Μετά το φιάσκο της πανεπιστημιακής αστυνομίας και των συμβουλίων διοίκησης που παραλύουν διοικητικά τα ΑΕΙ, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη καταφέρνει το τελειωτικό χτύπημα στο δημόσιο αγαθό της παιδείας.
Ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης συζητά για την καθιέρωση του «ελεύθερου πανεπιστημίου» την ίδια ώρα που οι φοιτητές των δημόσιων πανεπιστημίων βιώνουν τριτοκοσμικές καταστάσεις. Το οδοιπορικό του Documento στα τέσσερα μεγαλύτερα ΑΕΙ της περιφέρειας αποκαλύπτει τα τεράστια προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι φοιτητές. Από απλά και καθημερινά ζητήματα μέχρι και σοβαρά θέματα ασφάλειας και υγείας τα οποία μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή τους.
Η νεολαία καλείται να σπουδάσει σε απαράδεκτες συνθήκες με τα πιο πενιχρά μέσα αλλά ο Κυρ. Μητσοτάκης χαρακτηρίζει «ιστορική» τη «μεταρρύθμιση» που θα καταθέσει προς ψήφιση τον Γενάρη. «Ιστορική» και πρωτοφανής είναι στην πραγματικότητα η εγκατάλειψη των ΑΕΙ, σε κάποια από τα οποία τα αδέσποτα, τα αγριογούρουνα και τα ποντίκια είναι καθημερινοί επισκέπτες, ενώ το «επιτελικό κράτος» δεν έχει φροντίσει ούτε για την αντισεισμική – αντιπλημμυρική θωράκιση ή την πυρασφάλεια των κτιρίων τους.
Το παραμελημένο ΑΠΘ
Μετά την επεισοδιακή θητεία του πρύτανη Νίκου Παπαϊωάννου και το μπάχαλο με τις εκλογές των πρυτανικών αρχών τα προβλήματα παραμένουν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Οπως δηλώνει στο Documento η Μαρία Τσαρτσιανίδου, υποψήφια διδάκτορας Πολιτικών Επιστημών, «οι αίθουσες δεν επαρκούν λόγω παλαιότητας και μη επισκευασμένων καθισμάτων, γεγονός που δυσχεραίνει την παρακολούθηση. Ακόμη κι όταν υπάρχουν διαθέσιμες αίθουσες το διδακτικό προσωπικό εκλείπει, με κύρια αιτία τη μη πρόσληψη νέων. Οι θέσεις καθηγητών που συνταξιοδοτούνται δεν αναπληρώνονται. Θυμόμαστε το ατύχημα του φοιτητή της Νομικής Σχολής πέρυσι τον Οκτώβρη ο οποίος λόγω έλλειψης θέσεων καθόταν στο περβάζι ανοιχτού παραθύρου με αποτέλεσμα να πέσει από τον τρίτο όροφο». Ερωτώμενη σχετικά με την ασφάλεια των εγκαταστάσεων τονίζει την έλλειψη εξόδων κινδύνου, ειδικά στις υπόγειες αίθουσες, στις οποίες υπάρχει μία και μοναδική έξοδος για κάθε ενδεχόμενο. Οι φοιτητές αποφεύγουν τα βραδινά μαθήματα λόγω έλλειψης φωτισμού, ο οποίος θα έπρεπε να είναι απολύτως αυτονόητος. «Τα μαθήματα που διδάσκονται αργά το απόγευμα έως το βράδυ δεν είναι πρώτη επιλογή των φοιτητών και για λόγους ασφαλείας φεύγουν όλοι μαζί ταυτόχρονα» τονίζει και συμπληρώνει: «Μπορεί τα μέσα μαζικής μεταφοράς να βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση, αλλά πολλές φορές διασχίζουν τη διάβαση ως αυτά με φόβο. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά που έχουν διαδραματιστεί μέσα και ακριβώς έξω από το πανεπιστήμιο».
