Επαγγελματίες του επισιτισμού μιλούν στο Documento για τις καταστροφικές επιπτώσεις της πανδημίας στον κλάδο τους
Υπό κατάρρευση. Μαγαζιά κλειστά ή υπό την άμεση απειλή λουκέτου, εργαζόμενοι στον δρόμο, ελεύθερη πτώση του τζίρου και καμία στήριξη από το κράτος. Ο κλάδος του επισιτισμού βιώνει τις καταστροφικές επιπτώσεις της πανδημίας και μάλιστα η κατάσταση προμηνύεται ακόμη χειρότερη εξαιτίας της ιδιαιτέρως μειωμένης προσέλευσης τουριστών στη χώρα αλλά και της αύξησης των κρουσμάτων κορονοϊού τις τελευταίες μέρες. Η πτώση του τζίρου υπολογίζεται πανελλαδικά σε 60-70%, ενώ η ζημία στο ΑΕΠ –αν συνυπολογιστεί η πτώση του τζίρου στον τουρισμό– δύναται να ανέλθει ακόμη και σε 15 δισ. ευρώ. Μπροστά σε αυτή την εν εξελίξει καταστροφή όμως η κυβέρνηση είναι απούσα αφού, όπως καταγγέλλουν στο Documento επαγγελματίες της εστίασης, δεν έχουν λάβει ακόμη ουσιαστική στήριξη, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες προσπαθούν να στηρίξουν τον κλάδο.
«Βιώνουμε την καταστροφή»
«Η καταστροφή είναι μπροστά μας. Τη βιώνουμε. Και πριν από την πανδημία είχαμε πολλά θέματα, αλλά τώρα κολλήσαμε με την πλάτη στον τοίχο» δήλωσε στο Documento ο Τηλέμαχος Νικολετάτος, επαγγελματίας του χώρου εστίασης και ένα από τα 45 μέλη του συντονιστικού του Κύκλου Επαγγελματιών Εστίασης, ενός νεοσύστατου πρωτοβάθμιου σωματείου που «ετοιμάζουμε να γίνει ομοσπονδία. Είναι η πρώτη φορά που θα γίνει κάτι τόσο μη υποκινούμενο και δυνατό ταυτόχρονα. Υπάρχουν περισσότερες από 200.000 επιχειρήσεις πίσω μας».
«Τα νούμερα που πραγματευόμαστε αυτήν τη στιγμή είναι μακάβρια. Η πτώση του τζίρου πανελλαδικά υπολογίζεται σε 60-70%. Σε κάποιες περιπτώσεις και λίγο περισσότερο, αναλόγως την τοποθεσία και την εντοπιότητα. Σε Μύκονο, Ρόδο, Νάξο και Πάρο οχτώ στα δέκα καταστήματα είναι κλειστά. Είναι συνδυαστικό το πρόβλημα: δεν υπάρχουν τουρίστες, ενώ πολλοί Ελληνες χρεοκόπησαν στην καραντίνα. Τα εποχικά μαγαζιά έχασαν σχεδόν τον μισό τους τζίρο. Ερχονται χίλιοι τουρίστες ημερησίως στην Ελλάδα. Ποιος θα πρωτοδουλέψει; Πολλές εταιρείες έχουν ακόμη κόσμο σε αναστολή, άλλες έχουν μειώσει το προσωπικό λόγω μειωμένου τζίρου, ενώ κάποιες δεν ανοίγουν όλες τις μέρες, ακόμη και στο Θησείο ή το Μοναστηράκι» σημειώνει.
«Εχουμε κάνει πολλές επαφές με την κυβέρνηση. Διορθώσαμε πολλά νομοσχέδια, ενώ διοργανώσαμε την κίνηση “άδειες καρέκλες”. Δεν είναι η θέση μου να κάνω αντιπολίτευση, γιατί δεν είμαστε κομματικοποιημένοι, αλλά δεν είμαστε ευχαριστημένοι από την κυβέρνηση. Ούτε στο εργασιακό κομμάτι ούτε στο κομμάτι της ενέργειας ούτε σε εκείνο των λειτουργικών θεμάτων. Η κυβέρνηση είναι σαν να είναι πέντε άνθρωποι κλεισμένοι σε ένα γραφείο χωρίς παράθυρα και απλώς να νομοθετούν από ένα λάπτοπ. Δεν έκαναν ομάδες διαχείρισης κρίσης. Δεν αποζημιώθηκε κανείς για τις πρώτες ύλες που πετάξαμε. Πήραμε 800 ευρώ για τρεις μήνες που ήμασταν κλειστοί. Τι να πληρώσουμε;» απορεί ο Τ. Νικολετάτος.
