Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης μιλά στο Documento για τις βασικές διαφορές του ΣΥΡΙΖΑ με τη ΝΔ σχολιάζοντας τις ομιλίες και τις συνεντεύξεις του Αλέξη Τσίπρα και του Κυριάκου Μητσοτάκη στην 82η ΔΕΘ.
Παράλληλα αναφέρεται σε όλα τα μεγάλα θέματα που χειρίζεται το υπουργείο του, από τις ενεργειακές επενδύσεις μέχρι την Eldorado Gold στη Χαλκιδική, ενώ μιλά για τον ΣΥΡΙΖΑ, για τα δυόμισι χρόνια στην κυβέρνηση, για τις μνημονιακές πολιτικές, για τον εαυτό του, για την Αριστερά και για τις σχέσεις του με το κόμμα.
Να ξεκινήσουμε από το θέμα της μεταλλουργίας στη βορειοανατολική Χαλκιδική. Εχετε παραπέμψει την υπόθεση στη διαιτησία και δηλώσατε ότι θα σεβαστείτε την όποια απόφαση. Σας ρωτώ ευθέως, παραμένει αιτία ακύρωσης της επένδυσης η μη καθετοποίησή της, δηλαδή το θέμα της παραγωγής καθαρών μετάλλων στη χώρα μας, ή υπάρχει περίπτωση να δεχθούμε την εξαγωγή συμπυκνωμάτων προς επεξεργασία, εν αναμονή και της απόφασης της διαιτησίας;
Εμείς ήμασταν σαφείς και γι’ αυτό προσφύγαμε στη διαιτησία. Η σύμβαση είναι πολύ συγκεκριμένη και σαφής: το αποτέλεσμα όλης της εξορυκτικής διαδικασίας πρέπει να είναι η παραγωγή μετάλλων στην Ελλάδα και ειδικά καθαρών μετάλλων.
Συνεπώς το αντικείμενο της διαιτησίας είναι αυτό και αυτό επιβάλλει να κάνουμε το δημόσιο συμφέρον, γι’ αυτό προσφύγαμε στη διαιτησία προκειμένου το επενδυτικό σχέδιο να είναι πλήρως ολοκληρωμένο με τα δύο ορυχεία και τη μονάδα μεταλλουργίας.
Θεωρούμε ότι είναι ο μόνος τρόπος για να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα και να γνωρίζουν όλες οι πλευρές την πιστή τήρηση της σύμβασης. Ολοι οι άλλοι τρόποι, είτε διαδοχικές προσφυγές στη Δικαιοσύνη για πιθανές διαφωνίες ανάμεσα στο δημόσιο και στην εταιρεία είτε άτυποι τεχνικοί διάλογοι, δεν αποτελούσαν έγκυρο τρόπο επίλυσης των θεμάτων της σύμβασης.
Αν κατάλαβα καλά, από πλευράς της κυβέρνησης δεν τίθεται θέμα αλλαγής του επενδυτικού σχεδίου.
Οχι, τίθεται θέμα τήρησης του επενδυτικού σχεδίου με βάση τις συγκεκριμένες προδιαγραφές που εκπορεύονται από τη συγκεκριμένη σύμβαση.
Μένοντας στο συγκεκριμένο θέμα, θα σας ρωτήσω αν τελικά οι επενδύσεις είναι πανάκεια, αν όλες οι επενδύσεις είναι καλές. Μήπως στη συγκεκριμένα επέκταση της επένδυσης στις Σκουριές είμαστε δέσμιοι τραγικών λαθών των προηγούμενων κυβερνήσεων που δέχθηκαν μια δραστηριότητα καταστροφική για το περιβάλλον σε μια περιοχή με έντονη τουριστική ανάπτυξη και πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή κι εσείς απλώς διαχειρίζεστε τον χρόνο;
Επειδή όλα τα πράγματα γίνονται με συντεταγμένο τρόπο και με βάση τις προηγούμενες συμφωνίες και συμβάσεις, εμείς επιμένουμε ότι η συγκεκριμένη επένδυση πρέπει να τηρεί τους ύψιστους περιβαλλοντικούς όρους, άρα κάθε επιμέρους δραστηριότητα πρέπει να υπόκειται σε διαρκή περιβαλλοντική αδειοδότηση και επιτήρηση και ταυτόχρονα να τηρεί τη βασική της υπόσταση που είναι η καθετοποίηση.
