Λοιπόν, στη Βόρεια Κορέα υπάρχουν άνθρωποι που ερωτεύονται, μεγαλώνουν αγαπησιάρικα τα παιδιά τους, απολαμβάνουν την παρέα των φίλων τους, χορεύουν, τραγουδάνε, πίνουν και μεθούν, κάνουν πικ νικ στη φύση (αλλά και στα υπαίθρια πάρκινγκ), καταναλώνουν με τα λιγοστά τους χρήματα και ζουν – άκουσον άκουσον – φυσιολογικές ζωές!
Και ποιος τα λέει αυτά; Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη στο ενδιαφέρον βιβλίο της «Στη χώρα των Κιμ» (εκδόσεις Εντύποις) που κυκλοφόρησε το Νοέμβριο και ήδη έκανε δεύτερη έκδοση. Αρχαιολόγος, δημοσιογράφος και συνεργάτιδα διεθνών ανθρωπιστικών οργανισμών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, η συγγραφέας έζησε δύο χρόνια (2012-2014) στην Πιονγκ Γιανγκ, ταξίδεψε στο εσωτερικό της χώρας, γνώρισε κι ευτυχισμένους Βορειοκορεάτες.
Παράλληλα αντίκρισε τη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Τον χαφιεδισμό, τον μιλιταρισμό, την προσωπολατρία στους Κιμ – τρεις γενιές δικτάτορες – την οικογενειακή ευθύνη έξι γενιές πίσω, τα τραύματα πέντε αιώνων φεουδαρχίας (μέχρι το 1910) και 35 χρόνων αιματηρής ιαπωνικής κατοχής (1910-1945), τα νέα ταξικά στεγανά στο όνομα του «τζούτσε», της αλά Βόρεια Κορέα «σοσιαλιστικής» κοσμοθεωρίας που επιβάλλει τριπλή αυτάρκεια: οικονομική, στρατιωτική και πολιτική.
Όταν το παιδί της αντιμετώπισε ένα σχετικά απλό πρόβλημα υγείας, το υπερσύγχρονο παιδιατρικό νοσοκομείο της Πιονγκ Γιανγκ, που εγκαινίασε με φανφάρες ο Κιμ Γιονγκ-ουν, αποδείχθηκε απ’ έξω κάστρο κι από πίσω νοβοπάν: έπρεπε να μεταφέρει άρον άρον το παιδί στην Κίνα για να το γιατροπορέψει.
Όταν όμως χώθηκε στις γειτονιές με το ποδήλατο ή το αυτοκίνητό της (απολαυστική η αφήγηση για το πώς πήρε το βορειοκορεατικό δίπλωμα οδήγησης) συνάντησε μικροεπιχειρηματίες, φοιτητές, γυναίκες φορτωμένες χίλια βάρη οικογενειακά και εργασιακά, νέες και νέους που ονειρεύονται, σεβάσμιους ηλικιωμένους.
Δίπλα στους ψυχαναγκασμούς του καθεστώτος, θάλλει η ιδιωτική ζωή μιας συντηρητικής ασιατικής κοινωνίας όπου το να φιλιούνται ζευγάρια στο δρόμο αποτελεί πανάρχαιο ταμπού.
Ο Κομφούκιος (551 π.Χ. – 479 π.Χ) είναι ένα απ’ τα κλειδιά για την κατανόηση δυσεξήγητων στη Δύση κοινωνικών φαινομένων, όπως ο γοερός δημόσιος θρήνος μετά το θάνατο ενός ηγέτη. Θεσπίζοντας την υποταγή του κατώτερου προς τον ανώτερο (στην οικογένεια, στο σχολείο, στη θρησκευτική ιεραρχία, στην εργασία, στην κοινωνία) ο υπερσυντηρητικός κομφουκιανισμός μπολιάστηκε στα βόρεια του 38ου παράλληλου στην κορεατική χερσόνησο με το πρότυπο του πατερούλη Στάλιν. Και γέννησε ένα υβριδικό καθεστώς που σήμερα βασίζεται στα πυρηνικά όπλα για την επιβίωσή του τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. ‘Οσοι νεοφαρισαίοι ανακράξουν «αυτά είναι πρωτοφανή πράγματα», ας θυμηθούν τα κρυφά πυρηνικά όπλα του Ισραήλ. ‘Η το made in USA δόγμα της «προληπτικής επίθεσης» του Ρέιγκαν και του Μπους υιού.
Η συγγραφέας δείχνει ότι η Βόρεια Κορέα εξελίσσεται, έστω μέσα από εθνικές καταστροφές όπως ο λιμός της δεκαετίας του ’90, αποτέλεσμα εξωτερικού δανεισμού, ανικανότητας της κομματικής ελίτ και θεομηνιών.
Η σημερινή Βόρεια Κορέα του Κιμ Γιονγκ-ουν είναι διαφορετική από εκείνη του πατέρα του, Κιμ Γιονγκ-ιλ και του παππού του, Κιμ Ιλ-σουνγκ. Ο καπιταλισμός και ο καταναλωτισμός έχουν έρθει, με κινέζικο «διαβατήριο». Οι διεθνείς κυρώσεις ενισχύουν επικοινωνιακά το καθεστώς στο εσωτερικό («φταίνε οι ξένοι για τις δυσκολίες, αλλά υπό τον μεγάλο ηγέτη θα τις ξεπεράσουμε»), αφήνουν στο απυρόβλητο τη διεφθαρμένη νομενκλατούρα που ανοίγει με κρότο εισαγόμενες σαμπάνιες και πλήττουν το λαό των 25 εκατομμυρίων βορειοκορεατών παντού: απ’ τα σχολεία και τα σούπερ μάρκετ μέχρι τα νοσοκομεία, τις καλλιέργειες και τους άθλιους επαρχιακούς δρόμους.
Οι κυρώσεις απέτυχαν στην πράξη, λέει η κυρία Μεγαλούδη. Χρειάζεται μία ρεαλιστική προσέγγιση από μηδενική βάση, χωρίς την ψευδαίσθηση ότι οι Κιμ θα γκρεμιστούν σαν χάρτινος πύργος. Και προειδοποιεί ότι αν ο καπιταλισμός πλημμυρίσει τη χώρα με καρχαρίες του διεθνούς κεφαλαίου που θα τα πάρουν όλα μπιρ παρά – ας πούμε τις σπάνιες γαίες της με τα πολύτιμα ορυκτά για τις βιομηχανίες αιχμής που κατασκευάζουν τα κινητά μας – «δύο γενιές βορειοκορεατών θα χαθούν» βυθισμένες στην φτώχεια.
Στην Ελλάδα οι δεξιοί αυτογελοιοποιούνται όταν λένε ότι κάτι τους θυμίζει «Βόρεια Κορέα». Νομίζουν ότι διαγράφουν αυτόματα ο,τιδήποτε αριστερό, είτε ανώμαλα προσγειωμένο στην πραγματικότητα όπως η κυβερνώσα Αριστερά μετά τον Ιούλιο του 2015, είτε ένα κόμμα-απολίθωμα όπως το ΚΚΕ, είτε ένα ετερόκλητο κίνημα με περιορισμένη δυναμική όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Η μαρτυρία της Φραγκίσκας Μεγαλούδη ανατρέπει αυτή την ισοπεδωτική αντίληψη για την χώρα-τέρας, το «πρότυπο» κάθε αριστερού. Δεν κρύβει τίποτα, αναλύει χωρίς φόβο και πάθος, εκφράζει πίστη στον άνθρωπο.
Καθρεφτίζει τα λουλούδια που ανθίζουν στις ρωγμές κάθε εξουσίας.