Οπως σημειώνει, «χωρίς να ζητάμε τα κεφάλαια που διανεμήθηκαν σε άλλες χώρες, πρέπει να δούμε πώς θα μείνουμε όρθιοι. Από Σεπτέμβριο οι εταιρείες θα κλείνουν η μια μετά την άλλη. Ο,τι δεν βάλω στην αγορά θα είναι ακάλυπτη επιταγή για κάποιον άλλο. Το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι 188 δισ. ευρώ. Από αυτά ο τουρισμός και η εστίαση είναι σε πραγματικούς αριθμούς περίπου 30 δισ. ευρώ. Αν η πτώση του τζίρου ανέλθει σε 50%, μιλάμε για απώλεια 15 δισ. ευρώ και ενώ υπάρχουν παράπλευρες απώλειες, αφού από ένα ξενοδοχείο συντηρούνται περίπου 120 επαγγέλματα. Φανταστείτε ότι και ένα μικρό μαγαζί που έμεινε κλειστό τρεις μήνες έχει μπει μέσα τουλάχιστον 20.000 ευρώ και έχει χάσει τουλάχιστον 40.000 ευρώ».
Δηλώνει απογοητευμένος: «Δεν νομίζω ότι υπάρχει χρόνος να σωθεί το καλοκαίρι. Τα κρούσματα ανεβαίνουν, οι περισσότερες χώρες ξεκίνησαν καμπάνιες στήριξης του τοπικού τουρισμού τους. Η Ευρώπη θα μείνει Ευρώπη. Εχουμε χάσει την ασιατική αγορά, τους Αμερικανούς, τους Ρώσους σε μεγάλο βαθμό. Ο τουρισμός έχει τελειώσει για φέτος. Πολλά ξενοδοχεία είναι κλειστά και κάνουν πλάνα για το 2021. Πρέπει να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας, να γίνουν γερά κουρέματα χρεών και γενναίες παρεμβάσεις από πολλά υπουργεία».
Παράλληλα, αναφέρει ότι «έχουμε κάνει επαφές με τον υπουργό Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη και με την ηγεσία της ΔΕΗ ζητώντας ευνοϊκότερο διακανονισμό, αφού σε τελική ανάλυση τα μαγαζιά δεν τα κλείσαμε εμείς αλλά το κράτος. Στην πράξη όμως βλέπουμε ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν την εστίαση, γιατί είμαστε πολλές παροχές, ώστε να διώξουν τη ΔΕΗ από πάνω τους λέγοντας ότι έχει χρεολύσια. Αυτό είναι το κράτος δικαίου που θέλουμε;».
«Πολύ δύσκολο να σωθεί το καλοκαίρι»
«Η δεκαετής κρίση μάς είχε φέρει ήδη σε πολύ δύσκολο σημείο. Ηρθαν ο αντικαπνιστικός νόμος που μείωσε πολύ τη δουλειά και τώρα ο κορονοϊός. Οι υποχρεώσεις τρέχουν, αλλά ταυτόχρονα σε τουριστικές περιοχές υπάρχουν πολλά μαγαζιά που δεν δουλεύουν και όσα λειτουργούν δεν έχουν δουλειά» ανέφερε στο Documento ο Μανώλης Μιχελεράκης, πρόεδρος καφεστίασης Ιεράπετρας.