Στη σίτιση η ποιότητα χειροτερεύει. Οι εργολάβοι δημιουργούν προβλήματα. Οι φοιτητές αναλαμβάνουν δράση με διακοπή ή κλείσιμο της διανομής. Μειώνονται οι μερίδες και γίνεται αυστηρή διαλογή των φοιτητών με εκτεταμένους ελέγχους σε όσους έχουν «δικαίωμα» εισόδου στη φοιτητική λέσχη. Πρόκειται για κανονικό face control.
Στις εστίες του ΑΠΘ επικρατεί ακόμη πλήρες χάος, με ευθύνη του πρώην πρύτανη Ν. Παπαϊωάννου. Αποτελούν κανονική υγειονομική βόμβα, με χαλασμένα μπάνια, τοίχους και ταβάνια γεμάτα υγρασία, προβληματικά ηλεκτρολογικά, μη επισκευασμένες πόρτες και χαλασμένα ασανσέρ.
Χαράτσι στους πρωτοετείς
Παρόμοια κατάσταση περιγράφει στο Documento και η Κατερίνα Στουραΐτη, φοιτήτρια στο τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, η οποία συμμετέχει στο σχήμα των ΕΑΑΚ της σχολής της: «Ανά 15 μέρες ακούμε για ένα διαφορετικό κτίριο όπου πέφτουν σοβάδες και ανοίγουν τα ταβάνια, ακούμε να πλημμυρίζουν αίθουσες, πόσο μάλλον υπολογιστικά κέντρα! Η κατάσταση αυτή, αν δεν είναι τραγική, είναι σίγουρα αστεία. Να έχεις έρθει για μάθημα και να φοβάσαι είτε μήπως γίνεις μούσκεμα είτε μη σου πέσει το ταβάνι στο κεφάλι. Χαρακτηριστικά είναι αυτά που ζήσαμε τις ημέρες της μεγάλης κακοκαιρίας τον Σεπτέμβρη».
Τα αραιά δρομολόγια των λεωφορείων σίγουρα δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των φοιτητών, ειδικά στις εστίες. Αυτές απέχουν μισή ώρα από το κέντρο και η ανυπαρξία νυχτερινών δρομολογίων τούς αποκλείει από τα πάντα. Το πιο σοκαριστικό είναι το νέο χαράτσι 200 ευρώ για τους πρωτοετείς φοιτητές με απόφαση του πρύτανη Χρήστου Μπούρα!
Οι εστίες «βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση», όπως επισημαίνει η Κατ. Στουραΐτη, και «μοιάζει οριακά τριτοκοσμική, αφού τα μισά κτίρια δεν έχουν ανακαινιστεί για δεκαετίες». Αντί να μεριμνήσει για τα πάμπολλα ζητήματα που υπάρχουν, η πρυτανική αρχή κυνηγά να διώξει εστιακούς φοιτητές με βάση αυθαίρετα «ακαδημαϊκά» κριτήρια και χρεώνει μάλιστα στους νεοεισαχθέντες εγγύηση 200 ευρώ για να μπορέσουν να μπουν στο δωμάτιο που δικαιούνται! Σε επίσημη ανακοίνωσή του στις 27.10.2023 το Πανεπιστήμιο Πατρών αναφέρει ότι το ποσό καταβάλλεται «ως εγγύηση για την αποκατάσταση ζημιών που δημιουργούνται όχι από συνηθισμένη χρήση», όταν την ίδια ώρα η κατάσταση είναι μη βιώσιμη.
Τρύπιες ψευδοροφές
Σοκαριστικά είναι όσα αναφέρουν στο Documento η Μαριάννα Πανίτσα και ο Παύλος Φωτιάδης, φοιτητές του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) στην Ξάνθη στα τμήματα Μηχανικών Περιβάλλοντος η πρώτη και Μηχανικών, Παραγωγής και Διοίκησης ο δεύτερος.