Εμείς επιμένουμε ότι θεσμικά πρέπει να αντιμετωπιστεί η συνέχεια του ελληνικού κράτους και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης απέναντι στη συγκεκριμένη σύμβαση και ότι αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπιστεί το θέμα.
Από καμία πλευρά δεν έχει υπάρξει καταγγελία της σύμβασης, άρα νομίζω ότι ο μόνος δρόμος ήταν η τήρησή της με αυστηρότατους όρους και η διαιτησία, η οποία θα επιλύσει τα θέματα για τα οποία δεν έχει υπάρξει συμφωνία μέχρι αυτήν τη στιγμή.
Σας ρωτώ γιατί στο παρελθόν είχαμε τέτοια φαινόμενα. Σας θυμίζω την αποχώρηση της TVX Ελλάς τον Δεκέμβριο του 2003 έπειτα από απόφαση του ΣτΕ σχετικά με τη χρήση κυανίου σε ανάλογες δραστηριότητες. Δεκατρία χρόνια μετά φαίνεται να βρισκόμαστε και πάλι στο ίδιο έργο θεατές, με θέμα αυτήν τη φορά τη μέθοδο ακαριαίας τήξης.
Η συμφωνία είναι σαφής. Οι προηγούμενοι απέτυχαν, όπως είπατε, στη μεταλλουργία. Εφόσον και πάλι οι δύο πλευρές δεν έχουν καταλήξει στη βασική μέθοδο έπρεπε να πάμε στη διαιτησία και εμείς δεσμευόμαστε να δεχθούμε το όποιο αποτέλεσμά της.
Να πάμε και στις περίφημες ενεργειακές επενδύσεις. Σε τι φάση βρισκόμαστε τώρα;
Στους υδρογονάνθρακες είμαστε στο στάδιο που υπογράφουμε τις συμβάσεις. Εχουμε υπογράψει τις χερσαίες συμβάσεις, μόλις ξεμπλοκαρίστηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο και η νέα σύμβαση με την Total-Edison-ΕΛΠΕ στην περιοχή δυτικά της Κέρκυρας και προκηρύξαμε και τα δύο οικόπεδα νοτιοδυτικά της Κρήτης όπου εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από την ExxonMobil και την Total. Στον τομέα αυτόν προχωράμε βήμα βήμα όλες τις συμβάσεις, τις νέες προκηρύξεις και επανεπεξεργαζόμαστε τα στοιχεία των οικοπέδων, όπου από τα είκοσι τα δεκαεπτά είχαν μείνει στα αζήτητα, προκειμένου να επαναπροκηρύξουμε αυτές τις περιοχές με διαφορετική ίσως δομή.
Υπάρχει ενδιαφέρον;
Αυτό θα είναι το προϊόν της νέας επεξεργασίας των στοιχείων που γίνεται. Ταυτόχρονα έχουμε ενσωματώσει, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, την ευρωπαϊκή νομοθεσία για το θέμα, το οποίο είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είμαστε ασφαλείς και περιβαλλοντικά ότι θα διατηρηθούν οι ύψιστες προδιαγραφές.
Πότε να περιμένουμε το πρώτο ερευνητικό γεωτρύπανο;
Νομίζω θα έχουμε σύντομα καλά νέα. Σε τρία χρόνια, έως το 2020, αναμένεται να μπουν τρυπάνια για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων τουλάχιστον σε τέσσερις περιοχές: το Κατάκολο, τα Ιωάννινα, τον Πατραϊκό κόλπο και τη θαλάσσια περιοχή 2, δυτικά της Κέρκυρας, στο Ιόνιο.
