Ο σκηνοθέτης και πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου θέτει τον δάκτυλον επί τον τύπον των (κινηματογραφικών) ήλων.
«Τις τελευταίες εβδοµάδες είµαστε θεατές µιας σειράς νοµοθετικών και άλλων θεσµικών ενεργειών οι οποίες θα αποδυναµώσουν την ελληνική κινηµατογραφία…». Με αυτό τον τρόπο ξεκινά η επιστολή που υπέγραψαν 673 επαγγελµατίες του κινηµατογράφου. Για να συζητήσουµε για τα αιτήµατά τους προκειµένου να σταθεί στα πόδια του ο χώρος του κινηµατογράφου στην Ελλάδα αναζητήσαµε τον σκηνοθέτη και πρόεδρο της Ελληνικής Ακαδηµίας Κινηµατογράφου Γιώργο Τσεµπερόπουλο.
Τις τελευταίες εβδοµάδες έχουµε µια συντονισµένη αντίδραση του κινηµατογραφικού κόσµου ενάντια σε κυβερνητικές επιλογές. Για ποιο λόγο;
Στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Ακαδηµίας Κινηµατογράφου εκφράστηκε η αγωνία για την κατάσταση στον ελληνικό κινηµατογράφο και την ανυπαρξία ουσιαστικής στήριξής του από την πολιτεία. Στη συνέχεια 673 επαγγελµατίες του οπτικοακουστικού τοµέα υπογράψαµε ένα γράµµα διαµαρτυρίας σχετικά µε τις πρόσφατες νοµοθετικές και θεσµικές ενέργειες του υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, του υπουργείου Πολιτισµού και της Γενικής Γραµµατείας Επικοινωνίας και Ενηµέρωσης. Οι συγκεκριµένες κινήσεις έχουν να κάνουν µε τη µη συνεννόηση των υπουργείων που σχετίζονται µε τον κινηµατογράφο. Η κραυγή των ανθρώπων του κινηµατογράφου λέει ουσιαστικά προς τους ιθύνοντες το εξής: «Όλοι εσείς οι υπεύθυνοι των υπουργείων αντί να κατατρώτε τον µοναδικό νόµο για την ανάπτυξη του κινηµατογράφου, τον περίφηµο 3905, καθίστε και συζητήστε ουσιαστικά γύρω από αυτόν». Το σηµαντικό είναι να χαράξουν µια στρατηγική και ακολούθως να δουν τις αλλαγές που απαιτούνται πάνω στον ισχύοντα νόµο.
Έχουν κάποια συγκεκριµένη στόχευση οι ηγεσίες των υπουργείων;
∆εν µπορώ να ξέρω. ∆εν µε έχουν καλέσει να συζητήσουµε για να διαµορφώσω προσωπική άποψη. Πάντως δεν έχει συµβεί στο παρελθόν να µη γίνεται κανενός είδους διαβούλευση µε ανθρώπους που έχουν πείρα στον χώρο αυτό. Ζούµε σε µια κρίσιµη εποχή που τα σινεµά είναι κλειστά, δεν κινείται τίποτε κι όταν περάσει η Covid-19 κανείς δεν γνωρίζει πόσες αίθουσες θα έχουν σωθεί. Και κυρίως δεν γνωρίζουµε τι θα γίνει µε την κινηµατογραφική ταινία.
Σε τι διαφέρει η κινηµατογραφική ταινία από τα άλλα προϊόντα του οπτικοακουστικού τοµέα;
Η µεγάλη της διαφοροποίηση είναι ότι έχει διάρκεια δύο µε δυόµισι ώρες, παίζεται στις αίθουσες και καλεί τον κόσµο να βγει από τα σπίτια του για να πάει να τη δει. Αυτή η σηµαντική ιδιαιτερότητα της κινηµατογραφικής ταινίας είναι ο βασικός λόγος που γίνονται όλες αυτές οι κινητοποιήσεις παγκοσµίως και φυσικά και στη χώρα µας. Για µας είναι µια προτεραιότητα που πρέπει να διασωθεί και να διατηρηθεί µε κάθε τρόπο. Αν µια ταινία παύει να παίζεται πρώτα στον φυσικό της χώρο, την αίθουσα, και πηγαίνει κατευθείαν για προβολή στην τηλεόραση, παύει να είναι κινηµατογραφική ταινία.