«Ολα τα μαγαζιά έχουν πτώση τζίρου. Τα καφέ που κάνουν ντελίβερι έχουν πτώση τζίρου περίπου 10%, ενώ στα καταστήματα φαγητού η πτώση είναι περίπου 50%. Ο κόσμος είναι φοβισμένος παρότι δεν έχουμε κρούσματα, αλλά το κυριότερο πρόβλημα είναι το οικονομικό. Δεν υπάρχει χρήμα στην αγορά. Ο τουρισμός δεν είναι απλώς μειωμένος αλλά εξαφανισμένος. Τα περισσότερα ξενοδοχεία είναι κλειστά. Ανοιξε πρόσφατα ένα μεγάλο με 1.200 κλίνες και έχει μέσα 40 άτομα. Δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζει μόνο η Ιεράπετρα, αλλά όλη η Κρήτη, όλη η Ελλάδα» επισημαίνει.
«Ζητάμε από την κυβέρνηση να πάρει μέτρα» λέει ο Μ. Μιχελεράκης και εξηγεί: «Η μείωση ενοικίου κατά 60% μας φέρνει σε αντιπαράθεση με τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι κερδίζουν ελάχιστα. Πρέπει να ενισχυθούν και αυτοί και εμείς ώστε να μην έρχονται σε αντιπαράθεση δύο κοινωνικές ομάδες. Πρέπει επίσης να υπάρξουν μέτρα για τις επιστρεπτέες προκαταβολές και τα αγγειοδοτικά δάνεια που δεν έλαβε κανένας μικρομεσαίος επειδή απαιτούνταν πολύ μεγάλες εγγυήσεις. Στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνονται πολύ σημαντικά μέτρα για την προστασία του κλάδου. Δεν είμαστε ίδιες οικονομίες, αλλά πρέπει να υπάρξει και για εμάς μέριμνα. Με το επίδομα που πήραμε ούτε οικογένεια μπορούμε να συντηρήσουμε ούτε τα μαγαζιά μας».
«Η βιωσιμότητα θα είναι πολύ δύσκολη»
«Η κατάσταση στην Κέρκυρα σίγουρα δεν είναι αυτή που περιμέναμε. Ο τζίρος το πρώτο τρίμηνο του 2020 είναι 18-20% κάτω στα καταλύματα και 10-12% κάτω στην εστίαση. Υπολογίζουμε ότι η εστίαση μέχρι στιγμής είναι 60-70% κάτω σε σχέση με το 2019» δήλωσε στο Documento ο Νίκος Βεργέτης, πρόεδρος της Ενωσης Εστίασης Κέρκυρας.
«Υπάρχουν ακόμη κλειστά μαγαζιά, ενώ κάποια ξενοδοχεία δεν θα ανοίξουν καθόλου» επισημαίνει. Κάποιοι τουρίστες «έχουν αρχίσει να μπαίνουν στο νησί, κυρίως αυτοί που έχουν μια διαφορετική οικονομική επιφάνεια. Οι ντόπιοι και λεφτά να έχουν το σκέφτονται να τα χαλάσουν, ενώ είναι και φοβισμένοι να βγουν, αν και δεν θα έπρεπε, αφού τηρούμε τα υγειονομικά πρωτόκολλα στο μέγιστο. Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει κάποια κίνηση, όχι βέβαια αυτή που αναμέναμε. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα η βιωσιμότητα θα είναι πολύ δύσκολη, με αποτέλεσμα κάποιες επιχειρήσεις να αναγκαστούν να κλείσουν αν δεν υπάρξει ενίσχυση από το κράτος» καταλήγει ο Ν. Βεργέτης.
«Δεδομένο ότι θα υπάρξουν λουκέτα»
«Αν κάτι επηρεάστηκε σε απόλυτο βαθμό από την πανδημία, είναι η εστίαση και ο τουρισμός. Στην Πάτρα υπάρχουν κλειστά μαγαζιά επειδή έκριναν ότι είναι ασύμφορη η λειτουργία τους. Με τον περιορισμό ενός ατόμου ανά 2 τ.μ., τα μαγαζιά μπορούν να λειτουργήσουν στο 50% της δυναμικότητας, αλλά ταυτόχρονα καλούμαστε να είμαστε εξολοκλήρου συνεπείς στις υποχρεώσεις μας» δήλωσε στο Documento ο Τάσος Γιατράς, επαγγελματίας εστίασης και πρώην αντιπρόεδρος του Συλλόγου Καταστηματαρχών Εστίασης και Αναψυχής Νομού Αχαΐας.