Κύριε υπουργέ, κατά τη γνώμη σας, η ομιλία και η συνέντευξη του προέδρου της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη την προηγούμενη Κυριακή στη ΔΕΘ όρισαν με σαφή τρόπο τα διλήμματα στην επόμενη κάλπη;
Νομίζω ότι τουλάχιστον αποσαφηνίστηκε η διαφορετική στρατηγική που έχει η ΝΔ σε σύγκριση με τον ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλα θέματα της ελληνικής οικονομίας. Πρώτο θέμα, τι ανάπτυξη θέλουμε και πώς θα γίνει. Οι διαφορές των δύο κομμάτων είναι πολύ σαφείς. Δεύτερον, τι κοινωνικό κράτος θέλουμε και πώς αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα των κοινωνικών ανισοτήτων. Νομίζω ότι πρόκειται για δύο διαφορετικές ατζέντες, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ ισχυρή θέση υπέρ του κοινωνικού κράτους και της αποκλιμάκωσης των κοινωνικών ανισοτήτων σε αντίθεση με την ατζέντα της ΝΔ. Και το τρίτο είναι οι θεσμικές αλλαγές σε κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας όπως η παιδεία και η υγεία, στους οποίους υπάρχει σαφής εμμονή της ΝΔ υπέρ της ανάπτυξης πολύ ισχυρού ιδιωτικού τομέα με ό,τι αρνητικές συνέπειες θα έχει αυτό στην ελληνική κοινωνία.
Η ερώτησή μου δεν ήταν τυχαία, έχει να κάνει με την κριτική που δέχεστε κυρίως εξ αριστερών ότι διαχειρίζεστε πλέον την ίδια ατζέντα με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις περίφημες μνημονικές πολιτικές – δεσμεύσεις.
Οι μνημονιακές δεσμεύσεις και το μνημονιακό πλαίσιο εν μέρει είναι δεδομένα, εν μέρει όμως είναι και προϊόν συζήτησης και διαπραγμάτευσης. Εγώ δεν θεωρώ ότι οι όποιες δεσμεύσεις υπάρχουν αυτήν τη στιγμή δεν συνυπολογίζουν και το γεγονός ότι αυτό το συγκεκριμένο μνημόνιο το διαπραγματεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι μια άλλη κυβέρνηση. Αρα έχει προφανώς στοιχεία συμβιβασμού αλλά έχει και στοιχεία τα οποία αποτυπώνουν τις διαπραγματευτικές θέσεις της κυβέρνησης. Συνεπώς θεωρώ ότι δεν είναι δευτερεύον θέμα το πώς διαμορφώθηκε το σημερινό πλαίσιο συμφωνιών, πώς υλοποιείται, με δεδομένο ότι τουλάχιστον ως κυβέρνηση έχουμε επιδείξει πολύ καλύτερη δέσμευση από τις προηγούμενες κυβερνήσεις να εφαρμόζουμε τα συμφωνηθέντα, και τρίτο και πιο βασικό ότι έχουμε αποτελέσματα από αυτή την εφαρμογή. Εχουμε σαφώς σταθεροποιήσει την ελληνική οικονομία και έχουμε δημιουργήσει και τις προϋποθέσεις ώστε αυτήν τη στιγμή η οικονομία να εμφανίζει ισχυρά στοιχεία ανάκαμψης, είτε αυτό αφορά τις εξαγωγές είτε την απασχόληση είτε συνολικά την ορατή πλέον ανάκαμψη της οικονομίας.
Μου κάνετε και την καλύτερη πάσα να σας ρωτήσω αν κατά τη γνώμη σας αρκούν όσα περιγράψατε παραπάνω για το κυβερνητικό comeback; Αν αρκούν τα όποια φάλτσα της ΝΔ, αν φτάνουν το έγκυρο κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης, η ευημερία των αριθμών και η διαχείριση της ακραίας φτώχειας;
Η κυβέρνηση θα κριθεί όχι μόνο από τον τρόπο με τον οποίο επανέρχεται η οικονομία σε ρυθμούς ανάπτυξης. Θα κριθεί και από τον τρόπο με τον οποίο προβάλλει και εφαρμόζει τη δέσμευσή της για ένα ισχυρό κράτος που προστατεύει τους αδύναμους. Το κάναμε πράξη στην υγεία με τους ανασφάλιστους, το κάναμε πράξη με μεγάλες και βαθιές μεταρρυθμίσεις και στην υγεία και στην εκπαίδευση και στο θέμα της προστασίας των πιο αδύναμων, όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
Φτάνοντας στον κρίσιμο Αύγουστο του 2018, εσείς είστε υπέρ ενός «clean exit» ή μιας ευρωπαϊκής γραμμής στήριξης που θα επιτρέψει για παράδειγμα να βγούμε στις αγορές με καλύτερους όρους, άρα και χαμηλότερα επιτόκια;
Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να συζητήσουμε τις λεπτομέρειες. Το σίγουρο είναι ότι εργαζόμαστε πάνω στην ιδέα ότι το μνημόνιο θα τελειώσει τον Αύγουστο του 2018. Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι το εναλλακτικό σενάριο θα ήταν εξαιρετικά καταστροφικό. Οσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα επανέλθει η οικονομία στις αγορές, το ιδεατό είναι η καθαρή έξοδος, αλλά δεν νομίζω ότι το να υπάρξει και μια πιστωτική γραμμή αποτελεί πρόβλημα. Επιμένω όμως ότι το ιδεατό –και γι’ αυτό δουλεύουμε– είναι η καθαρή έξοδος στις αγορές.