«Το ρεύμα, το ίντερνετ και το νερό κόβονται συχνά. Μπορεί και για δύο μέρες. Πλέον εδώ και μήνες ύστερα από μια κακοκαιρία έχουμε και ποντίκια τα οποία ακούμε» καταγγέλλει η Μαρ. Πανίτσα που μένει στις εστίες. «Σκέτη τραγωδία» χαρακτηρίζει την κατάσταση ο Π. Φωτιάδης με τη μούχλα που υπάρχει παντού. Ακρως αποκαλυπτικές είναι οι φωτογραφίες του Παύλου Μαραγκού από την τοπική εφημερίδα «Εμπρός» για τις εστίες της Ξάνθης. Στο φαγητό της λέσχης βρέθηκαν από τρίχες έως και μια κατσαρίδα! Οι φωτογραφίες που τράβηξαν οι φοιτητές είναι απλώς αποκαρδιωτικές. «Μετά τα ποντίκια ήρθαν και τα αγριογούρουνα!» συμπληρώνει ο Π. Φωτιάδης, επισημαίνοντας ότι την τελευταία περίοδο μια οικογένεια αγριογούρουνων συχνάζει έξω από τις εστίες.
«Αδέσποτα σκυλιά ρίχνουν κάδους, μπαίνουν μέσα ακόμη και όταν κάνουμε μάθημα» λέει ο Παναγής Μαντάκος, φοιτητής Νομικής στην Κομοτηνή, και συμπληρώνει: «Ο φωτισμός είναι τραγικός. Πρόσφατα μια κοπέλα έπεσε από τις σκάλες όταν τελείωσε το μάθημα το βράδυ και χτύπησε σοβαρά. Ούτε στις σπασμένες τουαλέτες έχει φώτα».
Μέχρι και τρύπες υπάρχουν στις ψευδοροφές πάνω από τα κεφάλια των φοιτητών του ΔΠΘ. «Τις προάλλες που έβρεξε έσταζε η οροφή λόγω παλαιότητας και σκουριάς των μετάλλων. Στην ταράτσα λιμνάζουν νερά και μπαίνουν νερά της βροχής κάτω από τις πόρτες στα αμφιθέατρα. Τέτοια περιστατικά έχουμε πολλά» καταλήγει ο Π. Μαντάκος.
Μεγάλα χρέη για πετρέλαιο
Ατελείωτα προβλήματα και χρέη για θέρμανση στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το συμβούλιο διοίκησης πολεμάει κάθε διεκδίκηση των φοιτητών, χωρίς να δίνει απαντήσεις για επισκευές στα κτίρια, για προσλήψεις στην τεχνική υπηρεσία του ούτε να ενδιαφέρεται για το κρύο νερό στις εστίες. Η χρηματοδότηση φέτος είναι χαμηλότερη από κάθε άλλη χρονιά σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο. Δεν κατέστη σαφές στους φοιτητές αν θα έχουν πετρέλαιο μετά τον Φλεβάρη. Τους αναφέρθηκε μια έκτακτη επιχορήγηση αλλά με… άγνωστο προορισμό.
«Βρισκόμαστε σε καθεστώς διάλυσης» αναφέρει στο Documento ο Δημήτρης Καράγιωργας, φοιτητής στο τμήμα Νηπιαγωγών, και εξηγεί: «Πρόσφατα καταφέραμε ύστερα από κινητοποιήσεις να ανοίξει μια αίθουσα για το τμήμα, επειδή δεν έχουμε αρκετές. Μια αίθουσα στο ισόγειο έχει πλημμυρίσει και παραμένει κλειδαμπαρωμένη γιατί έχει γεμίσει μούχλα. Ασυντήρητα κτίρια που πιάνουν νερά μέχρι και σε πίνακα ελέγχου. Αυτήν τη στιγμή υπάρχουν φοιτητές με άσθμα που κάνουν μαθήματα σε αίθουσες με μούχλα. Παράλληλα στην τεχνική υπηρεσία υπάρχουν μόνο 16 άτομα προσωπικό, ενώ πριν από μερικά χρόνια είχαμε τα τριπλάσια. Για 26 τμήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχουμε 16 εργαζόμενους – η αναλογία είναι ένα άτομο του προσωπικού ανά 2.000 φοιτητές». Συνεχείς οι διαμαρτυρίες, όπως και οι υπερωρίες των εργαζομένων, με το συμβούλιο διοίκησης να μην προθυμοποιείται για την ενίσχυση της υπηρεσίας.