Κάποιοι ίσως πουν ότι ζητάτε ειδική αντιµετώπιση.
∆εν ζητάνε οι Έλληνες κινηµατογραφιστές να έχει η ελληνική ταινία κάποια ιδιαίτερη διαφορετική αντιµετώπιση σε σχέση µε το καθεστώς που υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Σε όλες τις χώρες µε προεξάρχουσα τη Γαλλία, η οποία δίνει τον τόνο στη συγκεκριµένη πολιτική, οι κινηµατογραφικές ταινίες είναι προστατευµένα πολιτιστικά προϊόντα και χρήζουν νοµοθετικής υποστήριξης. Στην Ελλάδα υπάρχει αντίστοιχος νόµος. Με κάποιες σηµαντικές αλλαγές στο πέρασµα των χρόνων. Ο περίφηµος φόρος δηµόσιων θεαµάτων, που ήταν ο κύριος παράγοντας στήριξης των ελληνικών παραγωγών µε την επιστροφή του από τα εισιτήρια που έκοβαν οι αίθουσες, δυστυχώς µε τα µνηµόνια κόπηκε. Μία από τις δύο κεντρικές χρηµατοδοτήσεις των ελληνικών παραγωγών εξαφανίστηκε σε µια νύχτα. Το δεύτερο σηµείο της κεντρικής χρηµατοδότησης είναι το γνωστό 1,5% της επιστροφής από ιδιωτικά και κρατικά κανάλια (που στη Γαλλία διά νόµου είναι 5,15%) µε σκοπό την ανάπτυξη της βιοµηχανίας του θεάµατος. Κάτι που ισχύει σε όλο τον κόσµο εδώ έχει πάψει να εφαρµόζεται. Αυτό το ποσό λοιπόν χρησιµοποιείται για να φτιάχνονται ταινίες που θα παίζονται στις αίθουσες. Είναι µια πολιτική που οπουδήποτε αλλού έχει φέρει αποτελέσµατα – οι γαλλικές ταινίες παίζονται σε όλο τον κόσµο παρότι γαλλικά µιλούν µόνο στη Γαλλία και σε κάποιες χώρες που ήταν πρώην αποικίες της. Εδώ ο κινηµατογράφος θεωρείται εχθρός και τον πολεµούν σε όλα τα επίπεδα.
Ύστερα από πολλά χρόνια που τα τηλεοπτικά κανάλια εξέπεµπαν χωρίς άδεια και τώρα νοµιµοποιήθηκαν µήπως ήρθε η στιγµή να ρυθµιστεί και αυτό το θέµα; Μια και αντί να αποφασιστεί µια ξεκάθαρη λύση, µπαίνει ένα κοµµατάκι στη µια ρύθµιση, ένα άλλο σε άλλη τροπολογία και ξαφνικά βλέπουµε να εξανεµίζεται η υποχρέωση των καναλιών ως προς αυτό. Γιατί; Επειδή δεν µπορούν να συνεννοηθούν οι φορείς των τµηµάτων που σχετίζονται µε τον κινηµατογράφο στα δύο υπουργεία (Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης και Πολιτισµού) και η Γενική Γραµµατεία Επικοινωνίας για θέµατα που αφορούν τον ίδιο νόµο περί ανάπτυξης του κινηµατογράφου. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να τα βρουν µεταξύ τους καταρχάς και ακολούθως να διαβουλευτούν µε την κοινότητα. Ειδικά στην ακαδηµία υπάρχει γνώση όλων των ειδικοτήτων.
