος τον θεωρούσε απαραίτητο. Μέχρι που στο περιβάλλον του Μεγάρου Μαξίμου έμεινε δίχως κανέναν υποστηρικτή. Και ήλθε η καρατόμηση». Πάντως ο Τ. Θεοδωρικάκος ήταν στο στόχαστρο της εφημερίδας «Παραπολιτικά» τους τελευταίους μήνες για περιβαλλοντικά θέματα που σχετίζονται με τους μπλε κάδους ανακύκλωσης. Ολως τυχαίως ο Μ. Βορίδης που τον αντικατέστησε ήταν μέχρι που μπήκε στην κυβέρνηση δικηγόρος του εκδότη της εφημερίδας.
Η ίδια αντίληψη περί επιχειρηματικής διαχείρισης κάποιων περιβαλλοντικών θεμάτων λέγεται ότι πρυτάνευσε και στην απομάκρυνση του αρμόδιου υπουργού Κωστή Χατζηδάκη που, καίτοι αντιπρόεδρος της ΝΔ, τον έστειλε ο αρχηγός του στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας για να αντιμετωπίζει τις… εθιμοτυπικές συγκεντρώσεις του ΠΑΜΕ. Η ίδια αντίληψη πάντως, που είναι πολυσχιδής, πρυτάνευσε και για να παραμείνει ο κατά γενική ομολογία των αθλητικών παραγόντων αποτυχημένος Λευτέρης Αυγενάκης στην ηγεσία του υπουργείου Αθλητισμού.
Ενδυνάμωση Γεραπετρίτη
Με την αντίληψη για… επιχειρηματική διαχείριση των θεμάτων έχει συνάφεια και ο ισχυρός υπουργός του Μαξίμου Γιώργος Γεραπετρίτης. Μετά τον διορισμό του Κώστα Κατσαφάδου σε υφυπουργό Ναυτιλίας απομακρύνεται το ενδεχόμενο να κατέβει στις επόμενες εκλογές στον Πειραιά. Ισως παραμείνει στο Επικρατείας. Μέχρι τότε πάντως ο Γ. Γεραπετρίτης έχει ενδυναμώσει τη θέση του στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο Στέλιος Πέτσας που ήταν στο πλευρό του Κυρ. Μητσοτάκη από την Πειραιώς μετακινήθηκε εκτός Μαξίμου στη θέση του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών. Ο Χρήστος Ταραντίλης που τον αντικατέστησε είναι άπειρος και θέλει χρόνο και ο Τ. Θεοδωρικάκος είναι εκτός κυβέρνησης.