«Με δυόμισι μήνες κλειστά τα καταστήματα ο κλάδος της εστίασης έχει μια μίνιμουμ πτώση τζίρου 25-30%. Η εκτίμηση είναι ότι για το 2020 ο κλάδος θα απολέσει το 4050% του τζίρου κι αυτό είναι το αισιόδοξο σενάριο. Για την Πάτρα το πλήγμα της ματαίωσης του καρναβαλιού ήταν τεράστιο: βάσει έρευνας του Οικονομικού Επιμελητηρίου Αχαΐας χάθηκαν 10 εκατ. ευρώ» αναφέρει ο Τ. Γιατράς.
«Είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν λουκέτα, γεγονός που θα επιφέρει μείωση στην απασχόληση. Ο κόσμος είναι φοβισμένος. Τα εστιατόρια έχουν μια πτώση τζίρου 60-70% επειδή πλέον δεν υπάρχουν κρατήσεις. Μεγάλο είναι το πλήγμα για την Πάτρα και επειδή τα πανεπιστήμια έκλεισαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να υπολογίζεται –από το Οικονομικό Επιμελητήριο– ότι χάνεται περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ ημερησίως» σημειώνει.
«Δεν έχουμε κάποια ουσιαστική στήριξη»
«Η κατάσταση στο νησί τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν έτσι κι αλλιώς λίγο ζόρικη: δεν είχαμε πολύ τουρισμό λόγω του προσφυγικού. Οι επιχειρήσεις ήταν ήδη πιεσμένες και περιμέναμε αυτήν τη χρονιά να υπάρξει μια άνοδος. Από τον κορονοϊό και μετά όμως η πτώση ήταν πολύ μεγάλη» δήλωσε στο Documento ο Νίκος Γιαννάκας, πρόεδρος συλλόγου εστίασης στη Μυτιλήνη. «Η πτώση τζίρου κυμαίνεται από 20% έως 70%.
Υπάρχει μεγάλο άγχος από όλους τους επιχειρηματίες, που κουβαλάνε πολλά χρέη όλα αυτά τα χρόνια στην πλάτη τους, ότι μετά τον Αύγουστο δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν. Αν εξαιρεθούν κάποιες οικονομικές παρατάσεις και η μείωση ενοικίου, δεν έχουμε κάποια ουσιαστική στήριξη. Παράλληλα, πάθαμε ζημιά από 500 έως 3.000 ευρώ από τις πρώτες ύλες που χάσαμε λόγω καραντίνας, ενώ αναγκαστήκαμε να τις αγοράσουμε ξανά χωρίς καμία αποζημίωση κι ενώ ο ΦΠΑ δεν είναι καθόλου ανταγωνιστικός σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες» εξηγεί.
Για την πληγή στον τουρισμό ο Ν. Γιαννάκας σημειώνει: «Τουρίστες ακόμη δεν έχουμε δει. Βασιζόμασταν σε μεγάλο βαθμό στην Τουρκία, αλλά τώρα όλα είναι στο μηδέν. Οσες επιχειρήσεις λειτουργούσαν από εκείνη την πλευρά του νησιού έχουν καταρρεύσει αυτήν τη στιγμή. Πολλές δεν έχουν ανοίξει καν. Εχουμε ελπίδες για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ώστε να πιάσουμε έναν λογικό τζίρο –προφανώς όχι στα περσινά επίπεδα– για να εξοφλήσουμε κάποιες από τις υποχρεώσεις μας. Τώρα όμως με την αύξηση των κρουσμάτων είμαστε πάλι με την αγωνία για το τι μας ξημερώνει.
Περίπου το 40% των εποχικών καταστημάτων –κυρίως στα χωριά– είναι κλειστά. Στην πόλη στην πλειονότητά τους τα καταστήματα είναι ανοιχτά, αλλά υπολειτουργούν. Η βιωσιμότητα πάρα πολλών επιχειρήσεων απειλείται εντός του 2020».