Κι αν σας φωνάξουν µεθαύριο ζητώντας να τους πείτε ποιοι πρέπει να είναι οι πυλώνες για έναν ενιαίο στρατηγικό σχεδιασµό ανάπτυξης του ελληνικού κινηµατογράφου;
Να τους δείξουµε ουσιαστικά ποια είναι η δουλειά τους δηλαδή (γελάει). Πάντως δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Θεωρώ ότι οι κινήσεις µας είχαν και ένα θετικό αποτέλεσµα καθώς ο σύγχρονος πολιτισµός απέκτησε υπουργείο. Έχουµε πλέον υφυπουργό που ασχολείται µε αυτά τα θέµατα. Ελπίζουµε τώρα και στη χάραξη µιας συγκεκριµένης πολιτικής προς τη σωστή κατεύθυνση για το καλό του κινηµατογράφου.
Ο ρόλος της ΕΡΤ µοιάζει να ενισχύεται µέσα από τις τελευταίες εξαγγελίες, αν και κάποιοι µιλούν για µονοπωλιακή συµπεριφορά.
∆εν ξέρω και δεν θέλω να ρισκάρω απόψεις της στιγµής. Μέσα στις υποχρεώσεις των κρατικών καναλιών πάντως είναι να αναπτύξουν αλλά και να διαφυλάξουν την κινηµατογραφική πραγµατικότητα της χώρας.
Μεγάλη κουβέντα γίνεται και για τις µετατροπές των κριτηρίων του cash rebate µε το νέο πλαφόν των 8 εκατ. ευρώ, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει ενδιαφέρον για τις µεσαίες ή µικρότερες παραγωγές, ενώ εµφανίζεται και το παράδοξο της νοµοθετικής ρύθµισης που αναγνωρίζει ξένα τιµολόγια στην περίπτωση του cash rebate.
Εκ πρώτης όψεως αυτό φαίνεται. Όµως περιµένω να ανακοινωθούν τροπολογίες ή διατάγµατα που θα τα ρυθµίζουν όλα αυτά πιο ξεκάθαρα και αποτελεσµατικά. Πάλι τα ίδια θα πω. ∆εν µας έχει εξηγήσει κανείς πώς θα εφαρµοστεί στην πράξη. Από τα γραφόµενα στον Τύπο πάλι διακρίνω µια ασυνεννοησία µεταξύ υπουργείων. Όπως το αντιλαµβάνοµαι, προσπαθούν να δώσουν περισσότερα κίνητρα στις µεγάλες ξένες παραγωγές για να έρθουν να κάνουν γυρίσµατα στην Ελλάδα. Εµείς θέλουµε να έρχονται εδώ ξένες παραγωγές. Η βοήθεια θα είναι σηµαντική και όχι µόνο µε οικονοµικά κριτήρια καθώς θα αφήνουν τον οβολό τους στην Ελλάδα, αλλά θα υπάρχουν και πολλαπλά οφέλη για την ελληνική κινηµατογραφία. Το πλαφόν άλλαξε προς τα πάνω και µάλλον σωστά γιατί διαπιστώθηκε ότι µε τα προηγούµενα µεγέθη δεν υπήρχε η ανταπόκριση που περίµεναν. Όσον αφορά το θέµα των νόµιµων τιµολογίων που θα µετριούνται στην τελική καταγραφή για την επιστροφή της επένδυσης ενός γυρίσµατος είναι προφανές ότι πρέπει να σχετίζονται αποκλειστικά µε έξοδα που θα γίνονται αποκλειστικά στην ελληνική επικράτεια κατά τη διάρκεια των εδώ γυρισµάτων. Ουσιαστικά πρέπει µέσω της ψηφιακής διακυβέρνησης, µέσω του ΕΚΟΜΕ, να δίνονται κίνητρα όχι µε καλλιτεχνικά αλλά µε οικονοµικά – τεχνοκρατικά κριτήρια τόσο στις ελληνικές όσο και στις ξένες παραγωγές.