Ακραία υποβάθμιση
«Σύγκλητος και πρυτανεία είναι διακοσμητικά όργανα» μας λέει η Αννα Κλαδή, συμφοιτήτρια του Δ. Καράγιωργα. «Το συμβούλιο διοίκησης αποτελείται από έξι μέλη του ΑΕΙ μας και πέντε μέλη εξωπανεπιστημιακά εντελώς άσχετα. Από επιχειρηματίες έως και μέλη της ΝΔ που έχουν τον πλήρη έλεγχο των πόρων του πανεπιστημίου και εδώ και ένα χρόνο που μας έχουν επιβληθεί ζούμε την πιο ακραία υποβάθμιση σε κάθε επίπεδο» συμπληρώνει.
Με μετακινήσεις από πόστο σε πόστο προκαλούνται νέες ανεπάρκειες και προβλήματα στην ίδια τη λειτουργία, από τις γραμματείες έως τη συντήρηση. Την ίδια στιγμή το ΑΕΙ της Ηπείρου λαμβάνει μόνο 4 εκατ. ευρώ επιχορήγηση, όταν προ κρίσης αυτή άγγιζε τα 14 εκατ. ευρώ.
Η Ανν. Κλαδή θεωρεί ξεκάθαρα ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η διαρκής και συστηματική υποχρηματοδότηση: «Τα μέλη του συμβουλίου διοίκησης έχουν έρθει αποφασισμένα σαν εκτελεστικό γραφείο του Μητσοτάκη να επιβάλουν μια σειρά από μέτρα στην κατεύθυνση της υποβάθμισης της εκπαίδευσής μας με τεράστιο αντίκτυπο στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων».
Αναφέρει δύο πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα σχετικά με τις εστίες: «Μία μέρα πριν κλείσουμε για καλοκαίρι ψήφισαν νέο εσωτερικό κανονισμό για τις εστίες. Πετάει έξω το 70% των φοιτητών που έχουν ανάγκη, με δήθεν ακαδημαϊκά κριτήρια, επιβάλλει την πληρωμή ενοικίου, η οποία με αγώνες μας είχε καταργηθεί. Δεν έχουμε ζεστό νερό. Με νερό από βραστήρα σε λεκάνη ή με εμφιαλωμένο κάνουμε μπάνιο». Γι’ αυτές τις εστίες ζητούν ενοίκιο στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Μάλιστα, αν δεν το καταβάλει ο φοιτητής, δεν μπορεί να πάρει το πτυχίο του! Ευτυχώς αυτό δεν έχει εφαρμοστεί χάρη στις προσπάθειες του συλλόγου εστιακών.
Η μόνη απάντηση από το συμβούλιο διοίκησης και την πρυτανεία στις κινητοποιήσεις ήταν: «Ευχαριστούμε για την τοποθέτησή σας. Παρακαλούμε αποχωρήστε». Οι φοιτητές του τμήματος Νηπιαγωγών κάνουν μια τρομακτική σύγκριση που αναδεικνύει την απόλυτα σοκαριστική εγκατάλειψη: «Απειλούνται οι ζωές μας. Η κατάσταση με τους εργαζόμενους συντήρησης θυμίζει λίγο Τέμπη».
Καταγγέλλουν ότι ο υπεύθυνος της τεχνικής υπηρεσίας τούς έχει ενημερώσει ότι δεν έχουν ούτε αντισεισμική προστασία ούτε αντιπλημμυρική ούτε πυροπροστασία! Πέρυσι τον Οκτώβριο η εστία της Αρτας είχε πιάσει φωτιά την οποία έσβηναν οι ίδιοι οι φοιτητές.
Ο Δ. Καράγιωργας πιστεύει ότι επιθυμούν τον αργό θάνατο των δημόσιων πανεπιστημίων και ο δρόμος του 2006-07 αποτελεί οδηγό για τους σημερινούς αγώνες. Η Ανν. Κλαδή συμφωνεί και συμπληρώνει ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη επίθεση που έχει δεχτεί τα τελευταία 50 χρόνια το φοιτητικό κίνημα. «Καταργούν το κομμάτι του συντάγματος που οδήγησε στην ανάπτυξη και την κοινωνική ανέλιξη για το μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας» σημειώνουν.
