Ενας από τους κορυφαίους Ελληνες σκηνοθέτες επιστρέφει ύστερα από σιγή_x000D_
δεκατεσσάρων χρόνων.
Ο Γιώργος Πανουσόπουλος, παρότι υποστηρίζει ότι δεν του αρέσει το πολιτικό σινεµά, φτιάχνει το «Σ’ αυτή τη χώρα κανείς δεν ήξερε να κλαίει», ένα φιλµ που σε πρώτο επίπεδο µιλάει για τον έρωτα, το ελληνικό καλοκαίρι και την ειδυλλιακή ζωή των κατοίκων ενός αποµονωµένου νησιού, αλλά σε δεύτερο επίπεδο συναντάµε την κρίση των τελευταίων χρόνων και την παραλίγο οικονοµική και πολιτική χρεοκοπία µιας χώρας. Ας τον ακούσουµε.
Το Αρµενάκι είναι ένα φανταστικό νησί αλλά στην πραγµατικότητα φωτογραφίζει την Ικαρία (εκεί άλλωστε έγιναν τα γυρίσµατα της ταινίας). Ηταν η πρώτη σας επιλογή το νησί αυτό όταν εµπνευστήκατε την ιστορία ή προέκυψε στην πορεία;
Ηταν η πρώτη και µοναδική επιλογή. Μόνο στην Ικαρία θα µπορούσε να γίνει αυτή η ταινία επειδή ήταν και ο χώρος από όπου προήλθε η βασική ιδέα, ενώ όλο το στόρι είναι χτισµένο πάνω της. Αν πάτε στην Ικαρία θα µε θυµηθείτε. Εχετε πάει ποτέ;
Πολλές φορές. Η γυναίκα µου είναι από εκεί.
Α, ναι; Από πού;
Από το Καραβόσταµο.
Ωραίο χωριό. Κάναµε πολλά γυρίσµατα στο χωριό αυτό και χρησιµοποίησα και πολλούς ντόπιους. Τον Ηλία τον Γιάνναρη, τον Κούβαρη και άλλους. Βέβαια στην ταινία το νησί που περιγράφουµε, το Αρµενάκι, έχει µόνο ένα χωριό, σε αντίθεση µε την Ικαρία που έχει πολλά. Με τα γυρίσµατα στο Καραβόσταµο, στην Ακαµάτρα, στον Κάµπο και αλλού κάναµε µια σύνθεση όλων αυτών για να αποδώσουµε το ένα και µοναδικό χωριό.
Αλήθεια, πότε γεννήθηκε η ιδέα αυτή;
Το 2012, όταν βρισκόµουν στο νησί για διακοπές, άρχισα να γράφω το σενάριο της ταινίας. Οταν το διάβαζα στους ντόπιους κάποιοι από αυτούς µου έλεγαν ότι αυτή είναι η δική τους ιστορία. Οτι αυτά που περιέγραφα αφορούσαν τη δική τους ζωή. Ε τότε σκέφτηκα ότι αφού είναι έτσι, εδώ θα γυρίσω την ταινία. Οπως κι έγινε.
Ο τίτλος τι σηµαίνει;
Ο τίτλος προέρχεται από το τραγούδι του Ακη Πάνου «Ητανε λέει» που µιλάει για µια πολιτεία µαγική όπου οι µπατίρηδες ζουν ελεύθεροι και ευτυχισµένοι.
Η ταινία εµµέσως αναφέρεται στην πολιτικοοικονοµική κρίση της τρέχουσας δεκαετίας αφού περιγράφει µια κοινωνία που γυρνάει την πλάτη στα λεφτά, στον καταναλωτισµό και στην επαγγελµατική…
Οχι, όχι! Εγώ δεν κάνω πολιτικό σινεµά. Βαριέµαι αφόρητα την πολιτική και τις ανούσιες πολιτικές κουβέντες. Πολιτικό σινεµά έκανε ο Αγγελόπουλος. Αλλά εγώ τέτοια θέµατα δεν τα ακουµπάω καν. Τα βρίσκω απέραντα βαρετά.
Συµφωνείτε µε τον χαρακτηρισµό «ερωτικός σκηνοθέτης» που σας αποδίδει µερίδα της ελληνικής κριτικής;
Ναι. Το θέµα του ερωτισµού είναι αιώνιο. ∆εν τελειώνει ποτέ. Οι πολιτικές ιδέες σβήνουν. Παλιώνουν και πεθαίνουν. Αλλά κυρίως, όπως είπαµε και πριν, είναι απέραντα βαρετές. Ενώ ο ερωτισµός είναι το νόηµα της ίδιας της ζωής.
Πώς εκφράζεται ο ερωτισµός στη νέα σας ταινία;
Ουσιαστικά µιλάω για δύο συγκάτοικους στην ταινία, τον Απόλλωνα και τον ∆ιόνυσο. Αυτό οι Ευρωπαίοι (θεσµοί και µη) δεν το καταλαβαίνουν. ∆εν το φαντάζονται καν ότι µπορεί ένας τόπος να ζει µε αυτούς τους δύο θεούς µαζί. Το διονυσιακό κυρίως στοιχείο είναι εκείνο που χαρακτηρίζει την ταινία και της δίνει τον ερωτισµό που συναντάς σε όλη την Ικαρία. ∆εν υπάρχει άλλο µέρος στην Ελλάδα όπου µπορείς να το δεις αυτό. Το συναντάς παντού: από τα πανηγύρια µέχρι την καθηµερινότητα του νησιού. Ολη η ζωή των Ικαριωτών είναι έτσι. Χωρίς φραγµούς, µέτρο και κυρίως ώρα. Αυτό βέβαια µε κούρασε πολύ στα γυρίσµατα γιατί όλοι έρχονταν ό,τι ώρα γούσταραν.
Και πώς το αντιµετωπίσατε αυτό;
∆εν τα κατάφερα. Με εξόντωσαν οι Ικαριώτες. Κουράστηκα πάρα πολύ και ακόµη δεν έχω συνέλθει από αυτά που τράβηξα.
Στα παλιότερα φιλµ σας κεντρικό στοιχείο στην προβληµατική σας είναι η αντίστιξη πόλης – φύσης. Εδώ η πόλη απουσιάζει παντελώς και η φύση παίρνει το πάνω χέρι. Είναι µια πρότασή σας όλο αυτό;
∆εν έχω καταλήξει πού είναι καλύτερα να ζει κάποιος. Ολες µου οι ταινίες δείχνουν µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο το καλοκαίρι και τη θάλασσα. Τα τελευταία χρόνια η πόλη σβήνει από τον κινηµατογραφικό χάρτη µου για να αναδειχτούν πιο έντονα τα παραπάνω. Τα τελευταία 25 χρόνια ζω στην Παιανία. Πριν ήµουν στην Κηφισιά, αλλά είναι απαίσιο µέρος για να ζει κανείς.
Από τους νέους Ελληνες κινηµατογραφιστές ποιους εκτιµάτε περισσότερο;
Τον Λάνθιµο και τον Οικονοµίδη.
Γιατί;
Επειδή κάνουν αληθινό σινεµά. ∆εν κάνουν µαλακίες.
Σας ευχαριστώ για τη συνέντευξη και εύχοµαι καλή επιτυχία στην ταινία σας.
Παρακαλώ, αν και δεν µε νοιάζουν τα εισιτήρια. Περισσότερο τις κριτικές παρακολουθώ και θέλω να διαβάζω – και τις καλές και τις κακές. Χαιρετισµούς στη γυναίκα σου!