Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον αποτρόπαιο βομβαρδισμό της ισπανικής πόλης Γκερνίκα από τη γερμανική αεροπορία, την ώρα που μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή και συγκίνηση, ενώ ενέπνευσε και τον κορυφαίο ζωγράφο Πάμπλο Πικάσο να φιλοτεχνήσει τον διάσημο πίνακά του, παραδίδοντας έτσι στην ανθρωπότητα μία από τις πιο «ζωντανές» μαρτυρίες της βαρβαρότητας της ναζιστικής Γερμανίας, αλλά και του φρανκικού καθεστώτος.
Ήταν σαν σήμερα, 26 Απριλίου του 1937, όταν η γερμανική ναζιστική αεροπορία σβήνει από τον χάρτη μία μικρή πόλη στη χώρα των Βάσκων, την Γκερνίκα, ύστερα από βομβαρδισμό τριών ωρών αφήνοντας στο πέρασμά της χιλιάδες νεκρούς. Η ενέργεια αυτή συγκλόνισε την ανθρωπότητα καθώς λειτούργησε ως προάγγελος των όσων συνέβησαν αργότερα από τα ναζιστικά στρατεύματα.
Σύμφωνα με έναν επίσημο απολογισμό, οι νεκροί ανήλθαν στους 1.654 ενώ οι τραυματίες ξεπέρασαν τους 800. Για χρόνια ο αριθμός των θυμάτων παρέμενε «θολός» καθώς η δικτατορία του στρατηγού Φράνκο, που διήρκεσε σαράντα χρόνια, εμπόδιζε την έρευνα για τον βομβαρδισμό της Γκερνίκα.
Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή του φρανκικού καθεστώτος, την πόλη πυρπόλησαν οι «κόκκινοι στασιαστές». Την εκδοχή αυτή φυσικά και δεν υιοθέτησαν οι ιστορικοί οι οποίοι διερωτώντο εάν στον βομβαρδισμό δεν συναίνεσαν και οι εθνικιστές, ή εάν οι Γερμανοί έδρασαν από μόνοι τους, προκειμένου να δοκιμάσουν μεθόδους αεροπορικών καταστροφών οι οποίες στη συνέχεια έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ήταν ήδη προ των πυλών. Ωστόσο, οι Γερμανοί μεταπολεμικοί πολιτικοί συνέκλιναν στην άποψη ότι για τη σφαγή ευθύνονται από κοινού οι ναζί και ο Φράνκο.
Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν αργότερα στη δημοσιότητα, η ναζιστική Γερμανία δεν συνέδραμε τον Φράνκο μόνο με τον βομβαρδισμό της Γκερνίκα. Ο ίδιος ο Χίτλερ υπολόγιζε ότι η βοήθειά του έφθασε τα 400 εκατ. μάρκα, ποσό αστρονομικό για τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό πόσοι Γερμανοί πολέμησαν δίπλα στις φασιστικές γραμμές, εάν κρίνουμε όμως από το ότι το φρανκικό καθεστώς παρασημοφόρησε 29.113 Γερμανούς αξιωματικούς και στρατιώτες, είναι φανερό πλέον το μέγεθος της βοήθειας.
Την ημέρα εκείνη ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος βρισκόταν στο Παρίσι, καθώς είχε εγκαταλείψει από δεκαετίες τη χώρα του. Αμέσως συνέλαβε την ιδέα του πίνακα και τον ολοκλήρωσε μέσα σε δύο περίπου μήνες προκειμένου να σταλεί στη Διεθνή ‘Εκθεση του Παρισιού, όπως του είχε ζητήσει η ισπανική Δημοκρατική κυβέρνηση.
«Κραυγές παιδιών, κραυγές γυναικών, κραυγές πουλιών», σημείωνε στο ημερολόγιό του ο μεγάλος Ισπανός ζωγράφος, λίγο πριν καταγράψει στον ομώνυμο πίνακά του την καταστροφή της Γκερνίκα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / El Pais-La Stampa