Από τη δική σας εμπειρία, γιατί έχετε συναντηθεί πολλές φορές μαζί τους, υπάρχει κάποια ένδειξη ότι οι θεσμοί και κυρίως το ταμείο θα θέσουν ή θέτουν ήδη νέες απαιτήσεις στο τραπέζι της τρίτης αξιολόγησης ή πρόκειται για τη γνωστή καταστροφολογία από μερίδα του ημεδαπού Τύπου;
Η τρίτη αξιολόγηση έχει σε μεγάλο βαθμό διαδικαστικό χαρακτήρα, δηλαδή κατά πόσο έχουμε εφαρμόσει αυτά που συμφωνήσαμε στη δεύτερη αξιολόγηση. Με βάση και τις επιδόσεις που έχει επιδείξει η κυβέρνηση, θα με εξέπληττε αν κάποιος θεσμός έθετε νέα θέματα. Το θεωρώ από δύσκολο έως απίθανο.
Συνεπώς να υποθέσω ότι είστε αισιόδοξος ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, όπως έχει ζητήσει και ο πρωθυπουργός;
Οπως έχει ζητήσει ο πρωθυπουργός και έχει δηλώσει και ο κ. Τσακαλώτος.
Εσείς στις αρχές του μήνα είπατε «είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς στα μέσα της επόμενης εβδομάδας» σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά ακίνητα, ενώ για την πρώτη κατοικία αναφέρατε ότι υπάρχει συζήτηση για νέα ρύθμιση που θα την προστατεύει και μετά το τέλος του 2018. Μπορείτε να διαβεβαιώσετε ότι δεν πρόκειται να περάσουν στα χέρια των εταιρειών διαχείρισης ακίνητα δανειοληπτών που βρέθηκαν σε αντικειμενική δυσκολία; Πόσο εύκολη υπόθεση είναι ο εντοπισμός των επαγγελματιών κακοπληρωτών;
Νομίζω ότι η υπάρχουσα συμφωνία κατοχυρώνει πλήρως τα δύο τρίτα των Ελλήνων τα οποία ανήκουν στις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες, για τις οποίες προβλέπεται και στήριξη από το κράτος για να καλύψουν τις δανειακές ανάγκες τους, και το μεγαλύτερο μέρος των μεσαίων στρωμάτων.
Θα επεκταθεί όμως ο νόμος Κατσέλη; Διότι λήγει το 2018.
Εμείς έχουμε δεσμευτεί να υπάρξει προστασία της πρώτης κατοικίας γι’ αυτές τις κοινωνικές ομάδες με δεδομένο ότι η αποκλιμάκωση των «κόκκινων» δανείων των τραπεζών γίνεται με βάση ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια και με συγκεκριμένους στόχους και κατά κύριο λόγο αφορά τα επαγγελματικά ακίνητα και άλλες κατηγορίες «κόκκινων» δανείων, η εκκαθάριση των οποίων αποτελεί προτεραιότητα για τις τράπεζες.
Να τελειώσουμε με μια προσωπική ερώτηση. Αρκετά δημοσιεύματα σας εμφανίζουν ως έναν τεχνοκράτη εντός του ΣΥΡΙΖΑ, σαν τη δεξιά πτέρυγα ενός αριστερού κόμματος. Εχουν βάση ή σας αδικούν; Εσείς πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας;
Εγώ πίστευα και πιστεύω ότι η Αριστερά μπορεί να είναι θετική πολιτική δύναμη για την ελληνική κοινωνία, ότι έχει την ικανότητα και τις ιδέες για να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας και σε αυτήν την αρχική μου σκέψη παραμένω νομίζω πιστός.
